۹ نکته‌ای که احتمالا در مورد «جیمز باند» و خالقش نمی‌دانید

شاید «یان فلمینگ» نویسنده مجموعه کتاب‌های جیمز باند حدس نمی‌زد جاسوس مرموزی که در دوران جنگ سرد خلق کرده، نیم قرن پس از مرگ خالقش همچنان پرطرفدار و مرکز توجه باقی بماند.

پس از «اسکای فال» که در سال ۲۰۱۲ روی پرده رفت و با استقبال یک میلیارد دلاری مخاطبان مواجه شد حالا بیست و پنجمین فیلم جیمز باند با نام «اسپکتر» یا «شبح» و نقش‌آفرینی «دنیل کریگ»، «مونیکا بلوچی»، «کریستفر والتز» و «لیا سیدو» روی پرده رفته است.

به این بهانه نگاهی می‌اندازیم به بعضی از حواشی جذاب زندگی یان فلمینگ و مخلوقش «۰۰۷» که شاید پیشتر در مورد آنها نشنیده باشید:

۱. یان فلمینگ اگرچه زنان بسیار و حوادث مهیجی سر راه شخصیت اصلی‌ کتابهایش قرار داد، اما برای نامگذاری او به دنبال اسمی با ریشه آنگلوساکسونی می‌گشت که هم «کوتاه و غیررمانتیک» باشد و هم «معمولی و پیش‌پا افتاده». او این نام را تصادفا روی یکی از کتاب‌های کتابخانه‌اش یافت که «جیمز باند»، پرنده‌شناس آمریکایی در مورد پرنده‌های بومی منطقه کارائیب نوشته و در سال ۱۹۳۶ منتشر کرده بود.

۲. جیمز باند، یکی از «انگلیسی‌ترین» قهرمان‌های تاریخ سینماست و اغلب هم برای نجات دنیا از شرارت نیاز چندانی به کمک خارجی ندارد. فلمینگ این شخصیت را در بریتانیای پس از جنگ دوم جهانی خلق کرد، هنگامی که هنوز این کشور یک امپراتوری به شمار می‌آمد و دارای مستعمراتی در سایر نقاط جهان بود اما چنان که تاریخ نشان می‌دهد ورق کم‌کم برگشت. او به ایالات متحده -که در آن زمان روابط چندان خوبی با بریتانیا نداشت - خوش‌بین نبود و فکر می‌کرد آمریکا علیرغم نفوذ و قدرت رو به افزایشش «به هیچ وجه برای اداره جهان آمادگی ندارد». او می‌گفت جامعه آمریکا «مرزهای اخلاقی مشخصی بین تعیینِ درست و غلط» برای خود ترسیم نکرده‌است.

۳. سکس، خشونت و تعقیب و گریزهای فراوان را می‌توان وجوه مشترک همه داستان‌هایی دانست که باند در آنها نقش‌آفرینی کرده‌است. بدون احتساب فیلم «شبح» که این روزها روی پرده است، شخصیت جیمز باند در ۲۲ فیلم اصلی که از روی داستان‌های فلمینگ ساخته شده در مجموع ۳۵۲ نفر را به قتل می‌رساند و با ۵۲ دختر زیبارو معاشقه می‌کند. جالب اینجاست که سه‌چهارم این زنان جوان قصد جان او را می‌کنند اما قهرمان داستان همواره از این توطئه‌ها جان به در می‌برد. دنیل کریگ که طی بیش از یک دهه اخیر در نقش باند ظاهر شده پیش از اکران آخرین فیلمش در گفت‌وگویی با مجله «اسکوایر» جیمز باند را مردی «سکسیست» و «زن‌ستیز» توصیف کرده که علیرغم همبستر شدن با زنان پرشمار در نهایت بسیار «تنها»ست.

۴. فلمینگ برای خلق جیمز باند از چندین شخصیت واقعی الهام گرفت؛‌ از جمله خودش؛ باند درست مانند نویسنده‌اش در کالج «اتون» (برکشایر، بریتانیا) تحصیل کرده و بعد به نیروی دریایی این کشور می‌پیوندد. تاثیر تجربیات نویسنده از سال‌های حضورش در بخش اطلاعات نیروی دریایی و سپس همکاری‌اش به عنوان روزنامه‌نگار با روزنامه «ساندی‌تایمز» را می‌شود در گوشه گوشه ماجراهای جیمز باند دید. بعلاوه آقای فلمینگ درست مثل قهرمانش روزانه ده‌ها سیگار دود می‌کرد و در مورد طرز آماده کردن نوشیدنی مورد علاقه‌اش، مارتینی، وسواس خاصی داشت.

۵. شهرت و محبوبیت «جیمز باند» در ایالات متحده تا حدود زیادی باز می‌گردد به مصاحبه‌ای که جان اف. کندی، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا در سال ۱۹۶۱ با مجله «لایف» انجام داد. کندی که سال‌ها پس از قتلش، همچنان یکی از محبوب‌‌ترین روسای جمهور ایالات متحده به شمار می‌آید در این مصاحبه گفته بود «از روسیه، با عشق» یکی از بهترین رمان‌هایی‌ست که خوانده. به دنبال استقبال مردم از این رمان، اقتباس سینمایی آن نیز در ۱۹۶۳ با نقش آفرینی «شان کانری» در ایالات متحده ساخته شد. گفته می‌شود این آخرین فیلمی بود که کندی درست یک روز پیش از ترورش در تگزاس به تماشای آن نشست.

۶. جیمز باند همانقدر با علاقه‌اش به نوشیدن و سیگار و زنان زیبا تعریف می‌شود که با سلیقه‌اش در انتخاب اتومبیل. در داستان‌های فلمینگ - و روی پرده سینما- او مدل‌های متنوع و لوکسی از «اَستون مارتین» را می‌راند؛ اتومبیل‌هایی که با توجه به حجم تعقیب و گریز و انفجارها در فیلم‌ها خیلی از آنها از فیلمبردای جان سالم به در نبردند. نام این برند انگلیسی اتومبیل چنان با نام جیمز باند گره خورده که این کمپانی در قراری با بازیگر فعلی این نقش، «دنیل کریگ» متعهد شده که او تا آخر عمرش هرکدام از مدل‌های این برند را که مایل باشد، مجانی از کمپانی تحویل خواهد گرفت.

۷. گرچه جیمز باند یکی از شناخته‌شده‌ترین شخصیت‌های تخیلی سینما و ادبیات به شمار می‌آید اما به همان اندازه هم اسرارآمیز و مرموز است. در داستان و فیلم‌های اقتباسی نه از گذشته او حرف زیادی به میان می‌آید و نه به خانواده و نزدیکان او چندان پرداخته می‌شود. با این‌حال فلمینگ در یکی از ۱۴ داستانی که بر مبنای شخصیت باند نوشته، به اختصار توضیح می‌هد که باند فرزند پدری اسکاتلندی و مادری سوئیسی‌ست، اما در ۱۱ سالگی به دنبال یک حادثه کوه‌نوردی والدینش را از دست داده و پس از آن توسط خاله‌اش در یک روستای کوچک بزرگ شده است.

۸. طی ساخت پنجمین فیلم جیمز باند، «فقط دوبار زندگی می‌کنی» (۱۹۶۷)، دولت ژاپن به گروه سازنده اعلام کرد تنها در صورتی اجازه فیلمبرداری در این کشور را صادر خواهد کرد که نقش اصلی زن فیلم را یک بازیگر ژاپنی بازی کند. اما «می هاما» بازیگر جوانی که برای این نقش انتخاب شده بود به زبان انگلیسی مسلط نبود و تدبیر سازندگان برای اقامت چند ماهه‌اش در بریتانیا هم نتوانست توانایی مکالمه او را به حد قابل قبول برساند. وقتی هاما از تصمیم سازندگان برای بازگرداندن او به ژاپن و تعویضش با یک بازیگر دیگر مطلع شد تهدید کرد که خود را از پنجره هتلش به پایین پرت خواهد کرد؛ تهدیدی که نسبتا موثر واقع شد: گرچه نقش اول زن فیلم به «آکیکو واکابایاشی» رسید اما نقش «کیسی سوزوکی» که دیالوگ‌های کمتری داشت را نصیب او کرد.

۹. شاید باورش سخت باشد اما فلمینگ کتابی هم برای کودکان نوشته است. «چیتی چیتی بنگ بنگ: ماشین جادویی» کتابی‌ست سه جلدی که آقای نویسنده در ۱۹۶۴برای پسرش «کاسپر» نوشت و فیلم موزیکالی به همین نام نیز در سال ۱۹۶۸ از روی آن ساخته شد. فلمینگ در همان سالی که این کتاب منتشر شد و درست در روز تولد ۱۲ سالگی پسرش پس از سال‌ها نوشیدن و سیگار کشیدن بی‌امان، در سن ۵۳ سالگی و بر اثر حمله قلبی درگذشت.