سازمان دیدبان حقوق بشر ارتش اوکراین را به خاطر استفاده از بمب‌های خوشه‌ای به نقض قوانین جنگ متهم کرد. این سازمان گفته است ارتش اوکراین در مناطق تحت کنترل جدایی‌طلبان در شرق این کشور از بمب خوشه‌ای استفاده کرده است.
دیدبان حقوق بشر در گزارشی که روز سه شنبه ۲۱ اکتبر منتشر شد، هشدار داده است که کاربرد بمب خوشه‌ای می‌تواند از «مصادیق جنایت جنگی» تلقی شود و افزوده است که «شواهد موجود نشان می‌دهد که شورشیان هم ممکن است از این سلاح‌ها استفاده کرده باشند.»
اوله سولوانگ پژوهشگر ارشد دیدبان حقوق بشر، در فیلمی ویدوئی که همراه با این گزارش منتشر شده می‌گوید آن سازمان «در تحقیقات یک هفته‌ای خود در شرق اوکراین مواردی از کاربرد گسترده مهمات خوشه‌ای را پیدا کرده است. شواهد ما نشان می‌دهند که نیروهای نظامی اوکراین دست‌کم مسئول بعضی از این حملات بوده‌اند. در مواردی که دیدبان حقوق بشر ثبت کرده بر اثر استفاده از بمب‌های خوشه‌ای دست کم شش غیر نظامی کشته و ده‌ها نفر مجروح شده‌اند.»
این اتهامات علیه نیروهای نظامی اوکراین، یکی از جدی‌ترین انتقاداتی‌ست که در مورد عملیات نظامی آن برای تصرف مناطق تحت کنترل شبه نظامیان جدایی‌طلب هوادار روسیه در شرق آن کشور، وارد می‌شود.
بنابه گزارش خبرگزاری فرانسه بوگدان سنیک، سخنگوی وزارت دفاع اوکراین، این اتهامات را رد کرده و آنها را «بی‌اساس» خوانده است. سخنگوی نیروهای مسلح اوکراین نیز گفته تجهیزات خوشه‌ای سلاح‌های ممنوعه هستند و افزود «ما از سلاح‌های ممنوعه استفاده نمی‌کنیم.»
دست کم ۴۰۰۰ نفر در درگیری‌های هفت ماهه گذشته در شرق اوکراین کشته شده‌اند و علیرغم برقراری آتش‌بسی شکننده از اوایل سپتامبر آمار تلفات همچنان افزایش یافته است.
شواهد علیه نیروهای مسلح اوکراین
بنا بر گزارش‌ها این اتهامات می‌تواند موجب بی‌اعتمادی بیشتر ساکنان شرق اوکراین به حکومت مرکزی در کی‌یف شود. از طرف دیگر نظرها را به گفته‌های مسکو در مورد «بی‌توجهی دولت اوکراین به خواست ساکنان این مناطق» و دلایلی که آنها برای جدایی از اوکراین می‌آورند، جلب کند.
این در حالی‌ست که سازمان عفو بین‌الملل نیز هر دو طرف نبردها را به کاربرد شکنجه، اعدام‌های خودسرانه و بمباران غیرنظامیان متهم کرده است.
دیدبان حقوق بشر در گزارش خود می‌گوید «با اینکه شناسایی مرتکبین بسیاری از این حملات به طور قطعی ممکن نبوده با این حال شواهد موجود نشان می‌دهد نیروهای مسلح اوکراین مسئول استفاده از این سلاح‌ها در شهر دونتسک هستند».
یکی از امدادگران صلیب سرخ در جریان بمباران خوشه‌ای در اوایل ماه اکتبر کشته شد.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نیز در روز ۲۱ اکتبر در گزارشی اوکراین را به کاربرد بمب‌های خوشه‌ای متهم کرد. هر دو گزارش با استناد به آثار به جا مانده از انفجار بمب و سایر سلاح‌های خوشه‌ای، گفته‌های شاهدان عینی در زمان وقوع انفجار، عکس و بقایای مهمات منفجر نشده تهیه شده‌اند.
اوکراین معاهده بین‌المللی منع استفاده از جنگ‌افزار خوشه‌ای (سی سی ام) مصوب دسامبر سال ۲۰۰۸ را امضا نکرده است. تاکنون ۱۱۴ کشور و نهاد غیر دولتی این معاهده را که از اوت ۲۰۱۰ به اجرا گذاشته شد پذیرفته و امضا کرده‌اند.
