در حالیکه شرکت سایپا امید داشت با امضای قرارداد جدید همکاری با شرکت کیا موتورز، همکاری خود با این شرکت کره ای را احیا کند اما شرکت کیا موتورز حاضر به پذیرش شرایط شرکت سایپا نشده است. این در حالی است که شرکت سایپا مدتی است به حیاط خلوت شرکتهای درجه دو چینی در ایران تبدیل شده است و به تولید خودروهای چینی با قیمتی چندین برابر کشور چین در ایران می پردازد.
مهدی جمالی، مدیرعامل سایپا گفته است همکاری مشترک با کیاموتورز منتفی شده است.
وزارت صنعت، معدن و تجارت، حضور خودروسازان خارجی در ایران و مشارکت آنها با شرکت های داخلی را منوط به ساخت داخلی ۴۰ درصدی و صادرات ۳۰ درصدی کرده است.
آنگونه که برخی منابع در ایران گزارش داده اند شرکت کیا موتورز حاضر به پذیرش این شروط نشده است.
تکنولوژی پراید اصلیترین محصول سایپا و ارزانترین خودروی بازار ایران متعلق به دهه ۸۰ میلادی و برای ۳۵ سال پیش است.
تولید پراید در سال ۱۹۹۳ (۱۳۷۲) به صورت مونتاژ در شرکت سایپا تحت لیسانس کیاموتورز آغاز شد. سالها پس از توقف تولید پراید در همه خطوط تولیدی در جهان از جمله فورد، مزدا و کیاموتورز، سایپا امتیاز کامل پراید نسل اول را از کیا خریداری کرد و از آن پس این خودرو با نشان سایپا در این شرکت تولید شد.
شرکت سایپا و کیاموتور پیش از تحریم برنامه تولید کیا سراتو را در دستور کار داشتند اما با شروع تحریم این برنامه معلق شد. پس از تحریم تولید کیا سراتو در سایپا آغاز شد. با این همه قیمت بالای ۷۰ میلیونی این خودرو چندان نمیتواند نیازهای شرکت سایپا را برای یک خودروی پر تیراژ برآورده کند.
شرکت سایپا طی چند سال اخیر مورد انتقاد شدید بوده است که قادر نیست محصول جدیدی را جایگزین پراید کند و سالانه با خودرو پراید ( به دلیل ایمنی پایین ) هزاران نفر را به کام مرگ می برد. با این همه این شرکت بهجای رفتن به سراغ همکاری با شرکت های بزرگ به دنبال همکاری با شرکت های درجه دو چینی که خودرو هایشان از نظر ایمنی وضعیت مناسبی ندارند رفته است. حتی این شرکت شریک استراتژیک دیگر خود یعنی رنو فرانسه را هم از دست داده است و این شرکت در فعالیت جدیدش در ایران بصورت مستقل به تولید خودرو خواهد پرداخت. این در حالی است که پیمان کارگر معاون رنو در خاورمیانه گفته بود ما رنو کوئید را که می توانست جایگزین پراید باشد به این شرکت پیشنهاد دادیم اما آنها این خودرو را نخواستند.
شرکت پارس خودرو زیر مجموعه شرکت سایپا هم نتوانسته با شرکت نیسان ژاپن که پیش از تحریم همکار اصلی این شرکت بود توافق کند. شرکت پارس خودرو هم اکنون همکاری با برلیانس چین را به همکاری با نیسان ژاپن ترجیح داده است.
اکنون شرکت سایپا با شرکت نه چندان مطرح چینی چانگان قرار داد همکاری بسته است و به مونتاژ کار این شرکت چینی در ایران تبدیل شده است.
در حالی سایپا برای شرکت کیا موتورز و سیتروئن فرانسه شرط ساخت داخل ۴۰ درصدی ، صادرات سی درصدی از محصولات تولیدی در ایران و سرمایه گذاری در ایران را گذاشته است که تولیدات چینی را بصورت مونتاژ در ایران تولید می کند و شرکت های چینی حاضر به سرمایه گذاری و صادرات خودرو های مونتاژ شده خود در ایران نشده اند.
محمدرضا نعمتزاده وزیر صنعت ، معدن و تجارت در پاسخ به این سوال که چرا فشاری که روی خودروسازان اروپایی میآورید که ۳۰ درصد محصولات را باید صادر کنند و باید در ایران سرمایهگذاری کنند و ساخت داخل را بالا ببرند، روی خودروسازان چینی نمیآورید، گفته است «تعداد چینیها زیاد نیست، بعد مردم این خودروها را میخواهند خودروسازان هم تولید میکنند».
شرکت چانگان چین که هم اکنون شرکت سایپا به مونتاژکارش تبدیل شده است زمانی که سایپا در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی خودرو سیتروئن را تولید می کرد کامیون تولید می کرد. این شرکت عملا تا سال ۲۰۰۹ چندان در زمینه تولید خودرو های سواری فعال نبود است. با این همه چند سالی است سایپا به مونتاژ کار این شرکت تازه کار در زمینه خودروهای سواری تبدیل شده است.
برخی از احتمال تولید محصول چانگان بنی به عنوان جایگزین پراید در این شرکت می گویند. اگر این اخبار صحت داشته باشد احتمالا بخش زیادی از بازار خودرو ایران توسط شرکت سایپا تقدیم شرکت چانگان چین خواهد شد.
دیگر همکار چینی سایپا شرکت زوتی نام دارد که در سال ۲۰۰۵ تاسیس شده است ( ۴۰ سال بعد از تاسیس شرکت سایپا )اما سایپا هم اکنون به مونتاژ کار این شرکت تازه تاسیس چینی تبدیل شده است و خودرو زد ۳۰۰ این شرکت را با برند خود و با نام آریو ۳۰۰ تولید می کند. این خودرو یک کپی از محصولات تاریخ گذشته تویوتا است.
شرکت سایپا بر خلاف شرکت ایران خودرو که در زمینه طراحی خودرو و طراحی موتور گام هایی را برداشته است و با کمک مشاوران آلمانی موفق به طراحی موتور خودرو شده است، عملا به غیر پراید و مشتقات آن محصولی ندارد.
البته مدیران سایپا با فشار دولت هم اکنون در حال مذاکره با شرکت سیتروئن هستند تفاهم نامه های اولیه هم برای شکل گیری شرکت مشترک و خرید ۵۰ درصدی سهام سایپا کاشان برداشته شده است. اما همچنان این قرار داد به امضای نهایی نرسیده است.