این روز‌ها می‌توانید در تهران با یک شاسی‌بلندِ کرایه‌ای به مقصد برسید اما هزینه‌ای کمتر از یک تاکسیِ خطی پرداخت کنید. این کسب و کار جدید در حوزه حمل و نقل در حال انتقال به همه ایران است.
فعالیت شرکت‌های کرایه و اشتراک گذاری خودرو هر روز بیش از پیش در ایران در حال گسترش است که سودهای کلانی را برای صاحبان این دست از کسب و کار‌ها به همراه دارد. این بخش از فعالیت‌های اقتصادی که در حوزه استارت آپ‌ها می‌گنجد سود آور، دارای ریسک بالا و بسیار متنوع و همه گیر است.
در شرایطی که هر روز اخباری مبنی بر رکود در بخش‌های مختلف اقتصادی در ایران به گوش می‌رسد، در برخی کسب و کارهای اینترنتی رونق و پویایی وجود دارد. شاید این تفاوت نشان دهنده تغییر نوع نیاز‌ها و نیز تغییر نگرش مردم به بحث خدمات و ارائه سرویس باشد. یکی از نیازهای هر روزه مردم استفاده از وسایل نقلیه برای تردد در سطح شهر و یا سفرهای برون شهری است.
در شهرهایی مثل تهران که ترافیک سنگینی دارد و در عین حال از سیستم حمل و نقل عمومی متناسب با جمعیت شهر بی‌بهره است، عموم مردم تردد با ماشین‌های سواری را ترجیح می‌دهند. اما مشکلاتی وجود دارد. بالا بودن نرخ کرایه تاکسی نسبت به اتوبوس و مترو یکی از موانع بیشتر مردمی است که فشارهای ناشی از شلوغی در اتوبوس و مترو را ناگزیر انتخاب می‌کنند. از طرفی برای رفتن از مبدا به مقصد گاهی نیاز است چند بار تاکسی عوض کرد. حال اگر ماشینی باشد که درست در مسیر مورد نظر شما حرکت می‌کند، اما آژانس و یا به اصطلاح دربست نیست و ارزان‌تر از این‌ها تمام می‌شود، احتمالا آن را ترجیح می‌دهید.
شرکت‌هایی که به عنوان استارت آپ‌ها در زمینه اشتراک گذاری ماشین و یا به عنوان آژانس در حال فعالیت هستند چند سالی می‌شود که در دنیا شناخته شده‌اند و از گران قیمت‌ترین شرکت‌های جهان هستند. برای نمونه شرکت اوبر در حال حاضر به عنوان یکی از ارزشمند‌ترین شرکت‌های خصوصی جهان با ارزشی بالغ بر ۶۵ میلیارد دلار، شناخته شده است. اوبر از سال ۲۰۰۹ کار خود را آغاز کرده است و اکنون در بیش از ۴۰ کشور جهان فعالیت دارد. این شرکت که مالکیت هیچ از یک خودروهای سرویس دهنده را ندارد، ۲۰ درصد از درآمد هر سفر را بر می‌دارد و ۸۰ درصد مابقی را به راننده می‌دهد. در واقع این شرکت تنها با طراحی یک اپلیکیشن و مدیریت سفر‌ها سود آوری را آغاز کرد.
با بررسی این تجربه موفق، در ایران نیز یک اپلیکیشن اشتراک خودرو طراحی و راه‌اندازی شد. دو سال پیش، اسنپ به عنوان یک استارت آپ در صنعت حمل و نقل کشور متولد شد. اسنپ، کاری مشابه اوبر را در ایران انجام می‌دهد. این شرکتِ درخواستِ خودرو به عنوان اولین شرکت در زمینه اشتراک گذاری ماشین در ایران، در حال حاضر تنها در تهران فعالیت می‌کند. اسنپ با سرمایه گذاری شرکت‌ام تی ان آفریقای جنوبی همکار شرکت ایرانسل در حال رشد است و تصمیم دارد فعالیت خود را به دیگر شهرهای کشور توسعه دهد.
متقاضیان استفاده از اپلیکیشن اسنپ چه راننده و چه مسافر باید در ابتدا این نرم افزار را روی گوشی خود نصب کنند. هر دو مسیر حرکت خود را اعلام می‌کنند. مسافران ماشین‌های هم مسیر خود را می‌بینند و انتخاب می‌کنند که با کدام ماشین به سمت مقصد بروند. و این انتخاب را روی اپلیکیشن اعلام می‌کنند و راننده در مسیر خود مسافر را سوار می‌کند. بر این اساس یک ماشین می‌تواند ۴ مسافر یعنی ظرفیت کامل یک خودرو سواری را در مسیر خود با استفاده از اسنپ سوار کند.
راننده‌های همکار با اسنپ لزوما تمام وقت کار نمی‌کنند و می‌توانند مثلا در مسیر رفت و آمد از خانه به محل کار خود و برعکس مسافران اسنپ را سوار کنند. این راننده‌ها برای همکاری با اسنپ باید پذیرش شوند. یک راننده در صورتی مجوز همکاری با اسنپ را دریافت می‌کند که سوء پیشینه نداشته باشد. همچنین ماشین وی از نظر فنی و ظاهری بررسی می‌شود. در صورت نبود مشکل، در یک جلسه یک ساعته در مورد شرایط کار، قوانین شرکت، نحوه استفاده از اپلیکیشن و چگونگی رفتار مناسب با مسافران به راننده‌ها آموزش داده می‌شود. البته با همین یک بار بررسی، راننده‌ها نمی‌توانند برای همیشه در اسنپ فعالیت نمی‌کنند بلکه هر یک ماه بررسی‌ها از سوی مسئولان اسنپ تکرار می‌شود.
یکی از شروط اصلی یک ماشین برای فعالیت در اسنپ مجهز بودن به وسایل مناسب سرمایشی و گرمایشی است که البته هزینه اضافه برای مسافر به همراه ندارد. این در شرایطی است که در گرمای تابستان امسال در تهران دیده شد که تعدادی از راننده‌های تاکسی و آژانس برای روشن کردن کولر ماشین درخواست پول بیشتر برای کرایه داشتند که کاری غیر قانونی بود زیرا کرایه ماشین با احتساب همه این هزینه‌ها محاسبه و اعلام می‌شود.
از آنجایی که انواع برند‌ها و مدل‌های خودرو در اسنپ عضو هستند مسافران می‌توانند سفرهای درون شهری را با ماشین‌های مختلفی تجربه کنند. پژو ۲۰۶، ماکسیما، پراید، رنو و حتی برخی مدل ماشین‌های شاسی بلند امکان دارد در مسیر شما قرار داشته باشند. در پایان هر سفر مسافران می‌توانند از طریق اپلیکیشن اسنپ به راننده‌ای که با آن سفر کرده‌اند امتیاز بدهند و دیگر مسافران را در انتخاب راننده و ماشین مناسب راهنمایی کنند.
اسنپ آبان ماه سال ۹۳ راه اندازی شده است و این روز‌ها با دو سال سابقه کار، چند هزار راننده و چندصد هزار مسافر از اپلیکیشن این شرکت استفاده می‌کنند. در سایت این شرکت به چند نکته مهم اشاره شده است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها که باید از آن مطلع بود این است که این شرکت تحت هیچ شرایطی پول دریافتی را پس نمی‌دهد. و دیگر اینکه مسافران می‌توانند حساب کاربری خود را شارژ کنند تا هزینه سفر آن‌ها از این حساب کم شود و نیازی به پرداخت نقدی نباشد. مشاهده آنلاین تردد خودرو روی اپلیکیشن از دیگر امکاناتی است که اسنپ به مسافران می‌دهد.
این کسب و کار در نقاط مختلف دنیا کار تاکسی‌ها را کساد کرده است. اتحادیه‌های کارگری و تاکسی رانی‌ها با آن به مخالفت برخواسته‌اند. این گروه با طرح اتهاماتی مانند نا‌امن بودن چنین سرویسی قصد کمرنگ کردن آن را دارند. همچنین معترض هستند که با کاهش قیمت حمل و نقل کاری غیر قانونی انجام می‌دهند. باید دید در ایران با چه واکنشی از سوی تاکسی‌ها و آژانس‌ها مواجه می‌شود.
