جان کری، وزیر خارجه، و ارنست مونیز، وزیر انرژی ایالات متحده، در مقالهای برای روزنامه واشینگتنپست، با دفاع دوباره از توافق ۲۳ تیر ماه در وین، میگویند این توافق نه تنها بهترین راه، که بادوامترین راه برای آن است که تهران به سلاح هستهای دست نیابد.
تهران همواره تاکید کرده است که برنامه اتمیاش تنها اهداف صلحآمیز را دنبال میکند. با این همه عمل نکردن به خواستههای سازمان ملل، پرونده اتمی ایران در دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد راهی شورای امنیت شد و تحریمهای گستردهای را همراه داشت که تا زمان توافق جامع در وین، راهی برای برونرفت از آنها پیدا نشده بود.
وزیر خارجه و انرژی آمریکا، در مقاله خود به تواناییهای اتمی که تهران، در زمان به قدرت رسیدن باراک اوباما، رئیسجمهوری، به آنها رسیده بود -از جمله ۲۰۰ هزار سانتریفیوژ- اشاره میکنند و میگویند اوباما متعهد شد که نگذارد ایران به سلاح هستهای دست یابد.
آنها میگویند توافق به دستآمده جلوی ایران را از احتمال تولید مواد شکافا، از جمله اورانویم و پلوتونیوم با غنای بالا =، برای استفاده (احتمالی) در سلاح هستهای میگیرد.
آنها بار دیگر تاکید کردهاند که این توافق بر پایه «راستیآزمایی» و نه اعتماد، بنا شده است.
این گفتهها را رئیسجمهوری ایالات متحده نیز اندکی پس از دستیابی طرفها به توافق جامع بیان کرده بود.
مونیز و کری میگویند اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند، تحریمها بار دیگر باز میگردند و هیچ کشوری هم نمیتواند جلوی آن را بگیرد.
پیش از این محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، طی سخنانی در مجلس شورای اسلامی، گفته بود تحریمهای سازمان ملل به هیچعنوان باز نمیگردند و قطعنامه جدید شورای امنیت (در رابطه با توافق وین) هیچ ساز و کاری تنبیهی ندارد.
وزیران دولت اوباما در مقاله خود گفتهاند توافق جامع با ایران، هم برای ایالات متحده و هم برای امنیت جهانی کارساز است.
آنها میگویند بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در صورتی که به فعالیتی از سوی ایران مشکوک شوند، میتوانند بر پایه «پروتکل الحاقی» درخواست بازدید از هر نقطهای را طی ۲۴ ساعت ارائه کنند. به گفته آنها توافق جامع با ایجاد مکانیزمی جدید این امکان را توانمندتر کرده و جلوی تهران را میگیرد که نتواند در زمان بازدیدها به طور نامحدود تاخیر ایجاد کند.
کری و مونیز در عین حال تاکید کردهاند که زمان در توافق وین نامحدود است.
وزیران دولت ایالات متحده افزودهاند که تهران میتواند همچنان تهدیدی برای ثبات در خاورمیانه باشد. اما آنها میگویند با حذف تهدید اتمی از سوی ایران، به وسیله توافقی که حاصل شده، بسیار راحتتر میتوان به مشکلات دیگر ناشی از فعالیتهای ایران در منطقه پرداخت.
رهبر جمهوری اسلامی، در پی توافق وین، گفته بود سیاست ایران در مقابل آمریکا «در هر صورت، هیچ تغییری» نخواهد داد و قرار نیست دو کشور درباره مسائل «گوناگون جهانی»، مذاکره «دوجانبه» و «منطقهای» داشته باشند. آقای خامنهای در همان سخنان با نام بردن از کشورهای منطقه؛ سوریه، یمن، بحرین، فلسطین ، لبنان و عراق گفته بود «ما از حمایت دوستانمان در منطقه دست نخواهیم کشید».
هر دو وزیر در مقاله خود نوشتهاند که تحریمهای مربوط به مسائل حقوق بشر، تروریسم یا موشکی، سرجای خود باقی میماند.
آنها همچنین میگویند دستکشیدن ایالات متحده از این توافق، «اشتباهی تاریخی» خواهد بود.
این مقاله و اشارات دو وزیر دولت آمریکا در زمانی منتشر میشود که توافق جامع با ایران، برای بازبینی به کنگره ایالات متحده رفته، جایی که اکثریت جمهوریخواه عمدتا مخالف آن است.
طی روزهای گذشته مقامهای دولت باراک اوباما، و خود او در راس آنها، تلاشهایی را برای عرضه توافق و نیز گرفتن حمایت اکثریتی برای آن آغاز کردهاند.
نتایج یک نظرسنجی تازه نشان میدهد، اکثریت مردم آمریکا با وجود تردید در مورد تواناییهای توافق اتمی در جلوگیری از ایران برای «مسلح شدن به سلاح اتمی»، اما از توافق به دست آمده و تلاشهای دیپلماتیک حمایت میکنند.
مونیز و کری بر عزم اوباما در مورد جلوگیری از دستیابی به سلاح اتمی تاکید کرده، اما افزودهاند نه تحریمها و نه حمله نظامی نمیتواند لزوما در این مورد کارساز باشند، در حالیکه توافق جامع به دست آمده در وین، میتواند.