رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی در اول فروردین ماه و در پی پیام نوروزی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، گفته است رفع تحریم‌ها باید «جزء موضوع مذاکره» اتمی ایران با کشورهای گروه ۵+۱ و بدون هیچ فاصله‌ای با توافق باشد و نه نتیجه آن.
آیت الله علی خامنه‌ای، روز اول فروردین در سخنرانی خود در مشهد تاکید کرد که رفع تحریم‌ها باید «بدون هیچ فاصله‌ای در هنگام رسیدن به توافق انجام شود».
او افزوده است: «اینکه آمریکایی‌ها تکرار می‌کنند ما با ایران قرارداد می‌بندیم بعد نگاه می‌کنیم اگر عمل کردند تحریم‌ها را برمی داریم ما این را قبول نداریم.... این خدعه آمریکایی‌است.»
رهبر جمهوری اسلامی در عین حال باراک اوباما، در مورد پیام نوروزی رئیس‌جمهوری ایالات متحده گفته سخنان باراک اوباما «غیرصادقانه» بوده است.
- بیشتر بخوانید: پیام نوروزی باراک اوباما
اوباما در بخشی از پیام نوروزی خود گفته است در هر دو کشور و فراتر از آن، افرادی مخالف راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران هستند.
با این همه آیت‌الله خامنه‌ای می‌گوید «هیچ کس» در ایران با مذاکره هسته‌ای مخالف نیست بلکه با «زورگویی» مخالف است.
آقای خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه طی چهارسال گذشته «تحریم‌های فلج‌کننده بر کشور سایه افکنده بود» افزود که این تحریم‌ها، «دشواری‌هایی به وجود‌آورده اما... می‌تواند فرصت باشد.»
بنا بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها از مذاکرات اتمی نحوه برداشتن تحریم‌ها یکی از موضوعات اصلی اختلاف بین ایران و کشورهای گروه ۵+۱ در ماه‌های گذشته بوده است.
بر اساس آنچه تا کنون منتشر، تحلیل یا بیان شده، ایران خواستار توقف فوری کلیه تحریم‌ها از جمله تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا و به ویژه خواستار لغو تحریم‌های سخت در حوزه مالی و انرژی است. اما آمریکا بر تسهیل تدریجی تحریم‌ها تاکید می‌کند.
«برگشت ناپذیری» در صنعت هسته‌ای را «قبول نداریم»
رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود گفته است «آمریکایی‌ها تکرار می‌کنند ایران باید در تصمیم‌هایی که می‌گیرد و چیز‌هایی که قبول می‌کند بازگشت‌ناپذیر باشد، ما این را قبول نداریم. این صنعت بومی و مردمی است و باید پیش برود».
گفته‌های آقای خامنه‌ای در حالی است که در ماه‌های گذشته موضوع کاهش فعالیت‌های هسته‌ای ایران به مدت ۱۰ سال مطرح شده است.
در همین حال محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز روز پنج‌شنبه، ۱۴ اسفند۹۳ گفته بود که جمهوری اسلامی شاید پیشنهاد محدودیت ۱۰ ساله فعالیت‌های هسته‌ای خود را بپذیرد.
از سوی دیگر تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته یکی از مهم‌ترین مسائل در مذاکرات ایران و شش قدرت بزرگ جهانی است.
در حالی که ایران بر ادامه تحقیق و ساخت آنها اصرار می‌کند، کشورهای غربی معتقدند توانایی ایران برای تحقیق و ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، دوره تدارک تولید سلاح هسته‌ای را به کمتر از یک سال کاهش می‌دهد.
واکنش به پیام نوروزی اوباما
رهبر جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اختلافاتی که بین آمریکایی‌ها است به این معنا نیست که نیازمند مذاکرات نیستند.»
او گفت که در پیام نوروزی باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، «حرف‌های غیر صادقانه‌ای» وجود داشت.
آقای خامنه‌ای اضافه کرد: «یکی از حرف‌ها این بود که در ایران کسانی هستند که با حرف دیپلماتیک مسئله هسته‌ای، موافقت ندارند... در ایران هیچ کس نیست که نخواهد مسئله هسته‌ای حل نشود. آنکه ملت ایران نمی‌خواهد عبارت است از قبول تحمیل‌ها و زورگویی‌های آمریکا.»
باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده، روز پنج‌شنبه، ۲۸ اسفند۹۳، در پیامی نوروزی، مقامات جمهوری اسلامی را به «توافقی منطقی» دعوت کرد.
آقای اوباما افزوده است که در هر دو کشور و فراتر از آن، افرادی هستند که مخالف راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای ایران هستند اما خطاب به مردم ایران تأکید کرده است که «ما باید با هم برای آینده‌ای که در پی آن هستیم، پافشاری کنیم».
رئیس‌جمهوری آمریکا در عین حال گفته است که برای رهبران ایران دو راه انتخاب است؛ موافقت با «توافقی منطقی» که می‌تواند به فرصت‌های بهتر برای مردم ایران منجر شود، یا اینکه نتوانند چنان توافقی را بپذیرند که در آن صورت «ایران را در مسیر امروزی خود نگاه خواهند داشت، راهی که ایران و ایرانیان را از بخش بزرگی از دنیا دور نگه داشته است».
پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز به پیام نوروزی باراک اوباما واکنش نشان داده بود؛ او روز جمعه، ۲۹ اسفند۹۳، در پاسخی تلویحی به این پیام در توئیتر خود نوشت که اکنون «نوبت آمریکاست» که بین «فشار یا توافق» یکی را انتخاب کند.
رهبر جمهوری اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرده است که «عرصه اقتصاد امروز به خاطر سیاست‌های خصمانه آمریکا، یک عرصه کارزار و جنگ است جنگی از نوع خاص.»
آقای خامنه‌ای، آمریکا را «عامل اصلی فشار‌ها» علیه جمهوری اسلامی دانسته است.
«مذاکرات با آمریکا فقط هسته‌ای است»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین تاکید کرده است که مذاکره با دولت‌های اروپایی و آمریکا تنها درباره «مسئله هسته‌ای است و لاغیر».
به گفته آقای خامنه‌ای جمهوری اسلامی با این کشور‌ها «در مورد مسائل منطقه‌ای» مذاکره نمی‌کند، چراکه هدف آنها «نقطه مقابل» هدف جمهوری اسلامی است.
موضوع مطرح شدن مسائل منطقه‌ای میان رئیس‌جمهوری آمریکا و رهبر ایران، در برخی گزارش‌های پیشین نیز به میان آمده بود.
از جمله روزنامه وال استریت جورنال، گزارش داده بود که آیت‌الله خامنه‌ای به نامه‌ای از باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا که براساس گزارش‌ها در ماه اکتبر (مهرماه) همان سال خطاب به رهبر جمهوری اسلامی نوشته شده بود، پاسخ داده‌است.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، در نامه آقای اوباما به آقای خامنه‌ای از احتمال همکاری تهران و واشینگتن در مبارزه علیه شبه نظامیان گروه حکومت اسلامی (داعش) در صورت توافق بر سر مسئله هسته ای ایران سخن رفته بود.
«دولت به دلواپسان، اهانت نکند»
آیت الله خامنه‌ای در سخنان خود همچنین از دولت و طرفداران آن خواست، به کسانی که به گفته او «ابراز دغدغه و دلواپسی می‌کنند،» اهانت نکنند و افزود که «تحقیر مخالفان از سوی مسئولان خلاف تدبیر و حکمت است».
او گفته است «دلواپس بودن جرم نیست. می‌توان برخی احساس دلواپسی و دغدغه‌مندی کنند اما این به معنای متهم کردن و نادیده گرفتن زحمات و خدمات نباشد.»
آقای خامنه‌ای اضافه کرد «بنده قبلا هم گفتم از همه دولت‌ها حمایت کردم و می‌کنم. از این دولت هم حمایت می‌کنم البته چک سفید امضا هم به کسی نمی‌دهم. نگاه به عملکرد‌ها می‌کنم و برحسب عملکرد قضاوت می‌کنم.»
عنوان «دلواپسان» در رسانه‌های ایران پس از برگزاری همایشی با نام «دلواپسیم» در سیزدهم اردیبهشت‌ماه ۹۳، برای منتقدان مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای گروه ۱+۵ به کار می‌رود که بیشتر آنها نزدیک به جبهه پایداری و اصول‌گرایان تندرو هستند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، روز دوشنبه، ۲۰ مرداد۹۳، با انتقاد شدید از «تعامل‌هراسی و مذاکره‌هراسی» افرادی که به گفته او از مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی هراس دارند، آنها را «بزدل سیاسی» خوانده بود.
همچنین اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز روز سه‌شنبه، ۱۲ اسفند۹۳، گفته بود که گروه موسوم به «دلواپسان» در ایران با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، «هم‌زبان» شده‌اند.
نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از جمله منتقدان سرسخت مذاکرات فعلی میان کشورهای گروه ۵+۱ و ایران به شمار می‌رود. به گفته او توافق احتمالی با ایران مانع دست‌یابی تهران به جنگ‌افزار هسته‌ای نمی‌شود.
ایران همواره تاکید کرده است که هدفش از پی‌گیری برنامه اتمی، صلح‌آمیز است. با این همه آنچه شورای امنیت سازمان ملل متحد همکاری نکردن تهران با جامعه جهانی برای اثبات عینی نیات صلح‌آمیز می‌داند، تحریم‌هایی بین‌المللی را طی سال‌های گذشته برای تهران همراه داشته است. در کنار آنها، آمریکا و هم‌پیمانان غربی آن نیز تحریم‌هایی جداگانه و سخت‌تر را بر ایران اعمال کرده‌اند.
