صلح و عدالت در منطقه، آزادی و تبعیض زدایی در داخل کشورها*
منطقه خاورمیانه در چنبره رژیمهای سرکوبگر فاسد، تبعیضهای قومی و مذهبی و جنسی، اشغالگری و آپارتاید، تروریسم و تجاوز نظامی، اسیر بوده است. در چنین بستری، مداخله نظامی خارجی در افغانستان، عراق، لیبی، سوریه و یمن وضعیت را به فروپاشی اجتماعی، جنگهای قومی و مذهبی، رشد افسار گسیخته گروههای تروریستی اسلام گرا، بیثباتی گسترده، تجزیه عملی کشورها، و کشته و زخمی و آواره شدن میلیون انسان بیگناه سوق داد. دولتهای قدرتمند جهان و منطقه، خاورمیانه را به این روز انداختهاند.
مسابقه تسلیحاتی و سلاحهای کشتار جمعی، مسأئل دیگر خاورمیانهاند. در چنین پس زمینهای، پرونده هستهای ایران نیز به مسئلهای مهم تبدیل شد. دولتهای غربی به رهبری دولت آمریکا با تحمیل شدیدترین محدودیتها و بازرسیهای فراتر از قوانین بینالمللی ضمن توافق هستهای به ایران، تمامی راههای دستیابی احتمالی ایران به سلاحهای اتمی را مسدود کردند.
اگر دستیابی احتمالی ایران به سلاحهای اتمی نگرانی اصلی دولتهای غربی را تشکیل میداد، با توافق هستهای که حاصل ترجیح گفتوگو بر تخاصم و صلح بر جنگ بود، این راه بکلی بسته شد و همه باید از آن استقبال کنند. اما اگر هدف کسانی تغییر رژیم جمهوری اسلامی از طریق شدیدترین تحریمهای طول تاریخ و جنگ باشد، احتمالاً به این هدف از راه این توافق دست نخواهند یافت. بدین ترتیب، توافق هستهای از نظر تأمین هدفی که معطوف به آن بود، یعنی تضمین استفاده صلح آمیز ایران از انرژی هستهای، با تحمیل محدودیتها و نظارتهای طولانی مدت «استثنایی»، کاملاً کارامد و قابل دفاع است. فقط جنگ طلبان میتوانند مخالف این توافق باشند. اگر این توافق توسط حکومت امریکا رد شود، آمریکا در تقابل با ایران در جهان منزوی خواهد شد.
خاورمیانه به شدت نیازمند ثبات و صلح است تا مردم این منطقه از حق حیات برخوردار شوند. بدون امنیت و صلح از زندگی هم خبری نخواهد بود، چه رسد به توسعه و دموکراسی و حقوق بشر. خاورمیانه نیازمند صلح و عدم تبعیض است و با سیاستهای دبل استاندارد نمیتوان مسائل ریشه دار تاریخی آن را حل و فصل کرد.
باید بستهای شامل تضمین مرزهای موجود کشورها، تضمین امنیت جمعی کشورها، تشکیل دولت فلسطینی در کنار دولت اسرائیل در مرزهای ۱۹۶۷، پاک سازی کل منطقه از سلاحهای کشتار جمعی، مبارزه جمعی با تروریسم با معنایی واحد نه دبل استاندارد، نفی دخالت نظامی، و... تهیه و به قطعنامه الزام آور سازمان ملل تبدیل شود. هرگونه طرحی که کشورها را به متحد و غیر متحد تقسیم کرده و به روشهای دبل استاندارد به سود متحدان و به زیان غیر متحدان وارد عمل شود، از قبل محکوم به شکست است. نباید اعمال ناروای واحدی وقتی توسط متحدان صورت میگیرد تأیید و وقتی توسط دشمنان و رقبا صورت میگیرد محکوم شوند. سیاستهای دبل استاندارد به این منتهی شده که نقض سیستماتیک حقوق بشر توسط دولتهای متحد غیر انتخابی چون مصر، عربستان سعودی، قطر، امارات متحده، و... نادیده گرفته شود.
مردم خاورمیانه به حقوق مدنی و آزادی هم به شدت نیازمند هستند. اما تجربه فاجعه بار دخالت نظامی در افغانستان، عراق، لیبی، سوریه، یمن، و... نشان داد که به روشهای نظامی نمیتوان گذار از دیکتاتوریهای سرکوبگر به نظامهای دموکراتیک ملتزم به آزادی و حقوق بشر را ممکن کرد. باید پیش شرطهای اجتماعی دموکراسی در کشوری وجود داشته باشد تا گذار به دموکراسی امکان پذیر شود.
جمهوری اسلامی هم یکی از رژیمهای دیکتاتوری است که حقوق بشر را به نحو سیستماتیک نقض میکند. جامعه تحصیل کرده ایران با ۴ و نیم میلیون دانشجو که ۶۰ درصد آنان را زنان تشکیل میدهند، رتبه ۲۲ جهانی تولید علم، رتبه هفتم جهانی در نانو، جریان قدرتمند روشنفکری، طبقه متوسط گسترده و جنبش سبز، بیش از تمامی کشورهای منطقه آماده گذار مسالمت آمیز به نظام دموکراتیک ملتزم به آزادی و حقوق بشر است. با این همه، منتقدان و مخالفان توسط جمهوری اسلامی سرکوب و زندانی میشوند. به تعبیر دیگر، جنبش دموکراسی خواهی ایرانیان گرفتار رژیمی است که هم میخواهد و هم میتواند مخالفان را سرکوب کند. اما تحولات اجتماعی ایران در جهت تضعیف این خواست و توانایی پیش میرود.
اگر جمهوری اسلامی ادعا میکند که اخلاق، عدالت و آزادی مبنای سیاست ورزی و حکمرانیاش است، باید تمامی زندانیان سیاسی (به خصوص رهبران سالخورده جنبش سبز: مهندس میر حسین موسوی [۷۴ ساله]، زهرا رهنورد [۷۰ ساله]، مهدی کروبی [۷۸ ساله]) و عقیدتی را بر این اساس آزاد کند.
اگر جمهوری اسلامی فقط و فقط به فکر بقا و افزایش قدرت خویش است، نظام فاقد زندانی سیاسی و عقیدتی که آزادی گفتار و رفتار مخالفان را به رسمیت میشناسد، از طریق افزایش مشروعیت، بر قدرت چانه زنی و دوام خود خواهد افزود.
اگر آیت الله خامنهای به جوانان اروپا و آمریکای شمالی نامه مینویسد که مستقل از صنعت اسلام هراسی به قرآن رجوع کنند و آموزههای انسانی و اخلاقی پیامبر اسلام را دریابند و حقیقت را سید کنند تا دیگران تروریستهای تحت استخدام خود را به عنوان نماینده اسلام معرفی نکنند، که حقیقت اسلام عقلانیت و رحمت و آزادی است، نه جهل و خشونت و سرکوب و تروریسم، بهتر است با آزادی همه زندانیان سیاسی و عقیدتی، دموکراتیزه کردن ساختار سیاسی، و رفع تبعیضهای قومی و مذهبی و جنسی، نشان دهد که پیام و مدعیاتش حقیقت است، نه شعارهای سیاسی کاذب.
اگر جمهوری اسلامی مدعی مردمی بودن و اعتماد متقابل مردم و حکومت است، نباید از آزادی دهها زندانی سیاسی و عقیدتی بهراسد.
اکبر گنجی
امضا کنندگان:
•پروفسور چارلز تیلور، دانشگاه مک گیل
•پروفسور نوآم چامسکی، دانشگاهام آی تی
•پروفسور پیتر سینگر، دانشگاه پرینستون
•پروفسور فیلیپ پتیت، دانشگاه پرینستون
•پروفسور ریچارد فالک، دانشگاه پرینستون
•پروفسور هیلری پاتنام، دانشگاه هاروارد
•پروفسور تیم اسکنلون، دانشگاه هاروارد
•پروفسور سوزانا سیگل، دانشگاه هاروارد
•پروفسور میچل روزن، دانشگاه هاروارد
•پروفسور گیزلا استریکر، دانشگاه هاروارد
•پروفسور دبوراح انکر، دانشگاه هاوارد
•پروفسور اکسل هونت، دانشگاه کلمبیا
•پروفسور اکیل بیلگرامی، دانشگاه کلمبیا
•پروفسور کارول روانه، دانشگاه کلمبیا
•پروفسور لیدیا گوهر، دانشگاه کلمبیا
•پروفسور زچاری لوکمن، دانشگاه ان وای یو
•پروفسور جف گودوین، دانشگاه ان وای یو
•پروفسور استیون لوکس، دانشگاه ان وای یو
•پروفسور آندرو آراتو، دانشگاه نیواسکول
•پروفسور ننسی فریزر، دانشگاه نیو اسکول
•پروفسور جوشوا کوهن، دانشگاه استنفورد
•پروفسور نیکلاس ولترستورف، دانشگاه ییل
•پروفسور خوزه کوزونوا، دانشگاه جرج تاون
•پروفسور دیپش چاکرابرتی، دانشگاه شیکاگو
•پروفسور طلال اسد، دانشگاه
•پروفسور آلن وود، دانشگاه ایندیانا
•پروفسور نورمن بیرن بائوم، دانشگاه جرج تاون
•پروفسور کلاس اوفه، دانشگاه
•پروفسور استیون فیش، دانشگاه برکلی
•پروفسور دیوید هلد، دانشگاه دورمن
•پروفسور عبدالهی احمد النعیم، دانشگاه اموری
•پروفسور ایلان پاپه، دانشگاه اکستر
•پروفسور فرد دالمایر، دانشگاه نتردام
•پروفسور برنارد دیکنز، دانشگاه تورنتو
•پروفسور روجر کریسپ، دانشگاه اکسفورد
•پروفسور جورج کونتز، دانشگاه راتگرز
•پروفسور روز باکر، دانشگاه راتگرز
•پروفسور اریک دیویس، دانشگاه راتگرز
•پروفسور روی لیکلیدر، دانشگاه راتگرز
•پروفسور کسیل لابورد، دانشگاه یو سی ال
•پروفسور آوی چامسکی، دانشگاه سلام استیت
•پروفسور دونا هاراوی، دانشگاه کالیفرنیا
•پروفسور جانه آنا گوردون، دانشگاه کانتیکت
•پروفسور نیگل گیبسون، دانشگاه امرسون بوستون
————
*متن نامه ۴۴ روشنفکر جهان در حمایت از توافق اتمی و نیز درخواست برای آزادی زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران