طی روزهای گذشته، با بالا گرفتن اعتراضات در مصر، سرنگونی محمد مرسی از مقام ریاست جمهوری و در پی آن درگیریهای خونینی که میان هواداران مرسی از یک سو و ارتش و مخالفان او، از سوی دیگر، رخ داده، نگاهها بار دیگر به این کشور دوخته شده است.
مصر در پی آنچه «بهار عربی» خوانده شد از حکومتی دیکتاتوری به انتخابات همگانی روی آورد؛ اما پیروز این انتخابات تنها یک سال بر قدرت ماند و اوضاع این کشور دوبار بحرانی شده است.
طی این روزها مخالفان و موافقان محمد مرسی در خیابانهای تجمع کردهاند.
رادیو فردا با عباس فهمی یکی از شهروندان مخالف مرسی که در این تجمعات شرکت میکند گفتوگو کرده است.
این شهروند معترض به مرسی در مورد سرنگونی او به دست ارتش میگوید:
عباس فهمی: به نظرم آنچه رخ داد کودتا بود، اما کودتای مردم، و نه کودتایی شبیه آنچه که از این مفهوم همیشه استنباط میشود. به نظرم اخوانالمسلمین همه جور فرصتی برای موفقیت داشتند. آنها همه چیز داشتند. شبه نظامیان ِ هوادار خود را داشتند. شواهدی فراوانی از صحبتهای خودشان وجود دارد که تا چه حد حتی در برنامههای زنده تلویزیونی به ترویج خشونت پرداختند. فکر میکنم صبر مردم دیگر تمام شده بود. در نتیجه مردم بار دیگر قیام کردند. اعتراضاتی که از حدود یک سال پیش شروع شد، هیچ ارتباطی با ارتش ندارد. و ارتش تسلیم نظر مردم خواهد شد. آنچه سیام ژوئن (حضور گسترده معترضان به مرسی در خیابانها) رخ داد، چیز کمی نیست. به گواه شبکههای خبری غربی میلیونها نفر به خیابان آمدند. سوالی که پیش میآید این است که اگر مثلا در آمریکا چنین جمعیتی به خیابان بیایند، جایگاه رئیس جمهوری آن کشور چه خواهد بود و چه خواهند کرد؟
اما با وجود حضور چند میلیونی در خیابانها، شما قبول دارید که ارتش نقش مهمی در کنار گذاشتن محمد مرسی ایفا کرد؟
مسلما اینطور است. ما مردم مصر، ارتش را فراخواندیم. ببینید به نظرم باید یک تفاوتی قایل بشویم میان ارتش در سال ۲۰۱۱ و ارتش امروز در مصر. ارتش در زمان مبارک و پس از او بود و امروز این موضوع فرق کرده است. در آن زمان ارتش توسط ژنرال طنطاوی رهبری میشد. کسی که به نظر من فساد همان نظام پیشین را به همراه داشت.
امروز چه چیزی فرق کرده است؟
رهبری آن فرق کرده است. ژانرال السیسی یک آدم وطنپرست است. او یک آدم رومانتیک است و یک شاعر؛ او عاشق کشورش است و میخواهد که پیشرفت کند. نباید فراموش کنیم که زمانی که مبارک برکنار شد یا استعفا کرد یا هر چیز دیگر، این طنطاوی بود که قدرت را دست گرفت. در حالی که ما امروز در کمتر از بیست و چهار ساعت دیدیم که رئیس دیوان قانون اساسی قدرت موقت را در دست گرفت. اینجاست که من فکر نمیکنم که کودتا شده است. احساسم این است که انگار روز گذشته ما با فشار دادن یک دکمه به دو سال پیش بازگشتیم تا همه چیز را از اول ، و اینباره درست انجام دهیم و اشتباهات گذشته را جبران کنیم.
برخی از فعالان مصری مینویسند که خیزش یا انقلاب آنها تازه آغاز شده است. فکر میکنید که مصر و مردم آن به کدام سو می روند؟
امیدوارم که داریم در مسیر درست میرویم. ابتدا قرار است قانون اساسی نوشته شود. قانون اساسیای که اینبار مهندسی شده نخواهد بود. قانون اساسیای نخواهد بود که تنها در خدمت اخوانالمسلمین باشد. یک قانون اساسی برای همه مردم مصر خواهد بود از جمله مسیحیان و مسلمانان مصر. پس ازتدوین این قانون نوبت به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی میرسد. و بعد از این باید به دنیا گفت که این مصری تازه است که به آینده مینگرد. این دنیا شامل مصریهایی میشود که در این سالها در پی فرار مغزها از این کشور رفتهاند و باید بتوانند به کشور خود بازگردند و بخشی از آینده آن باشند.
مصر در پی آنچه «بهار عربی» خوانده شد از حکومتی دیکتاتوری به انتخابات همگانی روی آورد؛ اما پیروز این انتخابات تنها یک سال بر قدرت ماند و اوضاع این کشور دوبار بحرانی شده است.
طی این روزها مخالفان و موافقان محمد مرسی در خیابانهای تجمع کردهاند.
رادیو فردا با عباس فهمی یکی از شهروندان مخالف مرسی که در این تجمعات شرکت میکند گفتوگو کرده است.
این شهروند معترض به مرسی در مورد سرنگونی او به دست ارتش میگوید:
عباس فهمی: به نظرم آنچه رخ داد کودتا بود، اما کودتای مردم، و نه کودتایی شبیه آنچه که از این مفهوم همیشه استنباط میشود. به نظرم اخوانالمسلمین همه جور فرصتی برای موفقیت داشتند. آنها همه چیز داشتند. شبه نظامیان ِ هوادار خود را داشتند. شواهدی فراوانی از صحبتهای خودشان وجود دارد که تا چه حد حتی در برنامههای زنده تلویزیونی به ترویج خشونت پرداختند. فکر میکنم صبر مردم دیگر تمام شده بود. در نتیجه مردم بار دیگر قیام کردند. اعتراضاتی که از حدود یک سال پیش شروع شد، هیچ ارتباطی با ارتش ندارد. و ارتش تسلیم نظر مردم خواهد شد. آنچه سیام ژوئن (حضور گسترده معترضان به مرسی در خیابانها) رخ داد، چیز کمی نیست. به گواه شبکههای خبری غربی میلیونها نفر به خیابان آمدند. سوالی که پیش میآید این است که اگر مثلا در آمریکا چنین جمعیتی به خیابان بیایند، جایگاه رئیس جمهوری آن کشور چه خواهد بود و چه خواهند کرد؟
اما با وجود حضور چند میلیونی در خیابانها، شما قبول دارید که ارتش نقش مهمی در کنار گذاشتن محمد مرسی ایفا کرد؟
مسلما اینطور است. ما مردم مصر، ارتش را فراخواندیم. ببینید به نظرم باید یک تفاوتی قایل بشویم میان ارتش در سال ۲۰۱۱ و ارتش امروز در مصر. ارتش در زمان مبارک و پس از او بود و امروز این موضوع فرق کرده است. در آن زمان ارتش توسط ژنرال طنطاوی رهبری میشد. کسی که به نظر من فساد همان نظام پیشین را به همراه داشت.
امروز چه چیزی فرق کرده است؟
رهبری آن فرق کرده است. ژانرال السیسی یک آدم وطنپرست است. او یک آدم رومانتیک است و یک شاعر؛ او عاشق کشورش است و میخواهد که پیشرفت کند. نباید فراموش کنیم که زمانی که مبارک برکنار شد یا استعفا کرد یا هر چیز دیگر، این طنطاوی بود که قدرت را دست گرفت. در حالی که ما امروز در کمتر از بیست و چهار ساعت دیدیم که رئیس دیوان قانون اساسی قدرت موقت را در دست گرفت. اینجاست که من فکر نمیکنم که کودتا شده است. احساسم این است که انگار روز گذشته ما با فشار دادن یک دکمه به دو سال پیش بازگشتیم تا همه چیز را از اول ، و اینباره درست انجام دهیم و اشتباهات گذشته را جبران کنیم.
برخی از فعالان مصری مینویسند که خیزش یا انقلاب آنها تازه آغاز شده است. فکر میکنید که مصر و مردم آن به کدام سو می روند؟
امیدوارم که داریم در مسیر درست میرویم. ابتدا قرار است قانون اساسی نوشته شود. قانون اساسیای که اینبار مهندسی شده نخواهد بود. قانون اساسیای نخواهد بود که تنها در خدمت اخوانالمسلمین باشد. یک قانون اساسی برای همه مردم مصر خواهد بود از جمله مسیحیان و مسلمانان مصر. پس ازتدوین این قانون نوبت به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی میرسد. و بعد از این باید به دنیا گفت که این مصری تازه است که به آینده مینگرد. این دنیا شامل مصریهایی میشود که در این سالها در پی فرار مغزها از این کشور رفتهاند و باید بتوانند به کشور خود بازگردند و بخشی از آینده آن باشند.