لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۲:۲۷

ادامه واکنش‌های جهانی به توافق‌نامه اتمی ایران


از راست به چپ: وزرای خارجه چین، فرانسه، آلمان، آمریکا پس از امضای توافق‌نامه در ژنو
از راست به چپ: وزرای خارجه چین، فرانسه، آلمان، آمریکا پس از امضای توافق‌نامه در ژنو
کشورهای جهان از توافق شکل‌‌گرفته میان ایران و گروه ۵+۱ استقبال کرده‌اند. آمریکا و اتحادیه اروپا آن را «گامی بزرگ» دانسته‌اند و گروهی از کشورهای همسایه ایران نیز از این توافق ابراز رضایت کرده‌اند.

از سوم آذر ماه و پس از آنکه ایران و طرف‌های گفت‌وگوی این کشور در پرونده اتمی آن پس از سال‌ها در نهایت به توافقی مکتوب رسیدند، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، روسیه، ترکیه یا امارات متحده عربی کشورهایی بودند که در کنار دیگر کشورها از این توافق استقبال کردند.

ایالات متحده، کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا که خود در مذاکرات با تهرات دخیل بودند توافق سوم آذر ماه را «گامی بزرگ» نامیده و آن را بستری برای پیشرفت‌های بعدی در مذاکرات نامیده‌اند.

واکنش آمریکا: سخنان جان کری و باراک اوباما

روسیه می‌گوید توافق ژنو متعادل بود و نقشی مثبت در خاورمیانه خواهد داشت.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، گفته است «ما به همراه هم‌پیمانان خود راهی صبورانه را در پیش می‌گیریم تا به راه‌حل‌هایی گسترده‌تر بیانجامد که ایران برنامه صلح‌آمیز اتمی خود را زیر نظر [بازرسان] و کنترل و امنیت تمام کشورهای خاورمیانه از جمله اسرائیل پیش ببرد».

البته در خود اسرائیل واکنش دولتمردان حاکم جور دیگری‌ست.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مخالفت خود را تند و صریح بیان کرده است؛ «آنچه در ژنو رخ داد نه یک توافق تاریخی، که یک اشتباه تاریخی بود».

نتانیاهو گفته است آنچه ایران می‌خواست، با برداشتن بخشی از تحریم‌ها در حالی که بخش‌های اصلی برنامه هسته ای ایران پابرجاست، به‌دست آمد. او می‌گوید ادامه فشارهای اقتصادی نتیجه بهتری از این توافق حاصل می‌کرد.

واکنش اسرائیل: سخنان بنیامین نتانیاهو

هر چند برخی وزرای کابینه در بیان نگرانی خود از جمله‌های معمول هم فراتر رفته‌اند. وزیر تجارت و صنعت کابینه نتانیاهو گفته است «اگر بعد از پنج سال یک چمدان اتمی در نیویورک یا مادرید منفجر شود، تقصیر توافق‌نامه صبح امروز (سوم آذر) است».

همسایگان و همجواران ایران در منطقه خاورمیانه اما عمدتا موضعی کاملا متفاوت گرفته‌اند.

امارات متحده عربی، جایی که طی چند سال گذشته گروهی بزرگ از ایرانیان را میزبان بوده است، ابراز امیدواری کرده است که سوم آذرماه «گامی رو به جلو» است که به ثبات و کاهش خطر سلاح‌های اتمی در منطقه می‌انجامد.

عبد‌الله گل، رئیس‌جمهوری ترکیه، نیز توافق‌نامه اتمی را «گامی اساسی رو به جلو» نامیده و ابراز امیدواری کرده است که توافق نهایی نیز به زودی میان ایران و طرف‌های گفت‌وگو حاصل شود.

ترکیه از مهم‌ترین شرکای اقتصادی ایران است که هر چند در مواردی مانند سوریه، سیاستی متفاوت با تهران در پی گرفته است، اما اخیرا مقام‌های این دو کشور طی دیدارهایی از تلاش مشترک برای جلوگیری از درگیری‌های قومی و مذهبی در منطقه نیز خبر داده‌اند.

دولت سوریه که از مهم‌ترین هم‌پیمانان حکومت ایران به شمار می‌رود نیز به سند مکتوب سوم آذرماه واکنش نشان داده است. دمشق این توافق‌نامه را «پیروزی منطق گفت‌وگو و سیاست بر منطق تهدید و جنگ» نامیده است.

سوریه طی بیش از دو سال و نیم گذشته درگیر جنگی داخلی‌ست که با سرکوب تظاهرات عمدتا مسالمت‌آمیز ضددولتی آغاز شد.

مصر از جمله دیگر کشورهای منطقه است که به رخدادهای اخیر واکنش نشان داده است. نبیل فهمی، وزیر خارجه دولت انتقالی مصر، می‌گوید به عقیده او این توافق توجه به نگرانی‌های امنیتی همه ملت‌های منطقه را در نظر گرفته است. او در عین‌حال خواسته اس منطقه‌ای خالی از سلاح اتمی «بدون در پی گرفتن استانداردهای دوگانه» ایجاد شود.

اما عربستان سعودی روشی دیگر در پی گرفته است. هر چند ریاض رسما سکوت اختیار کرده است، اما طی هفته‌های گذشته مقام‌های حکومتی و صاحب نفوذ در آن کشور، نگرانی و نارضایتی خود را از توافقی احتمالی پنهان نکرده بودند.

اکنون نیز یک مقام دولتی آن کشور از «نارضایتی» کشور خود گفته هر چند اشاره کرده که هنوز جزئیات این توافق‌نامه را ندیده است.

کانادا نیز موضعی همراه با بدبینی و انتقاد اتخاذ کرده است.

در دیگر سوی آسیا، چین از «انعطاف» طرف‌ها در امضای توافق‌نامه‌ای گفته است که خود در مذاکرات آن مستقیما نقش داشته است.

وزیر خارجه چین نیز مانند عمده سیاستمداران دخیل در گفت‌وگوها، این توافق‌نامه را «گامی نخستین» نام نهاده و خواستار رسیدن به توافقی فراگیر در اسرع وقت شده است.

در شرق بیجینگ، سئول نیز به توافق‌نامه اتمی واکنش نشان داده است.

وزیر خارجه کره جنوبی با استقبال از این توافق‌نامه ابراز امیدواری کرده است که کره شمالی نیز راهی شبیه را در پیش گیرد.

سئول به شش کشور و ایران تبریک گفته است.

در مذاکرات ژنو که سوم آذر ماه به پایان رسید برای نخستین بار طی سال‌های گذشته، از دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و زمانی که ایران و ۵+۱ مشغول گفت‌وگو شده‌اند، طرف‌ها به توافقی مکتوب و امضا شده دست پیدا کرده‌اند.
XS
SM
MD
LG