رئیسجمهوری ایالات متحده میگوید او در مورد چشمانداز حل بحران سوریه در آیندهای نزدیک «خوشبین نیست» و «تصمیم روسیه و ایران» برای حمایت از حکومت بشار اسد، کار را برای «مخالفان میانهرو و متعهد» سوری، بسیار سخت کرد.
آقای اوباما، در پایان نشست سرانِ «سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا-پاسفیک» در لیما، پایتخت پرو، ۳۰ آبان ماه گفته است «وقتی روسیه و ایران تصمیم گرفتند به [بشار] اسد در حملات هوایی خشونتبار یاری برسانند… خیلی سخت میشد توقع داشت که حتی یک گروه آموزشدیده، متعهد و میانهرو از میان مخالفان [دمشق] قادر باشد برای مدتی طولانی مواضع خود را حفظ کند».
جنگ داخلی سوریه که بهزودی وارد ششمین سال میشود، در پی سرکوب خشونتبار ِ تظاهراتِ عمدتا مسالمتآمیز علیه حکومت اسد آغاز شد. اندکی نگذشت که خشونتها بالا گرفت؛ گروههایی مانند «حکومت اسلامی» و شاخه القاعده و شماری از گروههای سلفی متحد با آن، بخشهای عمدهای از آنچه خارج از کنترل اسد است را در دست دارند. در شمال سوریه نیز، شبهنظامیان کرد دست به پیشرویهایی زدند که خود با حضور و دخالت ترکیه روبهرو شد. مسکو و تهران از مهمترین حامیان بشار اسد هستند.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا که جای خود را بهزودی به ۴۵مین رئیسجمهوری آن کشور، دونالد ترامپ خواهد داد، از جمله سیاستمدارانیست که معتقد بودند با حضور اسد در قدرت، پایان دادن به بحران سوریه عملا غیرممکن است.
ترامپ، در کاراز انتخاباتی خود، گفته پایان دادن به کار گروه «حکومت اسلامی» در سوریه، بر متقاعد کردن بشار اسد به کنارهگیری از قدرت، برتری دارد.
اما این تنها اختلاف آقایان اوباما و ترامپ نیست و آنها در بسیاری از مسائل داخلی و خارجی، بیانگر سیاستهایی کاملا متضاد هستند.
این موضوع بر آخرین سفر خارجی باراک اوباما بهعنوان رئیسجمهور آمریکا، و دیدار او با سران بسیاری از متحدان منطقهای و فرامنطقهای ایالات متحده نیز سایه افکند.
«وفاداری به امنیت جهانی»
رئیسجمهوری ایالات متحده میگوید در آینده، و پس از ترک کاخ سفید، همان روشی را در پیش خواهد گرفت که سنتی، از نظر او، درست است: سکوت و ایجاد فضا برای رئیسجمهوری جدید تا بتواند سیاستها و ایدههای خود را اجرا کند. اوباما، از رئیسجمهوری پیشین آمریکا، جرج بوش، در این مورد ستایش کرده و میگوید بوش در مورد خود او، همین کار را کرد.
با این حال او افزوده است این سکوت میتواند حد و اندازه داشته باشد: «بهعنوان یک شهروند آمریکایی، کسیکه به کشورش عمیقا اهمیت میدهد، اگر موردی باشد… که ایدهآلها و ارزشهای ما را زیر سوال ببرد، و اگر فکر کنم حضور من لازم است یا میتواند در دفاع از آن ارزشها یاری برساند، تصمیم دیگری خواهم گرفت».
رئیسجمهوری آمریکا در عین حال بر لزوم حفظ تواناییهای آمریکا برای دفاع از «نرمها و قواعد بینالمللی، آنچه جهان نوین را بنا نهاده» تاکید کرده و میگوید «هرچند واشینگتن همواره قادر به حمایت از ایدهآلهای خود نبوده، ولی همواره به امنیت جهانی وفادار ماندهاست».
او گفته تنها پیشنهادی که به رئیسجمهوری تازه میکند، این است که آمریکا «در نظم جهانی ما، کشوری واقعا ضروریست».
باراک اوباما در بخشی دیگر از گفتههای خود افزوده است که آمریکا طبیعتا قادر نیست همه مشکلات را حل کند اما «اگر رئیسجمهوری و ایالات متحده، اگر ما طرف درست را نگیریم و برای آن، حتی اگر گاهی قادر نباشیم صد در صد عملیاش کنیم، نبرد نکنیم، آنموقع است که در هم میشکند… کسی نیست که این جای خالی را پر کند. واقعا کسی نیست».
رئیسجمهوری ایالات متحده در پرو با سران شماری از کشورهای متحد واشینگتن نیز دیدار کردهاست. او در عین حال گفتوگو و دیداری چند دقیقهای نیز با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه داشت.
آمریکا در دوره اوباما و روسیه در دوره پوتین روابطی پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشتند؛ از جمله تنشها و بحرانهای این روابط، جنگ داخلی سوریه، الحاق شبهجزیره کریمه، تنشهای اوکراین یا رشد و گسترش حضور ناتو در شرق و شمالشرق اروپا بود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب آمریکا، از دو ماه دیگر هدایت دولت آن کشور را برعهده خواهد گرفت.