با آنکه هنوز دانشمندان حوزه علم خواب نمیدانند که چرا آدمها به خواب میروند یا چرا خواب میبینند، اما تحقیقات تازه نشان میدهد که «وضعیت خوابیدن» بر نحوه خوابدیدن تاثیر زیادی میگذارد.
برای نمونه به نظر میرسد که نحوه دراز کشیدن و به خواب رفتن، ممکن است بر نحوه فعالیت مغز در زمان خواب تاثیر بگذارد.
نگاهی به تحقیقاتی که در سالهای گذشته بر روی نحوه خوابیدن انجام شده گویای این است که وقتی وضعیت و موقعیت دراز کشیدن در زمان خواب عوض میشود، نوع رویا دیدن افراد هم تغییر میکند.
در مطالعهای که در سال ۲۰۰۴ انجام شد، از داوطلبین خواسته شد که بعد از خوابیدن بر(فقط) روی سمت راست یا (فقط)سمت چپ بدن، رویاها، کابوسها و میزان شفافیت این خوابها را ثبت کنند.
نتایج این تحقیق نشان داد که افرادی که بر روی سمت چپ بدنشان میخوابند بسیار بیشتر از دیگر گروه خوابهای پریشان دیده بودند.
افرادی که بر سمت راست خوابیده بودند، بیشتر امکان داشت که خوابهایشان را به خاطر بیاورند و حس امنیت و راحتی در خوابهایشان داشته باشند.
اما هر دو گروه، که فقط اجازه داشتند بر یک سمت بدن بخوابند، گفتند که کیفیت خوابشان به مراتب کمتر شده است.
با آنکه این مطالعه محدودیتهای خاصی (مثل گروه کوچک شرکتکنندگان) را داشت، اما محققان به این نتیجه رسیدند که بین کیفیت خواب و نحوه دراز کشیدن ارتباطی وجود دارد چرا که نحوه کارکرد مغز ممکن است با حالت بدن ارتباط داشته باشد.
در تحقیقی دیگری که در دانشگاه هنگکنگ انجام شد، مطالعه رفتاری داوطلبان در زمان خواب نشان داد که افرادی که بر روی شکمشان میخوابند و صورتشان به سمت تخت است، بیشترین میزان رویاهای شفاف و واضح را دارند: رویاهایی مثل دیدن اجسام فضایی، حبس شدن در مکانی، تنگ آمدن نفس، یا رابطه جنسی با افراد معروف. نظریاتی هم وجود دارند که میگویند اگر به صورت نشسته بخوابیم، خوابهای شفافتر و واضح تری میبینیم چرا که به حالت بیداری نزدیکتریم. اما در حال حاضر هیچ کدام از این نظریهها در مقایس بزرگ ثابت نشده اند.
اما به غیر از نحوه دراز کشیدن، پزشکان توصیههایی برای بهتر شدن کیفیت خواب دارند. از جمله آنها موارد زیر است
۱. داشتن زمان مشخص برای خواب
۲. پرهیز از فعالیت های استرسزا قبل از خواب
۳. ورزش منظم
۴. پرهیز از خوردن غذاهای سنگین قبل از زمان خواب
۵. تنظیم دمای اتاق خواب؛ گرما میتواند باعث بدخوابی شود
۶. خاموش کردن وسایل الکترونیکی مانند موبایل که ممکن است در نیمه شب شما را از خواب بیدار کنند.