حملات دو هفته گذشته ارتش سوریه و شبهنظامیان حزبالله لبنان علیه شورشیان، در مناطق تامینکننده آب دمشق ادامه داشتهاست. رویترز میگوید این حملات با پیشروی چشمگیری همراه نشده، وزیر خارجه ترکیه نیز گفته «نقض آتشبس» مانع اصلی مذاکرات «آستانه» است.
دولت سوریه، دور جدید حملات در اطراف پایتخت را پس از متهم کردن شورشیان به مسموم کردن آب، آغاز کرد. این مناطق طبیعی که زمانی محل رفتوآمد گردشگران بودند، تامینکننده آب برای میلیونها نفر از شهروندان در مناطقی از دمشق و اطراف آن هستند و در کنترل شماری از شورشیان قرار دارند. سازمان ملل به تازگی گفته این دسته از شهروندان از پایان سال گذشته میلادی به آب دسترسی ندارند. شورشیان مسموم کردن آب را رد کردهاند، اما گزارشها حاکیست جلوی انتقال آن نیز گرفته شدهاست.
خبرگزاری رویترز میگوید حملات دو هفته گذشته که توسط ارتش سوریه و حزبالله لبنان صورت گرفته، «با پیشروی عمدهای همراه نشده است». شورشیان پیشنهاد دولت برای ترک این مناطق و رفتن به ادلب را رد کردهاند؛ پیشنهادی که شورشیان در حلب، در پی حملات گسترده و شدید، در نهایت به آن تن دادند.
اما یکی از تفاوتهای اصلی مناطق اطراف پایتخت سوریه، و مناطق شهری حلب، در کوهستانی بودن آن است. این موضوع ظاهرا به شورشیان، که هم از گروههای زیر پرچم «ارتش آزاد» و هم اسلامگرایان سلفی هستند، برتری نسبی دادهاست.
یک مقام ایرانی، از مهمترین حامیان بشار اسد و نیز حامی اصلی حزبالله لبنان، به تازگی گفته است «پایان درگیریها [در سوریه] باید مشروط به نابودی گروههای تکفیری و تروریستی باشد». علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، این سخنان را روز پنجشنبه، ۱۶ دی ماه در دمشق گفتهاست.
البته آتشبسی که اخیرا با حمایت مسکو و آنکارا شکل گرفته، شامل گروههای «حکومت اسلامی» و شاخه القاعده نمیشود، اما مشخص نیست وقتی مقامهای دولتی سوریه یا ایران از «گروههای تکفیری و تروریستی» سخن میگویند، تنها خود را محدود به داعش یا جبهه فتحالشام میکنند یا نه. آنها در موارد مختلف تقریبا همه گروههای مسلح مخالف اسد را «تروریست» لقب دادهاند.
وزیر خارجه ترکیه، همسایه ایران و مخالف عمده حکومت بشار اسد، در همان روز پنجشنبه، از «نقض آتشبس» در سوریه به عنوان «مانع اصلی مذاکرات» در آستانه، پایتخت قزاقستان، نام برده است.
«بدبینی» و «خوشبینی» در آستانه «مذاکرات آستانه»
دیدار در آستانه، پایتخت قزاقستان، که بخشی از تلاشهای اخیر ترکیه و روسیه، برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه و احیای «مذاکرات صلح» تلقی میشود، قرار است در ۲۳ ژانویه صورت گیرد.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا، روز پنجشنبه گفت دولت آن کشور از این مذاکرات، به عنوان گامی به سوی صلح، حمایت میکند. باراک اوباما، رئیسجمهوری ایالات متحده به تازگی در تماسی با همتای ترک خود از تلاشهای آنکارا در این زمینه، «استقبال» کرد. هرچند مذاکرات زمانی برپا خواهد شد که دولت آقای اوباما، جای خود را به دولت دونالد ترامپ دادهاست.
استفان دیمیستورا، نماینده ملل متحد در امور سوریه، از دیگر کسانیست که در ساعتهای گذشته در مورد مذاکرات قزاقستان سخن گفته و ضمن حمایت از آن تاکید کرده سازمان ملل نمایندهای را به آن اعزام خواهد کرد.
به گزارش مرکز اطلاعرسانی سازمان ملل متحد، دیمیستورا ۱۶ دی ماه ابراز امیدواری کردهاست که سال ۲۰۱۷، سال «تغییرات» در اوضاع سوریه و پیدا شدن راهحلی برای جنگ داخلی آن باشد. اما در کنار او، جان اگلند، از مشاوران ارشد ملل متحد در امور سوریه، از «حوادثی بسیار بزرگ» از جمله در اطراف پایتخت سوریه سخن گفته، «که همین الان در جریان است». او یادآوری که ۵.۵ میلیون شهروند دمشق و اطراف آن به آب دسترسی ندارند چون تامین آب از «وادی بردی» مختل شده، «و دلیل این موضوع در دست بررسی قرار دارد».
مولود چاوشاغلو، وزیر خارجه ترکیه، اما مستقیما «نقض آتشبس» را به میان کشیده و روز پنجشنبه در دیداری با آنتونیو گوترس، دبیر کل سازمان ملل، گفته این موضوع «مانع اصلی» مذاکرات آستانه است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آقای چاوشاغلو گفته همه موارد نقض آتشبس یا بمبارانها «توسط حکومت سوریه یا حامیان آن یا دیگر گروهها» صورت گرفته است: «چنین چیزی قابل قبول نیست. این یک مانع اصلیست».
نزدیک به ۱۰ گروه شورشی به تازگی گفتهاند ادامه حملات در اطراف پایتخت، به عدم حضور آنها در مذاکرات قزاقستان میانجامد.
مقامهای روسیه واکنش تازهای به وقایع و حملات اطراف دمشق نشان ندادهاند.