رئیسجمهوری ایالات متحده در پی سخنان تازه دونالد ترامپ، که نتیجه انتخابات را در صورتی میپذیرد که برندهی آن خودش باشد، گفته چنین چیزی «خطرناک» است و دمکراسی را در آمریکا تضعیف میکند.
باراک اوباما، ۲۹ مهر ماه در جریان یک سخنرانی در میامی، ایالت فلوریدا، گفته «این سخنان خطرناک است. چون وقتی در اندیشه مردم دانههای بدبینی و شک بکاری، دمکراسی ما را تضعیف میکنی. آنوقت کار دشمنان ما را به جای خود آنها، انجام میدهی».
دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، گفته نتیجه انتخابات پیشرو در هشتم نوامبر را در صورتی میپذیرد که خودش برنده آن اعلام شود.
این سخنان با واکنشهای شماری از چهرههای سرشناس حزب جمهوریخواه، از جمله سناتور جان مککین روبهرو شده است. او که خود رقیب انتخاباتی اوباما بود و از منتقدان سرسخت سیاستهای او به شمار میرود، گفته پذیرفتن نتیجه انتخابات ربطی به علاقه یا عدم علاقه به رقیب ندارد و «یک سنت آمریکاییست».
دونالد ترامپ در جریان مناظره سوم با هیلاری کلینتون، رقیب خود از حزب دمکرات، از سخن گفتن در این مورد سر باز زده بود و گفتههای تازه او نیز یک روز بعد از این مناظره، در جریان یک گردهمایی انتخاباتی بیان شدهاست.
رئیسجمهوری ایالات متحده که از همان روز نخستِ کارزار انتخاباتی هیلاری کلینتون در مقابل رقیب جمهوریخواه، حمایت قاطع خود را از خانم کلینتون بیان کرده، طی این مدت، گهگاه به انتقاد از گفتههای ترامپ نیز پرداختهاست.
دونالد ترامپ طی روزهای گذشته موضوعاتی مانند «تقلب» و «دستکاری» در انتخابات را نیز مطرح کردهاست. شماری از رسانههای آمریکایی میگویند این سخنان با افول بخت ترامپ در نظرسنجیهای انتخاباتیست که بیان میشود. شماری از منتقدان حزب دمکرات و هواداران ترامپ نیز میگویند رسانههای بزرگ ایالات متحده، جملگی به حمایت از هیلاری کلینتون پرداختهاند و این موضوع، خود، نوعی «جهتدهی» افکار عمومی محسوب میشود.
انتخاب ۴۵مین رئیسجمهوری آمریکا در تاریخ معاصر آن کشور با رخدادهایی کمسابقه و گاه بیسابقه روبهرو شدهاست. از جمله پیش کشیدن موضوع تقلب یا عدم پذیرش نتیجه از سوی ترامپ و یا تهدید نامزد حزب جمهوریخواه به زندانی کردن رقیب دمکرات خود در صورت راهیابی به کاخ سفید. از سوی دیگر هیلاری کلینتون و ستاد او نیز اتهامهایی کمسابقه را به رقیب خود وارد کردهاند و برای نمونه از او به عنوان «آلت دست» روسیه نام بردهاند.
پیش از این شماری از حقوقدانان و وکیلان ارشد حزب جمهوریخواه گفته بودند به دلیل سازوکار و سیستم رایگیری در آمریکا که مبتنی بر حضور مستقیم خود مردم در جریان نظارت است، احتمال تقلب و دستکاریِ قابلتوجه در آن «غیرممکن است». حتی مایک پنس، معاون آقای ترامپ نیز -با وجود انتقاد از رسانهها- اما به طور مستقیم از «تقلب» و دستکاری در روند رایگیری سخنی نگفتهاست.
رایگیری برای انتخابات ریاستجمهوری در آمریکا هر چهار سال یکبار انجام میشود. این انتخابات شکل مستقیمی ندارد و رئیسجمهوری بر اساس مجموع آرای عمومی ریختهشده در صندوقهای رای انتخاب نمیشود.
ایالتها شماری نماینده دارند که به آنها «انتخابکننده» گفته میشود. شمار این «انتخابکنندهها» برابر با شمار نمایندگانیست که هر ایالات به «مجلس نمایندگان» آمریکا میفرستد و بر اساس شمار ساکنان هر ایالات تعیین میشود؛ مثلا ایالت پرجمعیت کالیفرنیا، ۵۵ «انتخابکننده» دارد و ایالت آلاسکا، باز هم به خاطر شمار ساکنان آن، ۳ «انتخابکننده» دارد.
هر یک از نامزدها، که در هر ایالت صاحب اکثریت آرا شود، همه آرا از آن او میشود. در آمریکا مجموع ۵۳۸ «انتخابکننده» از همه ایالتها و مناطق وجود دارد. نامزدی میتواند راهی کاخ سفید شود، که آرای دستکم ۲۷۰ «انتخابکننده» را به دست آورد.