دهها هزار نفر از شهروندان ترک، هم هواداران دولت رجب طیب اردوغان و هم مخالفان دولت، سوم مرداد ماه در یک راهپیمایی علیه کودتای نافرجام و در حمایت از «جمهوری و دمکراسی» شرکت کردند.
کودتای هفته گذشته در ترکیه دستکم ۲۴۶ کشته برجای گذاشته و بیش از دو هزار نفر نیز در جریان آن زخمی شدهاند. پس از آن دولت اردوغان دست به پاکسازی گستردهای در سازمانهای نظامی، انتظامی، قضایی و دولتی زده، که با انتقادهای غرب و سازمانهای ناظر بر حقوق بشر روبهرو شدهاست.
با این همه راهپیمایی روز یکشنبه در استانبول محل حضور همزمان گروههای رقیب در صحنه سیاسی ترکیه شد؛ شبکههای تلویزیونی هوادار اردوغان، به طور مستقیم به پخش سخنرانی کمال قلیچداراغلو، رهبر حزب مخالف «جمهوریخواه خلق» اقدام کردهاند.
حزب لائیک جمهوریخواه خلق مهمترین حزب مخالف دولت «عدالت و توسعه» است.
آقای قلیچداراغلو در سخنرانی خود گفته است «امرروز، روز همبستگیست، روزی که در برابر دیکتاتوری و کودتا میایستیم، روزی که صدای مردم شنیده میشود».
رهبر حزب «جمهوریخواه خلق» افزوده است که «امروز همه با هم در تقسیم جمع شدهایم. امروز، روزیست که تاریخ را رقم میزنیم».
همزمان فرمانده نیروی هوایی ترکیه نیز در بیانیهای بر «فرمانبرداری کامل» از ستاد مشترک آن کشور تاکید کردهاست.
با این همه نگرانیها از نحوه و گستره واکنش دولت اردوغان به کودتای نافرجام همچنان روبهفزونیست.
در همان روزی که هواداران و مخالفان دولت به خیابانهای استانبول آمدهاند، سازمان عفو بینالملل اعلام کرده است به «شواهدی معتبر» دست یافته که نشان میدهد برخی از بازداشتشدگانِ پس از کودتا «مورد آزار، شکنجه و حتی تجاوز» قرار گرفتهاند.
↲ گزارش عفو بینالملل از شکنجهی زندانیان
خبرگزاری فرانسه میگوید یک مقام ترکیه که نامش فاش نشده این گزارش را رد کرده و گفته آنکارا به «موازین حقوق بشر پایبند است».
گزارشها حاکیست در حال حاضر بیش از ۱۳ هزار نفر بازداشت شدهاند که عمده آنها سربازان و افسران ارتش، قاضی و دادستان و نیروهای پلیس آن کشور بودهاند.
در بیانیه پایانی راهپیمایی بزرگ در استانبول آمده است که «ترکیه باید به طور کامل از هر توطئهای پاک شود». در این بیانیه که حزب «جمهوریخواه خلق» صادر کرده گفته شده «کشور نباید به دست خشونت و انتقام سپرده شود. مبارزه با توطئهی براندازی باید با احترام به حکومت قانون و استفاده از قانون انجام شود».
احزاب عمده مخالف دولت اردوغان، از ساعات اولیه پس از اعلام کودتا از سوی گروهی از ارتشیان ترکیه، آن را محکوم کرده بودند.