لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۵۶

نگاه اعراب به جنبش سبز


اثر آر او بلچمن برای جنبش سبز
اثر آر او بلچمن برای جنبش سبز
روزنامه آمريکايی واشينگتن پست تابستان سال ۱۳۸۸ زمانيکه خيابان های شهر تهران و شهرهای بزرگ ديگر ايران مملو از جمعيت معترضان به نتايج انتخابات رياست جمهوری بود، نوشت فعالان سياسی و دگر انديشان در بسياری از کشورهای عربی با مشاهده اين اعتراضات با خود می گويند «چرا ما نتوانیم؟»

واشينگتن پست در آن زمان گزارش داد که اعتراضات سياسی ايران فعالان سياسی و روشنفکران کشورهای عربی را به شدت تحت تاثير قرار داده و آنها را به اين فکر وا داشته که چرا جنبش اصلاحات سياسی و دمکراسی خواهی در اين کشورها نتوانسته است مثل ايران پيشرفت کند. يکی از وب لاگ نويسان و فعالان مدنی در مصر می گويد:« من به شدت به ايرانی ها حسادت می کنم. چرا آنها می توانند ولی ما نمی توانيم . آيا دليلش اين است که ايرانی ها دل و جرات بيشتری دارند؟»

يکی از نکاتی که مصری ها از آن گله دارند سياست دولت های پياپی آمريکا در قبال حکومت های عربی و به عنوان نمونه رژيم حسنی مبارک است. آنها می گويند در دوران رياست جمهوری جورج بوش فشار آمريکا برای اصلاحات در جهان عرب تقريبا متوقف شد . آنها به سياست آشتی جويانه دولت اوباما در قبال خاورميانه و جهان عرب هم انتقاد دارند و می گويند باراک اوباما برای حمايت از طرفداران اصلاحات و دمکراسی در خاورميانه بايد جسورانه تر عمل کند.

گزارشگران واشنگتن پست به اين نکته اشاره می کنند که سالهای سال جنبش های مدنی و سياسی در مصر وکشورهای مشابه انرژی خود را صرف دفاع از حقوق فلسطينيان و يا مخالفت با جنگ در عراق کرده اند. به همين خاطر اکنون برای آنها پذيرش وقوع يک جنبش اعتراضی مستقل و طرفدار دمکراسی در ايران کمی غافلگير کننده است.

حکومت های عربی و از جمله دولت مصر نيز که با نيرومندترين جنبش سياسی و مدنی درجهان عرب روبرو است از وجود اختلاف و يا خلاء موجود در بدنه جنبش مدنی مصر استفاده کرده و تا حدی که می توانسته از طريق سرکوب و فشارهای امنيتی آن را تضعيف کردهاست.

واشنگتن پست از قول برخی از فعالان مصری می نويسد که به نظر آنها حرکات اعتراضی گسترده در ايران بيشتر انگيزه های سياسی و فرهنگی دارد و نيروی محرکه آن نخبگان و اقشار مرفه و متوسط شهری هستند. اما در مصر مسئله اصلی که موجب نارضايتی مردم می شود فقر و مسايل اقتصادی و معيشتی است. بيش از بيست و پنج درصد از جمعيت ۸۰ ميليونی مصر بی سواداند و فقط ۸ درصد از مردم به اينترنت دسترسی دارند.

تظاهرات گسترده مخالفان در ايران تاثير عملی چندانی بر جنبش مخالفان در مصر نداشته است. در يک يا دو مورد گروهی از اين فعالان سعی کردند تظاهراتی را در حمايت از اعتراضات در ايران و يا به خاطر همدردی با کشته شدن ندا آقا سلطان برگزار کنند. ولی آنطور که اين افراد می گويند حکومت از قصد آنها با خبر شد و با اعزام نيروهای امنيتی حتی از ورود مردم به محل جلوگيری کرد.

به نوشته واشنگتن پست يکی از دلايلی که جنبش سياسی ايران درکشورهای عربی و از جمله مصر نقش برانگيزاننده ای نداشته تمايزات مذهبی و کليشه های قديمی در فرهنگ سياسی مصر و ساير بخشهای خاورميانه است. برخی از همين فعالان سياسی مصری می گويند که جامعه آنها سالهای سال با شعارها و جهت گيری های مذهبی مديريت شده و به همين خاطر شايد برای اکثريت مردم راحت تر است که با فلسطينی ها يا عراقی ها همبستگی خود را نشان ندهند.

نکته ديگر اين است که بخش عمده ای از افکار عمومی جهان عرب از جمله در مصر به نوعی مواضع ضد آمريکايی و ضد اسراييلی حکومت ايران را می ستايند و به عنوان نمونه محمود احمدی نژاد رييس جمهور تندرو و جنجالی ايران در ميان اعراب محبوبيت زيادی دارد. به اين خاطر شايد اعراب مخالفت های سياسی که در ايران جريان دارد را به درستی درک نمی کنند.

برخی از فعالان سياسی مصری به واکنش دولت آمريکا و اتحاديه اروپا به حوادث ايران که در آن سرکوب تظاهرات محکوم شده است به ديده شک می نگرند و می گويند آمريکا و غرب در اين موارد معيارهای دوگانه دارد. چرا در مواردی که معترضان در مصر به شدت سرکوب می شوند هيچيک از اين دولتها از رژيم حسنی مبارک انتقاد نمی کنند.

به اعتقاد برخی از فعالان سياسی مصر دولتهای غربی ترجيح می دهند که حکومت هايی نظير رژيم حسنی مبارک در کشورهای عربی حاکم باشند. از نظر مصری ها غرب ترجيح می دهد دولت های سرکوبگر اما متحد و حرف شنو را در منطقه حفظ کند و تمايلی ندارد که دولتی مستقل تر در مصر و ساير کشورهای عربی بر سرکار بيايد.

واشنگتن پست گزارش خود از واکنش مصری ها به اعتراضات سياسی در ايران را که در ۲۰ ژوئن ۲۰۰۹ منتشر شده است با نقلی قولی از يکی از فعالان سياسی – مدنی در قاهره به پايان می برد.

احمد ماهر يک وب لاگ نويس ۲۸ ساله می گويد:« ما نيز ممکن است با اوضاعی مشابه ايران روبرو شويم. ما بايد از تجربه ايرانی ها آموخته و راههای بهتری برای گسترش آگاهی سياسی در مصر پيدا کنيم. من به سال ۲۰۱۱ و انتخابات رياست جمهوری آينده مصر فکر می کنم. فکر می کنم که ما هم به وضع همين تظاهر کنندگانی که اکنون در ايران کتک می خورند ، دچار خواهيم شد.»
XS
SM
MD
LG