رضا دقتی، عکاس و استاد دانشگاه ايرانی مقيم پاريس، که در قاهره بسر می برد با رادیو فردا در مورد وضعیت مصر گفتگو کرده است.
آقای دقتی شما الان سه روز است که در قاهره به سر می بريد. اولين سوالی که برای ما پيش می آيد اين است که آيا با توجه به مشاهدات شما، واقعا در مصر جنگ داخلی وجود دارد؟ و اگر چنين است، خواهش می کنم نمايی از آنچه که در حال رخ دادن است را به ما ارائه بدهيد؟
واقعيت مسئله ايی که من اين چند روزه شاهد آن بودم اين است که يک گروهی به عنوان طرفداران حسنی مبارک در اين چند روز وارد صحنه شدند که اکثرا پرچم مصر و عکس های مبارک و يا شعارهای حمايتگرانه نسبت به حکومت را در دست داشتند.
اما بيشتر معلوم شد که اينها يا از نيروهای پليس هستند و يا از خانواده های وابسته به حکومت و يا از افرادی که در حزب ملی که يک حزب وابسته به حسنی مبارک است، هستند.
در واقع شبيه به کسانی که در ايران به نام «سانديس خورها» مشهورند، هستند. جنگ و درگيری هم که رسانه ها از آن صحبت می کنند حدود ۲۴ ساعت يا اندکی بيشتر به طول کشيد و بالاخره مخالفين حکومت توانستند خود را از صحنه خارج کنند.
آيا مداخله ارتش منجر به اين نتيجه شد؟
تنها مداخله ايی که ارتش تا به حال در اين درگيری ها از خودش نشان داده فقط زمانی بوده که درگيری بسيار زياد شده و يا ديده اند که مردم دارند کسی را زير دست و پا له می کنند و يا اينکه يک نفر واقعا احتياج به کمک داشته است که در آن صورت در جهت نجات جان افراد وارد عمل شده است، و به جز اين موارد هيچ گونه مداخله ايی تا به حال از سوی ارتش رخ نداده است.
عمرسليمان، درخواست مذاکره با مخالفين دولت را ارائه کرده اما گفته است که عده ايی اين درخواست را پذيرفته و عده ديگری،از جمله البرادعی و گروه اخوان المسلمين حاضر به مذاکره با دولت نشده اند.
شما توازن قدرت و مجموعه نيروهايی که اين اعتراضات مردمی را رهبری می کنند را چطور ارزيابی می کنيد؟
اين تظاهرات و جنبشی که در مصر ايجاد شده است جنبشی نيست که يک بالاتر يا رهبری خاص داشته باشد. و منتظر باشد که کسی از بالا بگويد که اين کار را بکنند يا نکنند، يا حتی کسانی باشند که بذر شک و ترديد را در دل مردم بکارند، آن طور که در جريان جنبش سبز ايران رخ داد.
مردم کاملا خودجوش وارد عمل شده اند. اکثريت معترضين جوانانی هستند که در همين دوران حکومت مبارک به دنيا آمده اند و زندگی بسيار سختی را می گذرانند، بيکاری و فقر زيادی را تجربه کرده اند. اينها يکباره به خيابانها سرازير شدند.
واقعيت اين است که کسانی مانند البرادعی و جنبش اخوان المسلمين هم بعد از حضور مردم در خيابانها، وارد عمل شدند. اينهايی که مايل نيستند با دولت وارد مذاکره شوند به اين دليل است که اين درخواست تمام مردم است که تا مبارک بر مسند قدرت نشسته، خواهان هيچگونه مذاکره يی نيستند.
بر اساس آخرين اخبار دريافتی، نتيجه اين درگيری ها تا به حال ده کشته و هزاران نفر زخمی بوده است. شما گفتيد که مداخله نيروهای هوادار مبارک تمام شده و زد و خورد هم اکنون به پايان رسيده است. يعنی تصور می کنيد تجمعی که امروز، جمعه، قرار است در ميدان تحرير قاهره برگزار شود، بدون مشکل برگزار خواهد شد؟
تمام مردم الان در حال صحبت از اين تجمع هستند. جميعت در ميدان تحرير موج می زند. قرار است که تمام مردم حضور داشته باشند. مردمی مايلند که اين تجمع، حرکت نهايی باشد. من فکر می کنم در درگيری ايجاد شده تعداد کشته شدگان بيشتر از ده نفر بوده باشد.
بسياری از کسانی که زخمی شدند، خبرنگار بودند. طرفداران مبارک پيش از هر کسی به خبرنگاران حمله کردند. درست همان کاری که در جريان جنبش سبز ايران رخ داد و بسيجی ها و نيروهای حکومتی می خواستند خبرنگاران را از صحنه خارج کنند.
بنابر اين تصور نمی کنم که ديگر درگيری خاصی وجود داشته باشد. کسی نيست که جلوی مردم را بگيرد مگر اينکه دوباره اينها بخواهند نيروهای سانديس خورشان را از نو وارد عمل کنند.
برخی گمانه زنی ها درباره نفوذ اخوان المسلمين و آراء ۳۰ درصدی اين گروه در ميان مردم، منجر به ايجاد اين نگرانی شده است که روزی اين جنبش به يک انحصارطلبی توسط اخوان المسلمين تبديل شود. شما که در جريان حوادث انقلاب سال ۵۷ و از نزديک شاهد جوش و خروش مردم ايران بوديد، امروز هم بعد از ۳۲ سال شاهد جنبش و جوش و خروش مردم مصر هستيد، اين جنبش را شبيه به انقلاب سال ۵۷ ارزيابی می کنيد يا شبيه به جنبش سبز سال ۱۳۸۸؟
مسئله ای که امروز در مصر اتفاق افتاد را نمی توانم با هيچکدام از اين دو حالتی که در ايران رخ داد مقايسه کنم.
جنبش مصر واقعا بر عليه يک شخص ديکتاتوری است که ۳۰ سال بر اين مردم حکومت کرده است، بايد اين را هم در نظر بگيريم که تمام اتفاقاتی که امروز در يمن و تونس و ساير جوامع عربی رخ داده با هم مرتبطند.
شايد شباهت جنبش مصر با جنش ايران در اين است که اين جنبش هم يک جنبش کاملا مردمی است.
اخوان المسلمين تنها ۳۰ درصد آراء مردم را با خود دارد. که البته قابل انکار نيست . اما ۷۰ درصد ديگر مردم ، بيشترشان کسانی هستند که به دنبال پايه ريزی يک حکومت مردمی هستند. دنبال بهبود اقتصاد کشورند. و اصلا مسئله اينکه يک حکومت اسلامی را دنبال کنند را ندارند.
آقای دقتی شما الان سه روز است که در قاهره به سر می بريد. اولين سوالی که برای ما پيش می آيد اين است که آيا با توجه به مشاهدات شما، واقعا در مصر جنگ داخلی وجود دارد؟ و اگر چنين است، خواهش می کنم نمايی از آنچه که در حال رخ دادن است را به ما ارائه بدهيد؟
واقعيت مسئله ايی که من اين چند روزه شاهد آن بودم اين است که يک گروهی به عنوان طرفداران حسنی مبارک در اين چند روز وارد صحنه شدند که اکثرا پرچم مصر و عکس های مبارک و يا شعارهای حمايتگرانه نسبت به حکومت را در دست داشتند.
اما بيشتر معلوم شد که اينها يا از نيروهای پليس هستند و يا از خانواده های وابسته به حکومت و يا از افرادی که در حزب ملی که يک حزب وابسته به حسنی مبارک است، هستند.
در واقع شبيه به کسانی که در ايران به نام «سانديس خورها» مشهورند، هستند. جنگ و درگيری هم که رسانه ها از آن صحبت می کنند حدود ۲۴ ساعت يا اندکی بيشتر به طول کشيد و بالاخره مخالفين حکومت توانستند خود را از صحنه خارج کنند.
آيا مداخله ارتش منجر به اين نتيجه شد؟
تنها مداخله ايی که ارتش تا به حال در اين درگيری ها از خودش نشان داده فقط زمانی بوده که درگيری بسيار زياد شده و يا ديده اند که مردم دارند کسی را زير دست و پا له می کنند و يا اينکه يک نفر واقعا احتياج به کمک داشته است که در آن صورت در جهت نجات جان افراد وارد عمل شده است، و به جز اين موارد هيچ گونه مداخله ايی تا به حال از سوی ارتش رخ نداده است.
عمرسليمان، درخواست مذاکره با مخالفين دولت را ارائه کرده اما گفته است که عده ايی اين درخواست را پذيرفته و عده ديگری،از جمله البرادعی و گروه اخوان المسلمين حاضر به مذاکره با دولت نشده اند.
شما توازن قدرت و مجموعه نيروهايی که اين اعتراضات مردمی را رهبری می کنند را چطور ارزيابی می کنيد؟
اين تظاهرات و جنبشی که در مصر ايجاد شده است جنبشی نيست که يک بالاتر يا رهبری خاص داشته باشد. و منتظر باشد که کسی از بالا بگويد که اين کار را بکنند يا نکنند، يا حتی کسانی باشند که بذر شک و ترديد را در دل مردم بکارند، آن طور که در جريان جنبش سبز ايران رخ داد.
مردم کاملا خودجوش وارد عمل شده اند. اکثريت معترضين جوانانی هستند که در همين دوران حکومت مبارک به دنيا آمده اند و زندگی بسيار سختی را می گذرانند، بيکاری و فقر زيادی را تجربه کرده اند. اينها يکباره به خيابانها سرازير شدند.
واقعيت اين است که کسانی مانند البرادعی و جنبش اخوان المسلمين هم بعد از حضور مردم در خيابانها، وارد عمل شدند. اينهايی که مايل نيستند با دولت وارد مذاکره شوند به اين دليل است که اين درخواست تمام مردم است که تا مبارک بر مسند قدرت نشسته، خواهان هيچگونه مذاکره يی نيستند.
بر اساس آخرين اخبار دريافتی، نتيجه اين درگيری ها تا به حال ده کشته و هزاران نفر زخمی بوده است. شما گفتيد که مداخله نيروهای هوادار مبارک تمام شده و زد و خورد هم اکنون به پايان رسيده است. يعنی تصور می کنيد تجمعی که امروز، جمعه، قرار است در ميدان تحرير قاهره برگزار شود، بدون مشکل برگزار خواهد شد؟
تمام مردم الان در حال صحبت از اين تجمع هستند. جميعت در ميدان تحرير موج می زند. قرار است که تمام مردم حضور داشته باشند. مردمی مايلند که اين تجمع، حرکت نهايی باشد. من فکر می کنم در درگيری ايجاد شده تعداد کشته شدگان بيشتر از ده نفر بوده باشد.
بسياری از کسانی که زخمی شدند، خبرنگار بودند. طرفداران مبارک پيش از هر کسی به خبرنگاران حمله کردند. درست همان کاری که در جريان جنبش سبز ايران رخ داد و بسيجی ها و نيروهای حکومتی می خواستند خبرنگاران را از صحنه خارج کنند.
بنابر اين تصور نمی کنم که ديگر درگيری خاصی وجود داشته باشد. کسی نيست که جلوی مردم را بگيرد مگر اينکه دوباره اينها بخواهند نيروهای سانديس خورشان را از نو وارد عمل کنند.
برخی گمانه زنی ها درباره نفوذ اخوان المسلمين و آراء ۳۰ درصدی اين گروه در ميان مردم، منجر به ايجاد اين نگرانی شده است که روزی اين جنبش به يک انحصارطلبی توسط اخوان المسلمين تبديل شود. شما که در جريان حوادث انقلاب سال ۵۷ و از نزديک شاهد جوش و خروش مردم ايران بوديد، امروز هم بعد از ۳۲ سال شاهد جنبش و جوش و خروش مردم مصر هستيد، اين جنبش را شبيه به انقلاب سال ۵۷ ارزيابی می کنيد يا شبيه به جنبش سبز سال ۱۳۸۸؟
مسئله ای که امروز در مصر اتفاق افتاد را نمی توانم با هيچکدام از اين دو حالتی که در ايران رخ داد مقايسه کنم.
جنبش مصر واقعا بر عليه يک شخص ديکتاتوری است که ۳۰ سال بر اين مردم حکومت کرده است، بايد اين را هم در نظر بگيريم که تمام اتفاقاتی که امروز در يمن و تونس و ساير جوامع عربی رخ داده با هم مرتبطند.
شايد شباهت جنبش مصر با جنش ايران در اين است که اين جنبش هم يک جنبش کاملا مردمی است.
اخوان المسلمين تنها ۳۰ درصد آراء مردم را با خود دارد. که البته قابل انکار نيست . اما ۷۰ درصد ديگر مردم ، بيشترشان کسانی هستند که به دنبال پايه ريزی يک حکومت مردمی هستند. دنبال بهبود اقتصاد کشورند. و اصلا مسئله اينکه يک حکومت اسلامی را دنبال کنند را ندارند.
