جواد ظريف و مقايسه برنامه اتمی ايران با الگوی اتمی ژاپن

محمد جواد ظريف وزير خارجه ایران، طی توضيحاتی پيرامون عملکرد صد روزه آن وزارت خانه، گفت: «با رسيدن به مرحله نهايی مذاکرات، ما وارد فازی خواهيم شد که برنامه هسته ای ايران مانند برنامه هسته ای ژاپن می شود.»

اشاره انحصاری آقای ظريف به برنامه هسته ای ژاپن، و خودداری او از مطرح ساختن نمونه های مشابه ديگر که از ظرفيت بالقوه توليد بمب اتمی برخوردارند، از جمله آلمان، کره جنوبی، برزيل، آرژانتين و آفريقای جنوبی، اقدامی است حساب شده که ظاهرا با هدف پوشاندن وجوه حساس «تفاهم موقت» در بازار تبليغات داخلی صورت گرفته است.

در صورتی که دست يافتن به توان بالقوه کشورهای دارای ظرفيت توليد بمب اتمی و حفظ چنين ظرفيتی در پايان مذاکرات با گروه ۵+۱ هدف نهايی تهران قرار داده شود، بخت عبور از مرحله «توافق موقت»، که آقای ظريف از آن به عنوان « تفاهم موقت» ياد کرده ، و امکان دست يافتن به قرارداد رسمی سازش با جامعه جهانی و در نتيجه لغو تحريم ها، به حداقل ممکن کاهش خواهد يافت.

همه کشورهایی که آقای ظريف از جمع آنها تنها به ژاپن اشاره کرده است، يک نقطه اشتراک دارند: ظرفيت تبديل شدن به يک نيروی نظامی اتمی در کمترين فاصله زمانی ممکن!

در تقابل کامل با وضعيت اتمی ايران و پافشاری حکومت برای حفظ ظرفيت بالقوه اتمی، همه کشورهای ياد شده ابتدا غنی سازی اورانيوم و همچنين فرايند پلوتونيوم را تجربه و در مرحله ای ديگر آن را داوطلبانه رها ساخته اند. هيچ يک از کشورهای برشمرده هرگز قطعنامه ای مبنی بر ضرورت تعطيل برنامه های اتمی خود از شورای امنيت و يا آژانس بين المللی انرژی اتمی دريافت نکرده اند.

در جمع کشورهای دارای ظرفيت بالقوه اتمی و دست کشيده از آن، آفريقای جنوبی نه تنها ۶ بمب اتمی آماده انفجار خود را در سال ۱۹۹۲ از ميان برد که حتی سيستم موشکی حمل بمب ها را نيز رها ساخت.

سابقه تلاش دو کشور ژاپن و آلمان برای دست يافتن به بمب اتمی به سال های ابتدای دهه چهل، و پيش از اقدام آمريکا به انفجار دو بمب اتمی برفراز هيروشيما و ناکازاکی باز می گردد.

دو کشور ژاپن و آلمان از سياست قطعی و مشخص غير نظامی بودن فعاليت های اتمی پيروی می کنند و در مقابل از چتر دفاع اتمی آمريکا برخوردارند. آمريکا در هر دو کشور دارای ظرفيت نظامی اتمی است.

تفاوت های آشکار ايران

ظاهرا با مطرح ساختن الگوی ژاپن و خودداری از ارايه توضيحات بيشتر در اين زمينه، آقای ظريف به گونه ای قصد معطوف ساختن افکار داخلی به ظرفيت صنعتی ژاپن و استفاده وسيع آن کشور (در گذشته) از انرژی اتمی را داشته است، که برای وضعيت امروز و فردای قابل پيشبينی ايران مقايسه ای است غير وارد و رويايی.

در بخش مربوط به داشتن قابليت ساختن بمب نيز آقای ظريف از اشاره به يک وجه مشترک بزرگ نزد ژاپن و بقيه کشور های برشمرده غافل مانده است: استقرار دمکراسی سياسی پذيرفته شده و دارا بودن مناسبات متعارف با جامعه جهانی.

آيا آقای ظريف مدعی است که جامعه جهانی «دمکراسی اسلامی» حاکم بر ايران را با در اختيار داشتن رکورد بيشترين سرانه اعدام در جهان، يکی از بالاترين ارقام زندانيان سياسی و روزنامه نويسان و هنرمندان دگر انديش در بند، انتخابات مبتنی بر نظارت استصوابی، فقدان احزاب سياسی مستقل و آزاد، و داشتن رئيس کشوری عملا مادام العمر که با عنوان «رهبر» ارکان قدرت را در انحصار خود گرفته، می توان با دمکراسی های ژاپن و آلمان و يا کره جنوبی، و حتی آرژانتين و برزيل امروز مقايسه کرد؟

انتظارات غرب و همسايگان

آقای ظريف درجريان گزارش عملکرد صد روزه حوزه کاری خود تلويحا مدعی شد که جامعه اروپا و آمريکا در خفا حفظ ظرفيت اتمی ايران را پذيرفته اند، اما به دليل وجود مقاومت های داخلی در جوامع خود، مايل اند اين حق موقتا در لفافه، و نهايتا ( در مرحله نهايی شدن توافق) مورد تاييد رسمی قرار گيرد.

هنری کيسينجر و جورج شولتز، دو وزير خارجه پيشين آمريکا طی مقاله مشترکی ای که اخيرا انتشار يافته و مباحث تحليلی گسترده ای را به دنبال داشته، از برنامه های اتمی ايران به عنوان يک تهديد امنيتی آشکار در خاورميانه ياد می کنند.

کيسنجر، معمار هدايت راهبردی جنگ سرد و به پايان رساندن تهديد های اتمی اتحاد شوروی سابق، خطوط کلی برنامه مذاکرات جاری و نحوه خنثی ساختن تهديد های اتمی جمهوری اسلامی را در مقاله ياد شده ترسيم کرده است.

بر اين اساس، هدف اصلی مذاکرات جاری اتمی که آقای ظريف هدايت هیئت ایران را در آن بر عهده دارد، خنثی ساختن کامل این امکان است که ايران به يک نيروی نظامی اتمی تبدیل شود، و نه بازنگاهداشتن مسير بازگشت ايران از مفاد قرارداد نهايی و تجديد تهديد امنيت منطقه، به گونه ای که غرب و همسايگان ايران از آن ياد می کنند.

رويای اتمی وزير خارجه جمهوری اسلامی برای قرار گرفتن ايران در وضعيت اتمی ژاپن، تنها به شرطی قابل تعبير است که طبيعت حاکميت سياسی کنونی ايران نيز تغيير و نظام جانشين از شرايط يک نظام دمکراتيک و متعارف برخوردار شود؛ افقی که آقای ظريف حتی از داخل شدن در بحث پيرامون آن نيز پرهيز خواهد کرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یادداشت‌ها بیانگر نظر نویسندگان آنهاست و نه بازتاب دیدگاه‌های رادیو فردا.