فریدون خاوند، استاد اقتصاد در پاریس به رادیو فردا می گوید: «در مجموع چنان جوی از بی اعتمادی در کشور به وجود آمده که علاوه بر بازرگانان و صاحبان صنايع نيازمند به استفاده از ارز، همه کسانی که نقدينگی در اختيار دارند برای حفظ ارزش آن به دلار و يورو يا طلا روی ميآورند.»
راديو فردا : با وجود آنکه بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرده که تقاضای ارز را به صورت نامحدود تامين خواهد کرد، تنش در بازار ارز تهران همچنان ادامه دارد. چه دلايل وجود دارد برای ادامه اين تنش؟
به گفته رسانه های خبری جمهوری اسلامی، يکشنبه شب متقاضيان ارز در صف های طولانی مقابل صرافی بانک ها همچنان در انتظار بودند تا دلار را به بهای هزار و هشتاد تومان، که از سوی بانک مرکزی اعلام شده، خريداری کنند، ولی صرافی هايی که رسميت ندارند و يا دلال ها دلار را به بهايی گران تر عرضه ميکردند.
عملا پس از سال ها، به نظر ميرسد که کشور زير فشار رويداد های اقتصادی و سياسی و بين المللی عملا دوباره بر ميگردد به نظام دو نرخی و حتی چند نرخی ارز و در هر صورت به نظر ميرسد که گفته های اطمينان بخش مسئولان ارشد بانک مرکزی در مورد عرضه نامحدود ارز برای پاسخگويی به نياز متقاضيان، نتوانسته است آرامش را به بازار ارز کشور برگرداند. در حال حاضر متغير هايی که می توانند نرخ ارز را بالا ببرند، به مراتب موثر تر از متغير هايی به نظر ميرسند که احتمالا ممکن است در راستای تثبيت نرخ ارز عمل کنند.
در حال حاضر، چه عواملی، به نظر شما، در جهت بالا رفتن نرخ دلار عمل ميکنند؟
من فکر ميکنم که نرخ دلار ممکن است طی يکی دو هفته آينده به طور مقطعی ثابت بماند و يا حتی ارزان شود. ولی در مجموع وضعيت عمومی طوری هست که بازار به اوجگيری نرخ ارز باور دارد.
از يک طرف مسئله تحريم ها است از جمله دشواری شديد در ارتباط های ارزی با دبی و ضرورت ارسال ارز به صورت چمدانی يا از طريق صرافی ها. از طرف ديگر اعلام های مکرر در مورد اجرای قانون هدفمند کردن يارانه ها در آينده بسيار نزديک و ترس از يک جهش تورمی شديد. در مجموع چنان جوی از بی اعتمادی در کشور به وجود آمده که علاوه بر بازرگانان و صاحبان صنايع نيازمند به استفاده از ارز، همه کسانی که نقدينگی در اختيار دارند برای حفظ ارزش آن به دلار و يورو يا طلا روی ميآورند.
آيا بانک مرکزی، با عرضه نامحدود ارز به بازار، نمی تواند جلوی اين تنش را بگيرد و وضع را به حالت عادی برگرداند؟
بازار نفت، که بخش عمده دريافتی های ارزی ايران را تامين ميکند، فعلا در وضعيت مناسبی هست. همين طور بر پايه ارزيابی های بين المللی، ارزش ذخاير ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی در حال حاضر به حدود نود ميليارد دلار ميرسد.
در وضعيت عادی، اين مقدار ذخاير ارزی بد نيست. ولی ميدانيم که ايران در وضعيت عادی به سر نمی برد و به خصوص با توجه به اين که کل واردات سالانه ايران، اعم از کالا ها و خدمات، به حدود هشتاد ميليارد دلار ميرسد، ذخاير ارزی ايران رقم فوق العاده ای نيست.
آيا بانک مرکزی حاضر خواهد شد اين ذخاير را، به صورت نامحدود، برای جواب گفتن به نياز های بازار ارز تهران و تثبيت آن به کار بگيرد؟ من شخصا بعيد ميدانم. اگر متقاضيان ارز در ايران احساس بکنند که بانک مرکزی در وعده خود در زمينه تزريق نامحدود دلار کوتاه ميآيد، آنوقت معلوم نيست چه عاملی می تواند جلوی اوجگيری نرخ ارز را بگيرد.
راديو فردا : با وجود آنکه بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرده که تقاضای ارز را به صورت نامحدود تامين خواهد کرد، تنش در بازار ارز تهران همچنان ادامه دارد. چه دلايل وجود دارد برای ادامه اين تنش؟
به گفته رسانه های خبری جمهوری اسلامی، يکشنبه شب متقاضيان ارز در صف های طولانی مقابل صرافی بانک ها همچنان در انتظار بودند تا دلار را به بهای هزار و هشتاد تومان، که از سوی بانک مرکزی اعلام شده، خريداری کنند، ولی صرافی هايی که رسميت ندارند و يا دلال ها دلار را به بهايی گران تر عرضه ميکردند.
عملا پس از سال ها، به نظر ميرسد که کشور زير فشار رويداد های اقتصادی و سياسی و بين المللی عملا دوباره بر ميگردد به نظام دو نرخی و حتی چند نرخی ارز و در هر صورت به نظر ميرسد که گفته های اطمينان بخش مسئولان ارشد بانک مرکزی در مورد عرضه نامحدود ارز برای پاسخگويی به نياز متقاضيان، نتوانسته است آرامش را به بازار ارز کشور برگرداند. در حال حاضر متغير هايی که می توانند نرخ ارز را بالا ببرند، به مراتب موثر تر از متغير هايی به نظر ميرسند که احتمالا ممکن است در راستای تثبيت نرخ ارز عمل کنند.
در حال حاضر، چه عواملی، به نظر شما، در جهت بالا رفتن نرخ دلار عمل ميکنند؟
من فکر ميکنم که نرخ دلار ممکن است طی يکی دو هفته آينده به طور مقطعی ثابت بماند و يا حتی ارزان شود. ولی در مجموع وضعيت عمومی طوری هست که بازار به اوجگيری نرخ ارز باور دارد.
از يک طرف مسئله تحريم ها است از جمله دشواری شديد در ارتباط های ارزی با دبی و ضرورت ارسال ارز به صورت چمدانی يا از طريق صرافی ها. از طرف ديگر اعلام های مکرر در مورد اجرای قانون هدفمند کردن يارانه ها در آينده بسيار نزديک و ترس از يک جهش تورمی شديد. در مجموع چنان جوی از بی اعتمادی در کشور به وجود آمده که علاوه بر بازرگانان و صاحبان صنايع نيازمند به استفاده از ارز، همه کسانی که نقدينگی در اختيار دارند برای حفظ ارزش آن به دلار و يورو يا طلا روی ميآورند.
آيا بانک مرکزی، با عرضه نامحدود ارز به بازار، نمی تواند جلوی اين تنش را بگيرد و وضع را به حالت عادی برگرداند؟
بازار نفت، که بخش عمده دريافتی های ارزی ايران را تامين ميکند، فعلا در وضعيت مناسبی هست. همين طور بر پايه ارزيابی های بين المللی، ارزش ذخاير ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی در حال حاضر به حدود نود ميليارد دلار ميرسد.
در وضعيت عادی، اين مقدار ذخاير ارزی بد نيست. ولی ميدانيم که ايران در وضعيت عادی به سر نمی برد و به خصوص با توجه به اين که کل واردات سالانه ايران، اعم از کالا ها و خدمات، به حدود هشتاد ميليارد دلار ميرسد، ذخاير ارزی ايران رقم فوق العاده ای نيست.
آيا بانک مرکزی حاضر خواهد شد اين ذخاير را، به صورت نامحدود، برای جواب گفتن به نياز های بازار ارز تهران و تثبيت آن به کار بگيرد؟ من شخصا بعيد ميدانم. اگر متقاضيان ارز در ايران احساس بکنند که بانک مرکزی در وعده خود در زمينه تزريق نامحدود دلار کوتاه ميآيد، آنوقت معلوم نيست چه عاملی می تواند جلوی اوجگيری نرخ ارز را بگيرد.
