جيمز بروک، مدير دفتر صدای آمريکا در روسيه با راديو فردا در مورد رابطه ايران و ارمنستان به گفتگو نشسته است.
بسياری معتقدند که ارمنستان ناچار به برقراری رابطه با ايران است چرا که با همسايه های ديگرش مثل آذربايجان و ترکيه روابط خوبی ندارد. از نظر شما اين تحليل تا چه اندازه درست است؟
اين که قطعا يکی از دلايل مهم اين رابطه است. ارمنستان چهار تا همسايه دارد و با گرجستان که همسايه شمالی اش هست رابطه خوبی داره ولی حرف شما درست است.
ارمنستان از طرف شرق و غرب با دو کشور ترک زبان همسايه است. آذربايجان در شرق که با ارمنستان توافقنامه صلح ندارد و ترکيه در غرب. بنابراين ارمنستان بين همسايه هايش با ايران رابطه خوبی دارد. مثلا حدود ۶ سال قبل بين اين دو تا کشور خط لوله انتقال گاز طبيعی به بهره برداری رسيد ضمن اينکه می خواهند خط لوله انتقال نفت هم بسازند. بعلاوه ارمنستان قصد دارد خط راه آهنش رو به طرف جنوب و ايران گسترش دهد. الان هم فکر می کنم در حال برنامه ريزی برای ساخت دو سد روی رودخانه مرزی ارمنستان و ايران هستند.
ايران در حال حاضر تحت فشار تحريم های بين المللی عليه برنامه هسته ايش قرار دارد، آيا فکر می کنيد که ارمنستان حاضر است که برای ادامه روابطش با ايران، اين تحريم ها رو نقض کند؟
فکر می کنم ارمنستان برای حفظ و گسترش روابط بازرگانی اش با ايران بدون اينکه تحريم های بين المللی عليه ايران را نقض کند سعی می کند که روی خط باريکی قدم بردارد. بخش بانکی ارمنستان هم نسبتا کوچک است و هم اينکه به نظر می رسد به شدت زير ذره بين است.
من در صحبت با ناظران مستقل در ارمنستان به اين نتيجه رسيدم که اين کشور تحريم ها عليه ايران را نقض نکرده است. ولی بايد به اين نکته هم توجه داشت که ارمنستان کشور کوچکی است که به برقراری روابط بازرگانی احتياج دارد و با توجه به اينکه وسعت ايران حدود ۵۰ برابر ارمنستان هست، در توسعه اقتصادی ارمنستان نقش بسيار مهمی دارد.
- فکر می کنيد اگر آمريکا عليه ايران دست به حمله نظامی بزند، ارمنستان بين ايران و آمريکا، کدام کشور را انتخاب می کند؟
روابط بين ايران و ارمنستان سابقه هزار ساله دارد و ارمنستان جزو سرزمينهای تحت تسلط ايران بوده است. مردم دو کشور با همديگر تفاهم دارند و سابقه خيلی از ويژگيهای مردم ارمنستان مربوط به دوران ايران باستانه مثلا مهمان نوازيشون. فکر می کنم که ارمنستان در صورت بروز هرگونه درگيری سعی می کند که بی طرف باقی بماند.
-گفتيد که ارمنستان با همسايه های ترک زبانش روابط خوبی نداره، برخورد اين کشورنسبت به روابط ايران- ترکيه يا ايران- آذربايجان چگونه است؟
شکی نيست که در حوزه مسائل ژئوپليتيک، در آن منطقه مثل هميشه نوعی بازی شطرنج مانند وجود دارد. وقتی که بين ايران و آذربايجان تنشی به وجود می آيد ارمنی ها احساس خوبی دارند. فکر می کنم که روابط بين ترکيه و ارمنستان رو به بهبودی هست.
من موقع انتخابات ارمنستان آنجا بودم و خبرنگاران زيادی از ترکيه برای پوشش اخبار انتخابات به آنجا آمده بودند. يرواز مستقيم بين ايروان و استانبول و فکر می کنم شهر وان در ترکيه وجود دارد برای همين هم روابط بين دو کشور بهتر شده هرچند ترکها احساس می کنند که بايد از آذريها حمايت کنند.
بسياری معتقدند که ارمنستان ناچار به برقراری رابطه با ايران است چرا که با همسايه های ديگرش مثل آذربايجان و ترکيه روابط خوبی ندارد. از نظر شما اين تحليل تا چه اندازه درست است؟
اين که قطعا يکی از دلايل مهم اين رابطه است. ارمنستان چهار تا همسايه دارد و با گرجستان که همسايه شمالی اش هست رابطه خوبی داره ولی حرف شما درست است.
ارمنستان از طرف شرق و غرب با دو کشور ترک زبان همسايه است. آذربايجان در شرق که با ارمنستان توافقنامه صلح ندارد و ترکيه در غرب. بنابراين ارمنستان بين همسايه هايش با ايران رابطه خوبی دارد. مثلا حدود ۶ سال قبل بين اين دو تا کشور خط لوله انتقال گاز طبيعی به بهره برداری رسيد ضمن اينکه می خواهند خط لوله انتقال نفت هم بسازند. بعلاوه ارمنستان قصد دارد خط راه آهنش رو به طرف جنوب و ايران گسترش دهد. الان هم فکر می کنم در حال برنامه ريزی برای ساخت دو سد روی رودخانه مرزی ارمنستان و ايران هستند.
ايران در حال حاضر تحت فشار تحريم های بين المللی عليه برنامه هسته ايش قرار دارد، آيا فکر می کنيد که ارمنستان حاضر است که برای ادامه روابطش با ايران، اين تحريم ها رو نقض کند؟
فکر می کنم ارمنستان برای حفظ و گسترش روابط بازرگانی اش با ايران بدون اينکه تحريم های بين المللی عليه ايران را نقض کند سعی می کند که روی خط باريکی قدم بردارد. بخش بانکی ارمنستان هم نسبتا کوچک است و هم اينکه به نظر می رسد به شدت زير ذره بين است.
من در صحبت با ناظران مستقل در ارمنستان به اين نتيجه رسيدم که اين کشور تحريم ها عليه ايران را نقض نکرده است. ولی بايد به اين نکته هم توجه داشت که ارمنستان کشور کوچکی است که به برقراری روابط بازرگانی احتياج دارد و با توجه به اينکه وسعت ايران حدود ۵۰ برابر ارمنستان هست، در توسعه اقتصادی ارمنستان نقش بسيار مهمی دارد.
- فکر می کنيد اگر آمريکا عليه ايران دست به حمله نظامی بزند، ارمنستان بين ايران و آمريکا، کدام کشور را انتخاب می کند؟
روابط بين ايران و ارمنستان سابقه هزار ساله دارد و ارمنستان جزو سرزمينهای تحت تسلط ايران بوده است. مردم دو کشور با همديگر تفاهم دارند و سابقه خيلی از ويژگيهای مردم ارمنستان مربوط به دوران ايران باستانه مثلا مهمان نوازيشون. فکر می کنم که ارمنستان در صورت بروز هرگونه درگيری سعی می کند که بی طرف باقی بماند.
-گفتيد که ارمنستان با همسايه های ترک زبانش روابط خوبی نداره، برخورد اين کشورنسبت به روابط ايران- ترکيه يا ايران- آذربايجان چگونه است؟
شکی نيست که در حوزه مسائل ژئوپليتيک، در آن منطقه مثل هميشه نوعی بازی شطرنج مانند وجود دارد. وقتی که بين ايران و آذربايجان تنشی به وجود می آيد ارمنی ها احساس خوبی دارند. فکر می کنم که روابط بين ترکيه و ارمنستان رو به بهبودی هست.
من موقع انتخابات ارمنستان آنجا بودم و خبرنگاران زيادی از ترکيه برای پوشش اخبار انتخابات به آنجا آمده بودند. يرواز مستقيم بين ايروان و استانبول و فکر می کنم شهر وان در ترکيه وجود دارد برای همين هم روابط بين دو کشور بهتر شده هرچند ترکها احساس می کنند که بايد از آذريها حمايت کنند.
