با اعلام استقرار نيروی زمينی ارتش در مرزهای شمال غربی ايران و انتشار گزارش هايی داير بر تمرکز سنگين تر اين نيروها در سردشت، مناسبات نا آرام چند هفته اخير تهران با دولت خودگردان " اقليم کردستان " عراق وارد مرحله تازه ای شده است.
۳ روز پيش از اعلام خبر اعزام واحدهايی از نيروی زمينی ارتش ايران به کردستان، خبرگزاری جمهوری اسلامی از قول "يک مقام عاليرتبه نظامی " ولی مجهول، مدعی شده بود که دولت محلی بارزانی ۳۰۰.۰۰۰ هکتار از اراضی کردستان عراق را در نزديکی مرزهای ايران، در اختيار گروههای مسلح " پژاک" قرار داده است.
مسعود بارزانی رييس دولت کردستان عراق، در ابتدای دور تازه نا آرامی های جاری در مناسبات با تهران، گلوله باران مناطق مرزی توسط توپخانه جمهوری اسلامی را شديدا محکوم ساخته و هشدار داده بود که تداوم اين اقدام ميتواند به مناسبات با ايران خدشه وارد آورد.
بلافاصله بعد از انتشار اظهارات اخير يک مقام نامشخص نظامی جمهوری اسلامی، ژنرال جبار سخنگوی نيروهای امنيتی حکومت کردستان عراق موضوع واگذاری (۳۰۰.۰۰۰ هکتار ) اراضی عراق را به پژاک قويا رد کرد و مدعی شد که هيچ گونه روابط رسمی مابين دولت اقليم کردستان و گروههای مسلح مخالف جمهوری اسلامی در بين نيست.
افزايش فعاليت پژاک
جمهوری اسلامی " پژاک " را يک گروه تروريستی و متحد حزب کارگران کردستان ترکيه ( پ ک ک ) ميداند. نيروهای مسلح منسوب به " حيات آزاد کردستان " (پژاک ) که در جريان نا آرامی های داخلی پيامد برگزاری انتخابات رييس جمهوری در ايران، نسبتا آرام بنظر ميرسيدند، اخيرا بر شدت فعاليتهای خود بخصوص در مناطق مرزی مشترک مابين ايران و عراق افزوده اند.
مناطق نا آرامتر کردستان در نزديکی مرزهای مشترک به طول ۱۵۰ کيلومتر و عمق ۲۰ کيلومتر از نقطه مرزی دالامپرداغ تا مرز قلعه ديزه ادامه دارد. جمهوری اسلامی نه تنها گلوله باران اين نقاط و اراضی درون کردستان عراق را انکار نميکند، که تهديد کرده در صورت ضرورت عمليات نظامی را در درون خاک کردستان عراق گسترش خواهد داد.
حضور پررنگتر ارتش
گزارش انتشار يافته داير بر استقرار واحد ها نيروی زمينی ارتش ظاهرا اقدامی در جهت تقويت تهديد سياسی با نشان دادن بازوی نظامی است.
ترکيه در عين حال که دارای مناسبات بسيار نزديک و دوستانه با دولت مرکزی عراق است و فعاليتهای گسترده اقتصادی و عمرانی را در مناطق کرد نشين عراق نيز پيگيری ميکند، در فرصتهای متعدد بمنظور " تعقيب گروههای مسلح " به انجام عمليات نظامی در درون خاک عراق مبادرت ورزيده. اينک بنظر ميرسد که ايران نيز سياست امنيتی مشابه ای را در پيش گرفته است.
ايران طی دو سال گذشته به تجهيز محسوس پادگانهای نظامی نيروی زمينی، نزديک به مناطق شمال غربی، منجمله در سردشت، تکاب، سقز، و بانه مبادرت ورزيده. با اين وجود عمليات مقابله با گروهای مسلح مخالف جمهوری اسلامی را عمدتا نفرات سپاه پاسداران هدايت ميکردند.
افزايش حضور نيروهای زمينی ارتش در مناطق مرزی و انتشار خبر اعزام واحدهای تازه رزمی به سردشت، به نوبه خود يک تحول امنيت داخلی در ايران نيز محسوب ميشود.
همکاری های سه جانبه
گروه پژاک و پ کا کا، ايران و ترکيه را به همکاری برای از ميان بردن جنبش های محلی کردستان متهم ميکنند. در اين نشانه رفتن انگشت اتهام، دولت مرکزی عراق نيز بی نصيب نمانده است.
مقامات دولت خودگردان کردستان عراق مدعی هستند که دولت مرکزی در بغداد بدنبال بهانه برای انحلال نيروهای مسلح در کردستان عراق ( موسوم به پيشمرگه ) و ادغام آنها در ارتش مرکزی است. دولت خودگردان کردستان، مديريت دفاع برون مرزی را از عهده خود ساقط کرده و آنرا در عهده ارتش مرکزی ميداند.
تشديد درگيری های مرزی در مناطق مشترک ايران و عراق ميتواند به مداخله نيروهای پيشمرگه و مالا حضور بيشتر نيروهای در حال تجهيز ارتش تازه پا گرفته عراق در مناطق ياد شده بيانجامد-تحولی که دولت خودگردان عراق تهديدی عليه خود تلقی کرده و مودفق آن نيست.
طی هفته های اخير تماسهای سياسی متعددی مابين مقامات سياسی ترکيه، ايران و عراق در جريان بوده است. سفر معاون وزير اطلاعات ترکيه به ايران، پيش از سفر داود اغلو وزير خارجه ترکيه به تهران بيش و کم با گلوله باران توپخانه ای توسط ايران در منطقه قنديل عراق همزمان شد .
خبر اعزام واحد های نيروی زمينی ارتش ايران به سردشت نيز چند روز پس از انجام سفر رسمی دو روزه محمد رضا رحيمی معاون اول رييس جمهور ايران به عراق صورت ميگيرد.
اگرچه در جريان ديدارهای سياسی مابين مقامات ترکيه، ايران و عراق به انجام گفتگو پيرامون نحوه همکاری در مسائل امنيتی مناطق کرد نشين سه کشور هرگز اشاره ای نشده، در عين حال با توجه به اشتراک نظر فراوان مابين آنکارا، تهران و بغداد در اين زمينه، مطرح نشدن موضوع در مذاکرات ياد شده نيز بسيار دور از ذهن بنظر ميرسد.
