حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در اجلاس سران کشورهای عضو همکاری سازمان شانگهای که جمعه، ۲۲ شهريور ماه در بيشکک، پايتخت قرقيزستان برگزار شد، شرکت کرده است. به غير از حامد کرزی، رئيس جمهوری افغانستان، روحانی تنها رئيس جمهوری است که کشورش عضو ناظر اين سازمان است.
در اين نشست ولادیمیر پوتين، رئيس جمهوری روسيه، اعلام کرد که داشتن برنامه صلح آميز هسته ای، از جمله غنی سازی اورانيوم حق ايران است.
در همين زمينه راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی، طی تحليلی نگاهی داشته است به شرکت رئيس جمهوری ايران در اجلاس نشست شانگهای.
چکيده ای از اين تحليل بدين شرح است:
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، با شرکت در اين اجلاس فرصت بسيار خوبی برای پيش بردن مستقيم اولويت اصلی خود، يعنی سياست خارجی ايران خواهد داشت.
اين اقدام وی می تواند برای فراهم کردن حمايتی بين المللی برای آنچه که وی تمايل ايران برای از سرگيری مذاکرات «جدی» با گروه پنج بعلاوه يک در راستای حل مناقشه هسته ای ايران عنوان کرده، باشد.
حسن روحانی، مذاکره کننده سابق برنامه هسته ايران با قدرت های جهان، اعلام کرده است که با جلب اعتماد جهانی نسبت به برنامه هسته ای ايران، تلاش خواهد کرد که تحريم های اعمال شده عليه کشور را از ميان بردارد.
رئيس جمهوری ايران تاکنون تنها برخی جزئيات کوچک از چهارچوب تلاش خود را عنوان کرده است، برای نمونه تمايل وی برای مذاکراتی که بر پايه برد-برد باشد و ذره ای از رابطه حقوق هسته ای ايران عقب ننشيند.
اکنون نشست شانگهای فرصتی برای روحانی فراهم آورده است که در ديدار خصوصی با با دو ابرقدرت جهانی، چين و روسيه، که عضو دائم شورای امنيت هستند، برنامه های خود را تشريح کند و به احتمال قوی همراهی آنها را با برنامه های خود جلب کند.
هر دو کشور ياد شده، به همراه ازبکستان، تاجيکستان، قرقيزستان و قزاقستان که عضو دائم سازمان همکاری شانگهای هستند، روابط اقتصادی مهمی با ايران دارند و يک اجلاس منطقه ای مانند شانگهای جای خوبی برای جلب حمايت آنها از ايران می تواند باشد.
اسکات لوکاس، کارشناس مسائل ايران در دانشگاه بيرمنگام بريتانيا در گفتگو با راديو اروپای آزاد/راديو آزادی می گويد که ايرانيها به شدت علاقه مند هستند که مذاکرات هسته ای از سر گرفته شود.
بگفته وی، آقای روحانی در حال جدال با عناصر افراطی در درون نظام هست تا نه تنها مذاکرات هسته ای را دوباره آغاز کند، بلکه مذاکرات حقيقی و جدی با کشورهای ۵+۱، خصوصا آمريکا و اتحاديه اروپا داشته باشد.
مقاومت داخلی
جلب حمايت روسيه و چين می تواند هم مقامات افراط گرا در داخل نظام و هم کشورهای غربی را قانع کند که روحانی قادر به حل مناقشه هسته ای است.
وی اخيرا موفق شد که مسئوليت مذاکرات هسته ای را از نهاد شورای عالی امنيت ملی که مستقيما به رهبری ايران گزاشهای خود را ارائه می دهد، به وزارت خارجه ايران منتقل کند که مستقيما با رئيس جمهوری کار می کند، اما لوکوس می گويد که روحانی هنوز هم با مقاومتهايی از داخل نظام مواجه است، خصوصا سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ايران که عليه وی جنگ رسانه ای به راه انداخته اند.
حسن روحانی به شدت از دولتمردان تندرو در دولت قبلی که رويکردی سازشمدارانه با غرب نداشتند، عصبانی است و آنها را مسئول متحمل شدن بار تحريمها بر کشور می داند، اما خود نيز بسيار محتاط است که آيت الله خامنه ای، رهبر ايران را که قبلا از رويکرد تندروها حمايت می کرد، در برابر و عليه خودش قرار ندهد.
ديدار آقای روحانی از بيشکک برای شرکت در اجلاس شانگهای زمانی انجام می شود که شش ماه از آخرين دور مذاکرات هسته ای ايران با گروه ۵+۱ که در قزاقستان برگزار شد و بدون نتيجه به پايان رسيد می گذرد و هنوز تاريخ مذاکرات هسته ای آتی مشخص نشده است.
در اين نشست ولادیمیر پوتين، رئيس جمهوری روسيه، اعلام کرد که داشتن برنامه صلح آميز هسته ای، از جمله غنی سازی اورانيوم حق ايران است.
در همين زمينه راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی، طی تحليلی نگاهی داشته است به شرکت رئيس جمهوری ايران در اجلاس نشست شانگهای.
چکيده ای از اين تحليل بدين شرح است:
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، با شرکت در اين اجلاس فرصت بسيار خوبی برای پيش بردن مستقيم اولويت اصلی خود، يعنی سياست خارجی ايران خواهد داشت.
اين اقدام وی می تواند برای فراهم کردن حمايتی بين المللی برای آنچه که وی تمايل ايران برای از سرگيری مذاکرات «جدی» با گروه پنج بعلاوه يک در راستای حل مناقشه هسته ای ايران عنوان کرده، باشد.
حسن روحانی، مذاکره کننده سابق برنامه هسته ايران با قدرت های جهان، اعلام کرده است که با جلب اعتماد جهانی نسبت به برنامه هسته ای ايران، تلاش خواهد کرد که تحريم های اعمال شده عليه کشور را از ميان بردارد.
رئيس جمهوری ايران تاکنون تنها برخی جزئيات کوچک از چهارچوب تلاش خود را عنوان کرده است، برای نمونه تمايل وی برای مذاکراتی که بر پايه برد-برد باشد و ذره ای از رابطه حقوق هسته ای ايران عقب ننشيند.
اکنون نشست شانگهای فرصتی برای روحانی فراهم آورده است که در ديدار خصوصی با با دو ابرقدرت جهانی، چين و روسيه، که عضو دائم شورای امنيت هستند، برنامه های خود را تشريح کند و به احتمال قوی همراهی آنها را با برنامه های خود جلب کند.
هر دو کشور ياد شده، به همراه ازبکستان، تاجيکستان، قرقيزستان و قزاقستان که عضو دائم سازمان همکاری شانگهای هستند، روابط اقتصادی مهمی با ايران دارند و يک اجلاس منطقه ای مانند شانگهای جای خوبی برای جلب حمايت آنها از ايران می تواند باشد.
اسکات لوکاس، کارشناس مسائل ايران در دانشگاه بيرمنگام بريتانيا در گفتگو با راديو اروپای آزاد/راديو آزادی می گويد که ايرانيها به شدت علاقه مند هستند که مذاکرات هسته ای از سر گرفته شود.
بگفته وی، آقای روحانی در حال جدال با عناصر افراطی در درون نظام هست تا نه تنها مذاکرات هسته ای را دوباره آغاز کند، بلکه مذاکرات حقيقی و جدی با کشورهای ۵+۱، خصوصا آمريکا و اتحاديه اروپا داشته باشد.
مقاومت داخلی
جلب حمايت روسيه و چين می تواند هم مقامات افراط گرا در داخل نظام و هم کشورهای غربی را قانع کند که روحانی قادر به حل مناقشه هسته ای است.
وی اخيرا موفق شد که مسئوليت مذاکرات هسته ای را از نهاد شورای عالی امنيت ملی که مستقيما به رهبری ايران گزاشهای خود را ارائه می دهد، به وزارت خارجه ايران منتقل کند که مستقيما با رئيس جمهوری کار می کند، اما لوکوس می گويد که روحانی هنوز هم با مقاومتهايی از داخل نظام مواجه است، خصوصا سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ايران که عليه وی جنگ رسانه ای به راه انداخته اند.
حسن روحانی به شدت از دولتمردان تندرو در دولت قبلی که رويکردی سازشمدارانه با غرب نداشتند، عصبانی است و آنها را مسئول متحمل شدن بار تحريمها بر کشور می داند، اما خود نيز بسيار محتاط است که آيت الله خامنه ای، رهبر ايران را که قبلا از رويکرد تندروها حمايت می کرد، در برابر و عليه خودش قرار ندهد.
ديدار آقای روحانی از بيشکک برای شرکت در اجلاس شانگهای زمانی انجام می شود که شش ماه از آخرين دور مذاکرات هسته ای ايران با گروه ۵+۱ که در قزاقستان برگزار شد و بدون نتيجه به پايان رسيد می گذرد و هنوز تاريخ مذاکرات هسته ای آتی مشخص نشده است.
