بذری که در آغاز سال ۲۰۱۱ با بودجه ای ۱۰۰ هزار دلاری برای تاسیس بخش مطالعات خاورمیانه و اسلام در دانشگاه دولتی کالیفرنیا در نورثریج پاشیده شده بود در سال ۲۰۱۲ به بار می نشیند.
آن هم در کلانشهری که ایرانیان سالهاست به شوخی تهرانجلس اش می نامند. نهادی که قرار است علاوه بر تاسیس رشته فرعی تحصیلی درزمینه خاورمیانه شناسی و در آینده ایرانشناسی با همکاری انجمن ها و نهادهای فرهنگی ایرانی در برگزاری جشن های باستانی، جشنواره های فیلم، تآتر، موسیقی و رقص و دیگر شاخه های هنر هم کوشا باشد. نیره توحیدی استاد جامعه شناسی زنان و توسعه، رییس بخش پژوهش های زنان و موسس بخش مطالعات خاورمیانه و اسلام در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورثریج در لس آنجلس بزرگ میهمان پیک فرهنگ است.
خانم توحیدی، این هفته با آغاز سال میلادی ۲۰۱۲ یک سال می شود که بودجه ۱۰۰هزار دلاری که صندوق وقف علوم انسانی به دانشگاه دولتی کالیفرنیا در نورثریج اختصاص داده برای احداث بخش مطالعات خاورمیانه و اسلامی می گذرد. این بخش کی آغاز به کار می کند؟
نیره توحیدی: طی این یک سال ما وقت اصلی را صرف تدوین کلاس های جدید و برنامه های درسی جدید کردیم و خوشبختانه خیلی از این کلاس ها تصویب شد و بعضی هایشان هم در نوبت است که از طرف شورای بررسی مواد درسی دانشگاه در سطح عالی تر دانشگاهی چون هر کالجی این کورس ها را اول تایید می کند و بعد می رود به شورای عمومی کلی دانشگاه و منتظریم که آنها هم تصویب شود و قرار است که از ترم پاییز ۲۰۱۲ این برنامه رسما شروع شود و دانشجوها بتوانند رشته فرعی انتخاب کنند. و کلاس بردارند در این برنامه خاورمیانه شناسی و اسلام شناسی.
در آبانماه هم گردهمایی برگزار شد که در آن عده ای از استادان و دانشجویان و کارشناسان و علاقمندان شرکت کردند. چه پیشنهادهایی آنجا مطرح شد؟
۱۲ تا از استادان برجسته، متخصصان اسلام شناسی و خاورمیانه شناسی از دانشگاه های مختلف دعوت شده بودند و هدف اصلی این سمینار دو روزه این بود که اساسا با چه چالش هایی این برنامه میان رشته ای در دانشگاه های مختلف رو به رو هست و هرکدام از این متخصصان در رشته های خاص خودشان به ما پیشنهادهایی را می دادند.
مثلا بهترین کتابهایی که می شود استفاده کرد، بهترین روش تدریس، بهترین برنامه های فوق کلاس های درسی که مردم را جذب می کند، چه روشهایی نسل دوم می توانند از تاریخ و فرهنگ و گذشته خودشان بیشتر مطلع شوند و در عین حال هم در جامعه آمریکا به عنوان یک اقلیت مفید و قابل اعتماد اکثریت زندگی کنند و بتوانند شهروندان فعالی باشند.
در پایان هر کدام از روزهای سمینار دو میز گرد اختصاص داشت به رابطه دانشگاه با کامیونیتی. درمجموع خیلی آموزنده و مفید بود. خوب بعضی سووال ها همچنان مورد بحث باقی مانده. به عنوان مثال آیا ما باید گرفتن کلاس های زبان را به صورت اجباری کنیم برای این رشته یا اختیاری باشد؟ اگر اجباری باشد تا چه حد و سطحی از زبان را بایستی دانشجو بگذراند که بتواند در این رشته فرعی تکمیل شده حساب شود؟ آیا مثلا صرفا یک کلاس ابتدایی در زبان فارسی و یا عربی و عبری و یا ترکی کافی است یا این که حداقل نوشتن و خواندن و صحبت کردن را باید بدانند؟
به جز زبان برای دانشجویان چه درسهای دیگری در نظر گرفته شده؟
شش کورس یعنی ۱۹ واحد حداقل بایستی دانشجویان برداند تا رشته فرعی حساب شود. که از این شش کورس حداقل بایستی یکی اش در ادبیات و زبان باشد، در هنر، فرهنگ، تاریخ، سیاست و جامعه شناسی. حالا فرهنگ که می گوییم جنبه های مختلف را در بر می گیرد. از دین شناسی هست تا هنر، ادبیات، مردمشناسی، انسان شناسی، علوم سیاسی و زبانها. یعنی این ۵ زمینه است که هرکدام از این زمینه ها بایستی که یک کلاس را دانشجو بردارد.
جمعیت انبوهی از خاورمیانه تباران آمریکایی در لس آنجلس مقیم هستند. تخمینی هست که چه تعداد از دانشجویان بخش جدید دانشگاه تان تبارشان به کدام کشورهای خاورمیانه و از جمله ایران می رسد؟
در آمریکا در حال حاضر بیش از ۲.۵ میلیون مسلمان زندگی می کنند. در کالیفرنیا ۶۰۰ هزار مسلمان زندگی می کنند. همه خاورمیانه ای ها هم مسلمان نیستند. محدود به مسلمانان نمی کنیم این برنامه را. بلکه مثلا غیرمسلمانان، زرتشتی ها، ارامنه، مسیحیان، بهایی ها و یهودی ها وهمه آنها که از خاورمیانه می آیند از ادیان مختلف را هم شامل می شود.
ولی مخصوصا در مورد ایرانیان ما هنوز هیچ آمار دقیقی نداریم که بدانیم چقدر ایرانی در کالیفرنیا وجود دارد. از ۶۰۰ هزار و ۷۰۰ هزار شروع می شود تا یک میلیون. رقمی که ایرانیان خودشان محاسباتی که می کنند ولی اگر ما بگوییم که در کالیفرنیا ۶۰۰ هزار مسلمان فقط وجود دارد قاعدتا ایرانیان هم که همه شان مسلمان نیستند شاید بشود گفت لااقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار ایرانی ما در کالیفرنیا داریم. در خود دانشگاه نورثریج هم که ۳۷ هزار دانشجو دارد تعداد زیادی دانشجوی ایرانی، ارمنی، عرب، پاکستانی، هندی... از افغانستان دانشجو زیاد داریم. بنابراین مطمئن هستیم که علاقمند زیاد هست و این کورس ها به اندازه کافی دانشجو خواهد داشت.
چه میزانی از این درس ها به ایران اختصاص دارد؟
امید ما این است که با کمک بنیادهای فرهنگی از جمله بنیادهای فرهنگی ایرانی بتوانیم زیر چتر خاورمیانه شناسی یک برنامه ایران شناسی هم به تدریج ایجاد کنیم و کلاس های ایران شناسی را گسترش دهیم. کمااینکه از پارسال تا حالا تنها کلاس مقدماتی فارسی داشتیم که الان توانستیم یک کلاس دیگر هم اضافه کنیم. یعنی کلاس در سطح میانه هم بتوانیم کلاس زبان فارسی بگذاریم. امیدوار هستیم که بتوانیم در آینده با کمک بنیادهای ایرانی این کلاس ها را گسترش دهیم. تاریخ ایران را بگذاریم.
ادبیات و هنرهای ایران را بگذاریم و به تدریج حتی جنبه های دیگر فرهنگی ایران جامعه شناسی ایران و بقیه کورس ها را هم داشته باشیم. با توجه به اینکه لس آنجلس از لحاظ تمرکز ایرانیان بزرگترین شهر دنیا است بعد از ایران ما امیدواریم ایران شناسی اگرچه در دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس است ولی در دانشگاه های ایالتی هم به تدریج تاسیس شود و از جمله در دانشگاه نورثریج. البته ۱۷ تا از دانشگاه های کالیفرنیا برنامه های خاورمیانه شناسی را دارند و ما امروز اضافه می شویم و دانشگاه نورثریج هجدهمین دانشگاهی است که برنامه مطالعات خاورمیانه شناسی و اسلام شناسی می گذارد.
عشق و علاقه شخص خود من این است که قبل از اینکه یک روزی بازنشست شوم بتوانم در حد خودم کمک کنم که ما یک برنامه ایرانشناسی در دانشگاه نورثریج هم ایجاد کنیم.
آن هم در کلانشهری که ایرانیان سالهاست به شوخی تهرانجلس اش می نامند. نهادی که قرار است علاوه بر تاسیس رشته فرعی تحصیلی درزمینه خاورمیانه شناسی و در آینده ایرانشناسی با همکاری انجمن ها و نهادهای فرهنگی ایرانی در برگزاری جشن های باستانی، جشنواره های فیلم، تآتر، موسیقی و رقص و دیگر شاخه های هنر هم کوشا باشد. نیره توحیدی استاد جامعه شناسی زنان و توسعه، رییس بخش پژوهش های زنان و موسس بخش مطالعات خاورمیانه و اسلام در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورثریج در لس آنجلس بزرگ میهمان پیک فرهنگ است.
خانم توحیدی، این هفته با آغاز سال میلادی ۲۰۱۲ یک سال می شود که بودجه ۱۰۰هزار دلاری که صندوق وقف علوم انسانی به دانشگاه دولتی کالیفرنیا در نورثریج اختصاص داده برای احداث بخش مطالعات خاورمیانه و اسلامی می گذرد. این بخش کی آغاز به کار می کند؟
نیره توحیدی: طی این یک سال ما وقت اصلی را صرف تدوین کلاس های جدید و برنامه های درسی جدید کردیم و خوشبختانه خیلی از این کلاس ها تصویب شد و بعضی هایشان هم در نوبت است که از طرف شورای بررسی مواد درسی دانشگاه در سطح عالی تر دانشگاهی چون هر کالجی این کورس ها را اول تایید می کند و بعد می رود به شورای عمومی کلی دانشگاه و منتظریم که آنها هم تصویب شود و قرار است که از ترم پاییز ۲۰۱۲ این برنامه رسما شروع شود و دانشجوها بتوانند رشته فرعی انتخاب کنند. و کلاس بردارند در این برنامه خاورمیانه شناسی و اسلام شناسی.
در آبانماه هم گردهمایی برگزار شد که در آن عده ای از استادان و دانشجویان و کارشناسان و علاقمندان شرکت کردند. چه پیشنهادهایی آنجا مطرح شد؟
۱۲ تا از استادان برجسته، متخصصان اسلام شناسی و خاورمیانه شناسی از دانشگاه های مختلف دعوت شده بودند و هدف اصلی این سمینار دو روزه این بود که اساسا با چه چالش هایی این برنامه میان رشته ای در دانشگاه های مختلف رو به رو هست و هرکدام از این متخصصان در رشته های خاص خودشان به ما پیشنهادهایی را می دادند.
مثلا بهترین کتابهایی که می شود استفاده کرد، بهترین روش تدریس، بهترین برنامه های فوق کلاس های درسی که مردم را جذب می کند، چه روشهایی نسل دوم می توانند از تاریخ و فرهنگ و گذشته خودشان بیشتر مطلع شوند و در عین حال هم در جامعه آمریکا به عنوان یک اقلیت مفید و قابل اعتماد اکثریت زندگی کنند و بتوانند شهروندان فعالی باشند.
در پایان هر کدام از روزهای سمینار دو میز گرد اختصاص داشت به رابطه دانشگاه با کامیونیتی. درمجموع خیلی آموزنده و مفید بود. خوب بعضی سووال ها همچنان مورد بحث باقی مانده. به عنوان مثال آیا ما باید گرفتن کلاس های زبان را به صورت اجباری کنیم برای این رشته یا اختیاری باشد؟ اگر اجباری باشد تا چه حد و سطحی از زبان را بایستی دانشجو بگذراند که بتواند در این رشته فرعی تکمیل شده حساب شود؟ آیا مثلا صرفا یک کلاس ابتدایی در زبان فارسی و یا عربی و عبری و یا ترکی کافی است یا این که حداقل نوشتن و خواندن و صحبت کردن را باید بدانند؟
به جز زبان برای دانشجویان چه درسهای دیگری در نظر گرفته شده؟
شش کورس یعنی ۱۹ واحد حداقل بایستی دانشجویان برداند تا رشته فرعی حساب شود. که از این شش کورس حداقل بایستی یکی اش در ادبیات و زبان باشد، در هنر، فرهنگ، تاریخ، سیاست و جامعه شناسی. حالا فرهنگ که می گوییم جنبه های مختلف را در بر می گیرد. از دین شناسی هست تا هنر، ادبیات، مردمشناسی، انسان شناسی، علوم سیاسی و زبانها. یعنی این ۵ زمینه است که هرکدام از این زمینه ها بایستی که یک کلاس را دانشجو بردارد.
جمعیت انبوهی از خاورمیانه تباران آمریکایی در لس آنجلس مقیم هستند. تخمینی هست که چه تعداد از دانشجویان بخش جدید دانشگاه تان تبارشان به کدام کشورهای خاورمیانه و از جمله ایران می رسد؟
در آمریکا در حال حاضر بیش از ۲.۵ میلیون مسلمان زندگی می کنند. در کالیفرنیا ۶۰۰ هزار مسلمان زندگی می کنند. همه خاورمیانه ای ها هم مسلمان نیستند. محدود به مسلمانان نمی کنیم این برنامه را. بلکه مثلا غیرمسلمانان، زرتشتی ها، ارامنه، مسیحیان، بهایی ها و یهودی ها وهمه آنها که از خاورمیانه می آیند از ادیان مختلف را هم شامل می شود.
ولی مخصوصا در مورد ایرانیان ما هنوز هیچ آمار دقیقی نداریم که بدانیم چقدر ایرانی در کالیفرنیا وجود دارد. از ۶۰۰ هزار و ۷۰۰ هزار شروع می شود تا یک میلیون. رقمی که ایرانیان خودشان محاسباتی که می کنند ولی اگر ما بگوییم که در کالیفرنیا ۶۰۰ هزار مسلمان فقط وجود دارد قاعدتا ایرانیان هم که همه شان مسلمان نیستند شاید بشود گفت لااقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار ایرانی ما در کالیفرنیا داریم. در خود دانشگاه نورثریج هم که ۳۷ هزار دانشجو دارد تعداد زیادی دانشجوی ایرانی، ارمنی، عرب، پاکستانی، هندی... از افغانستان دانشجو زیاد داریم. بنابراین مطمئن هستیم که علاقمند زیاد هست و این کورس ها به اندازه کافی دانشجو خواهد داشت.
چه میزانی از این درس ها به ایران اختصاص دارد؟
امید ما این است که با کمک بنیادهای فرهنگی از جمله بنیادهای فرهنگی ایرانی بتوانیم زیر چتر خاورمیانه شناسی یک برنامه ایران شناسی هم به تدریج ایجاد کنیم و کلاس های ایران شناسی را گسترش دهیم. کمااینکه از پارسال تا حالا تنها کلاس مقدماتی فارسی داشتیم که الان توانستیم یک کلاس دیگر هم اضافه کنیم. یعنی کلاس در سطح میانه هم بتوانیم کلاس زبان فارسی بگذاریم. امیدوار هستیم که بتوانیم در آینده با کمک بنیادهای ایرانی این کلاس ها را گسترش دهیم. تاریخ ایران را بگذاریم.
ادبیات و هنرهای ایران را بگذاریم و به تدریج حتی جنبه های دیگر فرهنگی ایران جامعه شناسی ایران و بقیه کورس ها را هم داشته باشیم. با توجه به اینکه لس آنجلس از لحاظ تمرکز ایرانیان بزرگترین شهر دنیا است بعد از ایران ما امیدواریم ایران شناسی اگرچه در دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس است ولی در دانشگاه های ایالتی هم به تدریج تاسیس شود و از جمله در دانشگاه نورثریج. البته ۱۷ تا از دانشگاه های کالیفرنیا برنامه های خاورمیانه شناسی را دارند و ما امروز اضافه می شویم و دانشگاه نورثریج هجدهمین دانشگاهی است که برنامه مطالعات خاورمیانه شناسی و اسلام شناسی می گذارد.
عشق و علاقه شخص خود من این است که قبل از اینکه یک روزی بازنشست شوم بتوانم در حد خودم کمک کنم که ما یک برنامه ایرانشناسی در دانشگاه نورثریج هم ایجاد کنیم.
