در نخستين ساعتهای بامداد شنبه ۲۷ آبان، نيروی هوائی اسرائيل ۱۸۰ نقطه را در نوار غزه هدف قرار داد.
در جريان اين حمله ها شماری از ساختمان های دولتی و مراکز زير بنائی از جمله ساختمان نخست وزيری حماس ، يک ساختمان پليس، سايت های زير زمينی شليک راکت، مراکز انتقال برق و شماری از تونل های ارتباطی غزه با صحرای سينا مصر ويران شد.
تاکنون نيروی هوائی اسرائيل بيش از ۸۰۰ سورتی پروازعملياتی بر فراز غزه انجام داده و دولت اسرائيل نيز ۷۵ هزار نفر از نيرو های احتياط ارتش خود را به خدمت فراخوانده است.
حمله های سنگين روز شنبه اسرائيل در حالی انجام گرفت که روز جمعه ۲۶ آبان فلسطينی ها برای اولين بار دو راکت به سمت بيت المقدس (اورشليم ) شليک کردند. پيشتر راکتهای پرتاب شده فلسطينی ها به جنوب اسرائيل، به حوالی تل آويو نيز رسيده بود. بيت المقدس و تل آويو در ۸۰ کيلو متری غزه قرار دارند.
به گفته مقامهای نظامی اسرائيل، راکت ها ی دوربردی را که حماس بکار گرفت فجر ۵ نام دارد و ساخت جمهوری اسلامی است. احتمال ميرود که اين راکت ها بخشی از سلاحهائی باشد که از ليبی به غزه ارسال شده است. برد راکتهای فجر ۵ نزديک به ۷۵ کيلو متر است.
به جز راکت فجر ۵ ، حماس سلاحهای ديگری را نيز در اختيار دارد از جمله انواع را کت های قسام با برد تقريبی ۱۰ کيلو متر وگِراد و فجر ۳ با برد های تقريبی ۲۰ و ۴۵ کيلو متر.
سامانه گنبد آهنين
به گزارش موسسه برآوردهای استراتژيک در آمريکا ، استراتفور، در جريان عمليات ستون دفاعی ( تا ۲۷ آبان) پنج آتشبار (باتری) گنبد آهنين مستقر دراطراف شهرهای برشوه، اشکلون، اشدود و نتيوت و تل آويو توانسته است ۲۳۱ راکت از ۶۴۱ راکت شليک شده از غزه را رهگيری و منهدم کند.
با اين حساب نزديک به دو سوم راکت های پرتاب شده از غزه از سپر اين سامانه پدافندی عبور کرده اند.
سامانه پدافند هوائی گنبد آهنين که برای مقابله با گلوله های توپ و راکتهای پرتاب شده از فاصله ۴ تا ۷۰ کيلومتری بر پا گرديد، در فروردين ماه سال پيش با تحمل هزينه گزافی عملياتی شد ودر آن زمان رسانه های اسرائيلی ، از جمله روزنامه جروسلم پست، گزارش کردند که اين سامانه قادر است تا ۹۳ درصد راکتهای پرتاب شده را ره گيری و شکار کند.
به تازگی اهود باراک وزير دفاع اسرائيل از کابينه اين کشور خواسته است که بودجه لازم را برای برپائی سه آتشبار ديگر تصويب کند. به گفته بنيامين نتانياهو، برای پوشش کامل اسرائيل به ۱۰ تا ۱۵ آتشبار نياز است. هر آتشبار سه پرتابگر و ۲۰ موشک ره گير به نام تمير دارد و ميتواند ۱۵۰ کيلو متر مربع را پوشش دهد.
هزينه برپائی هر آتشبار ۵۰ ميليون دلار تخمين زده شده است. جدا از اين هر موشک تمير، هزينه ای بالغ بر ۴۰۰۰۰ دلار برای اسرائيل دارد در حاليکه هزينه ساخت هر راکت کوتاه برِد قسام که تشکل های مسلح فلسطينی در اختيار دارند از ۸۰۰ دلار تجاوز نميکند.
احتمال حمله زمينی
اجرای حمله های گسترده هوائی تحت عمليات «ستون دفاعی» توام با استقرار يکانهای زرهی و نفربر در اطراف غزه وهمچنين مسدود کردن راههای ارتباطی آن نشان ميدهد که اسرائيل خود را برای حمله زمينی آماده ميکند.
ژنرال بنی گانتس، رئيس ستاد ارتش اسرائيل، شامگاه جمعه به يکانهای مستقر در جنوب اسرائيل گفت: ما امشب در آستانه يک عمليات احتمالی زمينی در اينجا جمع شده ايم ... و اين اولين بار نيست که وارد غزه ميشويم" . به موازات اين تجمع نيرو ها در اطراف غزه ، فرماندهی جبهه داخلی اسرائيل به شهرداريها دستور داده است که از نظر دفاع غير نظامی آمادگی لازم را برای هفت هفته جنگ در غزه داشته باشند.
ارتش اسرائيل نزديک به چهار سال پيش (۲۰۰۸-۲۰۰۹ ميلادی ) با اجرای عمليات سرب مذاب وارد غزه شد که ويرانی وسيعی را ببار آورد و طی آن ۱۳ اسرائيلی و ۱۴۰۰ فلسطينی جان خود را از دست دادند. برای اجرای اين عمليات ۲۲ روزه دولت اسرائيل فقط ۱۰۰۰۰ نفر از نيرو های احتياط را فرا خوانده بود.
در حال حاضر با توجه به بسيج وسيع نيروهای نظامی و احيتاط و غير نظامی ، به نظر ميرسد که اسرائيل خود را برای عمليات گسترده ای عليه غزه آماده ميکند که در صورت اجرا ، ضمن بجای گذاشتن ضايعات انسانی و مالی فراوان در غزه، نا رسائيهای جدی زير بنائی آن را بيش از پيش افزايش خواهد داد.
انزوای غزه
گرچه اقدامهای نظامی اسرائيل عليه غزه روز چهار شنبه ۲۴ آبان با حمله اسرائيل به خودروی حامل فرمانده شاخه نظامی حماس ، احمد الجعبری ، شدت گرفت ولی درگيری بين اسرائيل و حماس در سالهای اخير به ويژه بعد از جنگ ۲۲ روزه به درجات مختلف ادامه داشته است.
برخی از کارشناسان ريشه عمده اين درگيری را ناشی از درماندگی و نا اميدی مستمر و انزوای نوار غزه ميدانند - نواری که ۱.۷ ميليون نفر جمعيت دارد و از نظر تراکم جمعيت در جهان بی مانند است ودر شش سال گذشته از هر سو، چه از دريا و چه از خشکی، در محاصره اسرائيل قرار داشته است. اسرائيل واردات کالا به غزه را کنترل ميکند و برپايه مدارکی که به تازگی انتشار يافته دولت اسرائيل حتی با محاسبه حد اقل کالری مورد نياز هر فلسطينی درغزه که به سو تغذيه منجر نشود ، مقدار مواد خوراکی وارداتی نوار غزه را دقيقا کنترل ميکند و ديگر اينکه فقط ۵ در صد آب موجود در غزه قابل آشاميدن است.
مردم غزه بيست سال است که در انزوا زندگی ميکنند و حماس که از سال ۲۰۰۷ قدرت را در غزه بدست گرفته کمکی به رفع اين انزوا نکرده است. امير قطر تنها رئيس کشوری است که به تازگی ، ۲ آبان، با بازديد از غزه اين انزوا را شکست. رهبر حزب سلفی تونس نيز ۱۶ آبان به غزه سفر کرد و با رهبران حماس به گفتگو نشست.
علل تشديد درگيری
در دسامبر ۲۰۰۸ زمانی که اسرائيل عمليات سرب مذاب را اجرا کرد شليک راکت از سوی فلسطينی ها به اسرائيل به اوج خود رسيده بود. در اين سال حماس و ديگر تشکل های مسلح بيش از ۱۱۵۰ راکت به سوی شهرها و شهرکهای اسرائيل پرتاب کرد. بعد از اين عمليات شمار راکتهای پرتاب شده کاهش يافت و در سال ۲۰۱۰ به ۱۰۳ مورد رسيد اما اين روند در دو سال گذشته سير صعودی داشته است.
در سال ۲۰۱۱ شمار راکتهای شليک شده به ۳۷۵ و در سال جاری ميلادی تا ۱۳ نوامبر، قبل از اجرای عمليات ستون دفاعی، نزديک به ۸۰۰ فروند رسيد.
وزارت خارجه اسرائيل در تارنمای خود ميگويد اين کشور در مقابل تشديد اين راکت پراکنی ها مجبور به واکنش شده و هدف عمليات ستون دفاعی «رفع يک تهديد استراتژيک» عليه شهروندان اسرائيلی است و به همين جهت اسرائيل بر آن است که «قابليت موشکی حماس» را کاهش دهد و «فرماندهی و سيستم کنترلی» اين تشکيلات را فلج کند.
اينکه چه عواملی باعث شده است که تشکل های مسلح فلسطينی در غزه در اين برهه زمانی موشک پراکنی خود را تشديد کند، دور گولد، مدير مرکز روابط عمومی اورشليم و سفير پيشين اسرائيل در سازمان ملل، ميگويد کمک های نظامی ايران به حماس شمار راکتهای آن را دو برابر کرده و جمهوری اسلامی بسياری از راکتها را از طريق سودان و صحرای سينا به غزه ارسال کرده است.
به گفته وی بهار عربی و سقوط برخی از رژيم ها به تقويت بنيه نظامی حماس منجر شده است بدين معنی که برخی از سلاحهای رژيم های سرنگون شده به بازار های بين المللی اسلحه راه يافته و شماری از سلاحهای رژيم معمر قذافی ، از جمله موشک دوش پرتاب ضد هوائی «استرلا» يا «اسِ آ هفت»، به حماس تحويل داده شده است. در اکتبر سال جاری برای اولين بار اين موشک از غزه به سوی يک هلی کوپتر اسرائيل شليک شد.
چالش دولت مصر
به قدرت رسيدن اخوان المسلمين درمصر سران حماس را تشجيع کرده است و اين تشکيلات، برخلاف موضع کج دار و مريز حسنی مبارک ، رئيس جمهور پيشين مصر، در قبال حماس به پشتيبانی محکم و آشکار دولت محمد مرسی چشم دوخته است.
آمريکا هم با حمايت از اسرائيل و تاکيد به اينکه اسرائيل حق دارد ازخود دفاع کند از طرفين نزاع خواسته است که تنش را کاهش دهند. وزارت خارجه آمريکا هم اعلام کرده است که برای نيل به اين هدف به همکاری مصر و ترکيه تکيه ميکند.
يک ديپلمات عرب که نخواست نامش فاش شود به روزنامه گاردين گفته است که پيش نويس اتحاديه عرب در مورد اين درگيری که قرار است از سوی وزيران کشورهای عضواين اتحاديه به بحث گذاشته شود از کوشش های مصر برای برقراری يک آتش بس دراز مدت بين اسرائيل و حماس حمايت ميکند.
رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه، که شنبه ۲۷ آبان در راس يک هئيت عاليرتبه سياسی و بازرگانی وارد قاهره شد ضمن حمايت از حماس و محکوم کردن اسرائيل از محمد مرسی برای فراخواندن سفير مصر از اسرائيل تقدير کرد.
در حاليکه انتظارات کشورهای عرب و برخی از کشورهای غربی از محمد مرسی برای کاهش تنش در منطقه وپايان دادن به درگيری بين اسرائيل و حماس افزايش يافته است به نظر نميرسد که رئيس جمهوری مصر توان سياسی کافی برای اين کار را داشته باشد. مرسی تحت فشار افکار عمومی مصر و اعتراضهای مردمی موضع ظاهرا محکمی را در قبال اسرائيل اتخاذ کرده است ولی مانند حسنی مبارک مايل نيست روابط کشورش را با واشنگتن ، مهمترين حامی اسرائيل، تيره کند.
وضعيت اقتصادی مصر وخيم است و اين کشور در آستانه ورشکستگی قرار دارد و يک هيئت فنی از بانک جهانی پول در دو هفته گذشته با گفتگو با مقامهای مصری در قاهره در خواست يک وام ۴.۸ ميليارد دلاری اين کشور را بررسی ميکند. محمد مرسی آگاه است که به رغم بر رسيهای کارشناسان اين بانک، آمريکا نقش مهمی را در اعطا اين وام بازی خواهد کرد. به موازات اين مصر به يک وام ۶.۴ ميليارد دلاری از اتحاديه اروپا چشم دوخته است و همچنين دولت ترکيه قول داده است که يک وام يک ميليارد دلاری به مصر اعطا کند.
اضافه بر اين آمريکا سالانه نزديک به ۱.۳ ميليارد دلار کمک نظامی در اختيار مصر قرار ميدهد و لئون پانه تا ، وزير دفاع آمريکا، در مرداد ماه امسال در ديدار با محمد مرسی بر ادامه کمک های نظامی آمريکا به مصر تاکيد کرد. در عين حال بخش قابل ملاحظه ای از مقام های مصری، به ويژه ارتشيان بلند پايه ، مخالف سر سخت حماس اند و حمايت بی دريغ مرسی از اين تشکيلات ممکن است با واکنش منفی آنان روبرو شود.
با توجه به چالش های پيش روی مصر، به نظر نميرسد که محمد مرسی در عمل به جز کوشش برای ميانجيگری بين اسرائيل و حماس ، که تفاوت چندانی با موضع دولت حسنی مبارک ندارد ، به راه ديگری روی آورد .او در حال حاضر در شرايطی نيست که پرچمدار سياسی کشور های عرب باشد و يا بتواند مصر را به مرکز ثقل جهان عرب تبديل کند.
در جريان اين حمله ها شماری از ساختمان های دولتی و مراکز زير بنائی از جمله ساختمان نخست وزيری حماس ، يک ساختمان پليس، سايت های زير زمينی شليک راکت، مراکز انتقال برق و شماری از تونل های ارتباطی غزه با صحرای سينا مصر ويران شد.
تاکنون نيروی هوائی اسرائيل بيش از ۸۰۰ سورتی پروازعملياتی بر فراز غزه انجام داده و دولت اسرائيل نيز ۷۵ هزار نفر از نيرو های احتياط ارتش خود را به خدمت فراخوانده است.
حمله های سنگين روز شنبه اسرائيل در حالی انجام گرفت که روز جمعه ۲۶ آبان فلسطينی ها برای اولين بار دو راکت به سمت بيت المقدس (اورشليم ) شليک کردند. پيشتر راکتهای پرتاب شده فلسطينی ها به جنوب اسرائيل، به حوالی تل آويو نيز رسيده بود. بيت المقدس و تل آويو در ۸۰ کيلو متری غزه قرار دارند.
به گفته مقامهای نظامی اسرائيل، راکت ها ی دوربردی را که حماس بکار گرفت فجر ۵ نام دارد و ساخت جمهوری اسلامی است. احتمال ميرود که اين راکت ها بخشی از سلاحهائی باشد که از ليبی به غزه ارسال شده است. برد راکتهای فجر ۵ نزديک به ۷۵ کيلو متر است.
به جز راکت فجر ۵ ، حماس سلاحهای ديگری را نيز در اختيار دارد از جمله انواع را کت های قسام با برد تقريبی ۱۰ کيلو متر وگِراد و فجر ۳ با برد های تقريبی ۲۰ و ۴۵ کيلو متر.
سامانه گنبد آهنين
به گزارش موسسه برآوردهای استراتژيک در آمريکا ، استراتفور، در جريان عمليات ستون دفاعی ( تا ۲۷ آبان) پنج آتشبار (باتری) گنبد آهنين مستقر دراطراف شهرهای برشوه، اشکلون، اشدود و نتيوت و تل آويو توانسته است ۲۳۱ راکت از ۶۴۱ راکت شليک شده از غزه را رهگيری و منهدم کند.
با اين حساب نزديک به دو سوم راکت های پرتاب شده از غزه از سپر اين سامانه پدافندی عبور کرده اند.
سامانه پدافند هوائی گنبد آهنين که برای مقابله با گلوله های توپ و راکتهای پرتاب شده از فاصله ۴ تا ۷۰ کيلومتری بر پا گرديد، در فروردين ماه سال پيش با تحمل هزينه گزافی عملياتی شد ودر آن زمان رسانه های اسرائيلی ، از جمله روزنامه جروسلم پست، گزارش کردند که اين سامانه قادر است تا ۹۳ درصد راکتهای پرتاب شده را ره گيری و شکار کند.
به تازگی اهود باراک وزير دفاع اسرائيل از کابينه اين کشور خواسته است که بودجه لازم را برای برپائی سه آتشبار ديگر تصويب کند. به گفته بنيامين نتانياهو، برای پوشش کامل اسرائيل به ۱۰ تا ۱۵ آتشبار نياز است. هر آتشبار سه پرتابگر و ۲۰ موشک ره گير به نام تمير دارد و ميتواند ۱۵۰ کيلو متر مربع را پوشش دهد.
هزينه برپائی هر آتشبار ۵۰ ميليون دلار تخمين زده شده است. جدا از اين هر موشک تمير، هزينه ای بالغ بر ۴۰۰۰۰ دلار برای اسرائيل دارد در حاليکه هزينه ساخت هر راکت کوتاه برِد قسام که تشکل های مسلح فلسطينی در اختيار دارند از ۸۰۰ دلار تجاوز نميکند.
احتمال حمله زمينی
اجرای حمله های گسترده هوائی تحت عمليات «ستون دفاعی» توام با استقرار يکانهای زرهی و نفربر در اطراف غزه وهمچنين مسدود کردن راههای ارتباطی آن نشان ميدهد که اسرائيل خود را برای حمله زمينی آماده ميکند.
ژنرال بنی گانتس، رئيس ستاد ارتش اسرائيل، شامگاه جمعه به يکانهای مستقر در جنوب اسرائيل گفت: ما امشب در آستانه يک عمليات احتمالی زمينی در اينجا جمع شده ايم ... و اين اولين بار نيست که وارد غزه ميشويم" . به موازات اين تجمع نيرو ها در اطراف غزه ، فرماندهی جبهه داخلی اسرائيل به شهرداريها دستور داده است که از نظر دفاع غير نظامی آمادگی لازم را برای هفت هفته جنگ در غزه داشته باشند.
ارتش اسرائيل نزديک به چهار سال پيش (۲۰۰۸-۲۰۰۹ ميلادی ) با اجرای عمليات سرب مذاب وارد غزه شد که ويرانی وسيعی را ببار آورد و طی آن ۱۳ اسرائيلی و ۱۴۰۰ فلسطينی جان خود را از دست دادند. برای اجرای اين عمليات ۲۲ روزه دولت اسرائيل فقط ۱۰۰۰۰ نفر از نيرو های احتياط را فرا خوانده بود.
در حال حاضر با توجه به بسيج وسيع نيروهای نظامی و احيتاط و غير نظامی ، به نظر ميرسد که اسرائيل خود را برای عمليات گسترده ای عليه غزه آماده ميکند که در صورت اجرا ، ضمن بجای گذاشتن ضايعات انسانی و مالی فراوان در غزه، نا رسائيهای جدی زير بنائی آن را بيش از پيش افزايش خواهد داد.
انزوای غزه
گرچه اقدامهای نظامی اسرائيل عليه غزه روز چهار شنبه ۲۴ آبان با حمله اسرائيل به خودروی حامل فرمانده شاخه نظامی حماس ، احمد الجعبری ، شدت گرفت ولی درگيری بين اسرائيل و حماس در سالهای اخير به ويژه بعد از جنگ ۲۲ روزه به درجات مختلف ادامه داشته است.
برخی از کارشناسان ريشه عمده اين درگيری را ناشی از درماندگی و نا اميدی مستمر و انزوای نوار غزه ميدانند - نواری که ۱.۷ ميليون نفر جمعيت دارد و از نظر تراکم جمعيت در جهان بی مانند است ودر شش سال گذشته از هر سو، چه از دريا و چه از خشکی، در محاصره اسرائيل قرار داشته است. اسرائيل واردات کالا به غزه را کنترل ميکند و برپايه مدارکی که به تازگی انتشار يافته دولت اسرائيل حتی با محاسبه حد اقل کالری مورد نياز هر فلسطينی درغزه که به سو تغذيه منجر نشود ، مقدار مواد خوراکی وارداتی نوار غزه را دقيقا کنترل ميکند و ديگر اينکه فقط ۵ در صد آب موجود در غزه قابل آشاميدن است.
مردم غزه بيست سال است که در انزوا زندگی ميکنند و حماس که از سال ۲۰۰۷ قدرت را در غزه بدست گرفته کمکی به رفع اين انزوا نکرده است. امير قطر تنها رئيس کشوری است که به تازگی ، ۲ آبان، با بازديد از غزه اين انزوا را شکست. رهبر حزب سلفی تونس نيز ۱۶ آبان به غزه سفر کرد و با رهبران حماس به گفتگو نشست.
علل تشديد درگيری
در دسامبر ۲۰۰۸ زمانی که اسرائيل عمليات سرب مذاب را اجرا کرد شليک راکت از سوی فلسطينی ها به اسرائيل به اوج خود رسيده بود. در اين سال حماس و ديگر تشکل های مسلح بيش از ۱۱۵۰ راکت به سوی شهرها و شهرکهای اسرائيل پرتاب کرد. بعد از اين عمليات شمار راکتهای پرتاب شده کاهش يافت و در سال ۲۰۱۰ به ۱۰۳ مورد رسيد اما اين روند در دو سال گذشته سير صعودی داشته است.
در سال ۲۰۱۱ شمار راکتهای شليک شده به ۳۷۵ و در سال جاری ميلادی تا ۱۳ نوامبر، قبل از اجرای عمليات ستون دفاعی، نزديک به ۸۰۰ فروند رسيد.
وزارت خارجه اسرائيل در تارنمای خود ميگويد اين کشور در مقابل تشديد اين راکت پراکنی ها مجبور به واکنش شده و هدف عمليات ستون دفاعی «رفع يک تهديد استراتژيک» عليه شهروندان اسرائيلی است و به همين جهت اسرائيل بر آن است که «قابليت موشکی حماس» را کاهش دهد و «فرماندهی و سيستم کنترلی» اين تشکيلات را فلج کند.
اينکه چه عواملی باعث شده است که تشکل های مسلح فلسطينی در غزه در اين برهه زمانی موشک پراکنی خود را تشديد کند، دور گولد، مدير مرکز روابط عمومی اورشليم و سفير پيشين اسرائيل در سازمان ملل، ميگويد کمک های نظامی ايران به حماس شمار راکتهای آن را دو برابر کرده و جمهوری اسلامی بسياری از راکتها را از طريق سودان و صحرای سينا به غزه ارسال کرده است.
به گفته وی بهار عربی و سقوط برخی از رژيم ها به تقويت بنيه نظامی حماس منجر شده است بدين معنی که برخی از سلاحهای رژيم های سرنگون شده به بازار های بين المللی اسلحه راه يافته و شماری از سلاحهای رژيم معمر قذافی ، از جمله موشک دوش پرتاب ضد هوائی «استرلا» يا «اسِ آ هفت»، به حماس تحويل داده شده است. در اکتبر سال جاری برای اولين بار اين موشک از غزه به سوی يک هلی کوپتر اسرائيل شليک شد.
چالش دولت مصر
به قدرت رسيدن اخوان المسلمين درمصر سران حماس را تشجيع کرده است و اين تشکيلات، برخلاف موضع کج دار و مريز حسنی مبارک ، رئيس جمهور پيشين مصر، در قبال حماس به پشتيبانی محکم و آشکار دولت محمد مرسی چشم دوخته است.
آمريکا هم با حمايت از اسرائيل و تاکيد به اينکه اسرائيل حق دارد ازخود دفاع کند از طرفين نزاع خواسته است که تنش را کاهش دهند. وزارت خارجه آمريکا هم اعلام کرده است که برای نيل به اين هدف به همکاری مصر و ترکيه تکيه ميکند.
يک ديپلمات عرب که نخواست نامش فاش شود به روزنامه گاردين گفته است که پيش نويس اتحاديه عرب در مورد اين درگيری که قرار است از سوی وزيران کشورهای عضواين اتحاديه به بحث گذاشته شود از کوشش های مصر برای برقراری يک آتش بس دراز مدت بين اسرائيل و حماس حمايت ميکند.
رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه، که شنبه ۲۷ آبان در راس يک هئيت عاليرتبه سياسی و بازرگانی وارد قاهره شد ضمن حمايت از حماس و محکوم کردن اسرائيل از محمد مرسی برای فراخواندن سفير مصر از اسرائيل تقدير کرد.
در حاليکه انتظارات کشورهای عرب و برخی از کشورهای غربی از محمد مرسی برای کاهش تنش در منطقه وپايان دادن به درگيری بين اسرائيل و حماس افزايش يافته است به نظر نميرسد که رئيس جمهوری مصر توان سياسی کافی برای اين کار را داشته باشد. مرسی تحت فشار افکار عمومی مصر و اعتراضهای مردمی موضع ظاهرا محکمی را در قبال اسرائيل اتخاذ کرده است ولی مانند حسنی مبارک مايل نيست روابط کشورش را با واشنگتن ، مهمترين حامی اسرائيل، تيره کند.
وضعيت اقتصادی مصر وخيم است و اين کشور در آستانه ورشکستگی قرار دارد و يک هيئت فنی از بانک جهانی پول در دو هفته گذشته با گفتگو با مقامهای مصری در قاهره در خواست يک وام ۴.۸ ميليارد دلاری اين کشور را بررسی ميکند. محمد مرسی آگاه است که به رغم بر رسيهای کارشناسان اين بانک، آمريکا نقش مهمی را در اعطا اين وام بازی خواهد کرد. به موازات اين مصر به يک وام ۶.۴ ميليارد دلاری از اتحاديه اروپا چشم دوخته است و همچنين دولت ترکيه قول داده است که يک وام يک ميليارد دلاری به مصر اعطا کند.
اضافه بر اين آمريکا سالانه نزديک به ۱.۳ ميليارد دلار کمک نظامی در اختيار مصر قرار ميدهد و لئون پانه تا ، وزير دفاع آمريکا، در مرداد ماه امسال در ديدار با محمد مرسی بر ادامه کمک های نظامی آمريکا به مصر تاکيد کرد. در عين حال بخش قابل ملاحظه ای از مقام های مصری، به ويژه ارتشيان بلند پايه ، مخالف سر سخت حماس اند و حمايت بی دريغ مرسی از اين تشکيلات ممکن است با واکنش منفی آنان روبرو شود.
با توجه به چالش های پيش روی مصر، به نظر نميرسد که محمد مرسی در عمل به جز کوشش برای ميانجيگری بين اسرائيل و حماس ، که تفاوت چندانی با موضع دولت حسنی مبارک ندارد ، به راه ديگری روی آورد .او در حال حاضر در شرايطی نيست که پرچمدار سياسی کشور های عرب باشد و يا بتواند مصر را به مرکز ثقل جهان عرب تبديل کند.
