راديو فردا روزهای يکشنبه ، سه شنبه و پنجشنبه برنامه ای برای بازخوانی تاريخ سی ساله جمهوری اسلامی ايران ارايه می کند. اين برنامه امروز اختصاص دارد به بررسی ماجرای معروف به ۹۹ نفر در جمهوری اسلامی .رويدادی که در آن ۹۹ نفر در دوره دوم مجلس شورای اسلامی به مخالفت با نخست وزيری مير حسين موسوی رای دادند و حجت الاسلام خامنه ای رييس جمهوری وقت ايران بعد ها گفت من صدمين نفر آنها هستم.
در چنين روزی در سال ۱۳۶۴ ، ۹۹ تن از نمايندگان جناح راست مجلس ايران عليرغم نظر آيت الله خمينی مبنی بر ابقای مير حسين موسوی در سمت نخست وزيری به وی رای مخالف دادند.
مخالفت آقای خامنه ای و جناح راست مجلس با نخست وزيری مير حسين موسوی
ريشه اين موضوع به چالش ها و مناقشات حجت الاسلام خامنه ای به عنوان رييس جمهور و مير حسين موسوی به عنوان نخست وزير وقت بر می گردد.
حجت الاسلام خامنه ای که در سال ۱۳۶۰ و در دور اول رياست جمهوری خود خواستار نخست وزيری علی اکبر ولايتی از نزديکان خودش در حزب جمهوری اسلامی بود(۱) ، وعليرغم ميل قلبی اش ، به نخست وزيری مير حسين موسوی تن داده بود، در سال ۱۳۶۴ هنگامی که دوباره به سمت رياست جمهوری انتخاب شد ، قصد داشت تا مير حسين موسوی را از نخست وزيری بردارد اما مذاکرات مفصل وی با آِيت الله خمينی در اين باره در مرداد ۱۳۶۴ شکست خورد وآيت الله خمينی رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرد که مصلحت در ابقای نخست وزيری مير حسين موسو ی است.(۲)
رايزنی سران جناح راست با آِيت الله خمينی و هاشمی رفسنجانی
با اين وجود سران جناح راست در مجلس و نيز جامعه روحانيت مبارز و جامعه مدرسين حوزه علميه قم ،از جمله محمد يزدی ،محمد رضا مهدوی کنی ، علی اکبر ناطق نوری،ابوالقاسم خزعلی و احمد جنتی تلاش کردند ضمن رايزنی با اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس ، آِيت الله خمينی را نيز راضی به عدم حمايت از مير حسين موسوی کنند. ناطق نوری در خاطرات خود تاييد کرده که برای راضی کردن آِيت الله خمينی به عدم دفاع از مير حسين موسوی هم با هاشمی رفسنجانی ملاقات کرده و هم با واسطه هاشمی رفسنجانی از آِيت الله خمينی برای سران جناح راست وقت ملاقات گرفته است.(۳)
نامه مهدوی کنی و يزدی به آِيت الله خمينی
در همين چارچوب آِيت الله مهدوی کنی و آِيت الله يزدی به عنوان نماد جامعه روحانيت تهران و جامعه مدرسين قم در نامه ای به آِيت الله خمينی نوشتند که نظر وی مولوی است و يا ارشادی ؟ يعنی اينکه دستور است يا نظرشخصی. آِيت الله خمينی در پاسخ گفته بود اين نظر شخصی وی است.
از طرف ديگر ۱۳۵نماينده حامی مير حسين موسوی نيز در نامه ای به آِيت الله خمينی از وی درباره مير حسين موسوی اعلام نظر خواستند.(۴)
آِيت الله خمينی در ۶ مهر به طور علنی به اين نامه پاسخ داد و گفت به اعتقاد وی دولت موسوی در آن شرايط موفق عمل کرده و نظرش بر ابقای مير حسين موسوی است اگر چه اختيار قانونی با رييس جمهور و مجلس است.
اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود ذکر کرده که اين پاسخ آِيت الله خمينی باعث عصبانيت حجت الاسلام خامنه ای و نمايندگان طرفدار وی در مجلس شده است.(۵)
نطق انتقادی حجت الاسلام خامنه ای از دولت موسوی
در ۱۳ مهر حجت الاسلام خامنه ای طی نطقی در مجلس مراسم تحليف خود را به جای آورد اما در اين نطق به طور تلويحی دولت موسوی را، تحميلی بر خود دانست.
اين سخنان حجت الاسلام خامنه ای باعث نارضايتی آِيت الله خمينی ونامه وی در اين باره به حجت الاسلام خامنه ای شد . احمد خمينی فرزند آِيت الله خمينی نقل کرده که آيت الله خمينی چنين اتفاقی را محصول تاثير پذيری حجت الاسلام خامنه ای از شيطنت اطرافيانش دانسته است. (۶)
۹۹ رای مخالف عليه موسوی
سرانجام در ۲۱ مهر ماه مجلس درباره کابينه مير حسين موسوی رای گيری کرد واز ۲۶۲ نماينده حاضر ، ۱۶۲ نماينده به مير حسين موسوی و کابينه اش رای مثبت دادند اما ۷۲ نماينده رای مخالف و ۲۶ نماينده ديگر رای ممتنع دادند و در مجموع ۹۹ نفر به موسوی رای ندادند.(۷)
در آن دوران که در درون حاکميت جمهوری اسلامی موافقت يا مخالفت با آرا و نظريات آِيت الله خمينی ملاک مهمی در معرفی مواضع افراد به شمار می رفت، در محافل عمومی اين گونه مطرح شد که اين ۹۹ نفر از ولی فقيه حرف شنوی ندارند.
اما حجت الاسلام خامنه ای کمی بعد به مجلس رفت و گفت اينها ۹۹ نفر نيستند و با من ۱۰۰ نفر هستند.(۸)
يادداشت ها :
۱- برای اطلاعات بيشتر رجوع شود به کتاب "روزگاری شد" خاطرات علی اکبر ولايتی در دوران وزارت خارجه ، چاپ مرکز چاپ و نشر وزارت امور خارجه ايران.
۲- رجوع شود به خاطرات سال ۱۳۶۴ اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس شورای اسلامی ، رويدادهای مربوط به ۱۵ مرداد تا ۲۲ مهر ۱۳۶۴ (اين خاطرات در سايت رسمی اکبر هاشمی رفسنجانی به آدرس زير در دسترس است.
www.hashemirafsanjani.ir
۳- خاطرات علی اکبر ناطق نوری منتشر شده در سايت رسمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به آدرس
www.irdc.ir
۴- رجوع شود به خاطرات سال ۱۳۶۴ اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس شورای اسلامی ، رويدادهای مربوط به ۱۵ مرداد تا ۲۲ مهر
۱۳۶۴
۵- همان
۶-خاطرات هاشمی رفسنجانی مربوط به تحولات روز بيست و يکم مهر ماه ۱۳۶۴
۷- روزنامه اطلاعات ،چاپ تهران ، دوم آبان ۱۳۶۴
۸-مصاحبه ابراهيم اسرافيليان نماينده وقت مجلس با روزنامه وطن امروز چاپ تهران،
در چنين روزی در سال ۱۳۶۴ ، ۹۹ تن از نمايندگان جناح راست مجلس ايران عليرغم نظر آيت الله خمينی مبنی بر ابقای مير حسين موسوی در سمت نخست وزيری به وی رای مخالف دادند.
مخالفت آقای خامنه ای و جناح راست مجلس با نخست وزيری مير حسين موسوی
ريشه اين موضوع به چالش ها و مناقشات حجت الاسلام خامنه ای به عنوان رييس جمهور و مير حسين موسوی به عنوان نخست وزير وقت بر می گردد.
حجت الاسلام خامنه ای که در سال ۱۳۶۰ و در دور اول رياست جمهوری خود خواستار نخست وزيری علی اکبر ولايتی از نزديکان خودش در حزب جمهوری اسلامی بود(۱) ، وعليرغم ميل قلبی اش ، به نخست وزيری مير حسين موسوی تن داده بود، در سال ۱۳۶۴ هنگامی که دوباره به سمت رياست جمهوری انتخاب شد ، قصد داشت تا مير حسين موسوی را از نخست وزيری بردارد اما مذاکرات مفصل وی با آِيت الله خمينی در اين باره در مرداد ۱۳۶۴ شکست خورد وآيت الله خمينی رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرد که مصلحت در ابقای نخست وزيری مير حسين موسو ی است.(۲)
رايزنی سران جناح راست با آِيت الله خمينی و هاشمی رفسنجانی
با اين وجود سران جناح راست در مجلس و نيز جامعه روحانيت مبارز و جامعه مدرسين حوزه علميه قم ،از جمله محمد يزدی ،محمد رضا مهدوی کنی ، علی اکبر ناطق نوری،ابوالقاسم خزعلی و احمد جنتی تلاش کردند ضمن رايزنی با اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس ، آِيت الله خمينی را نيز راضی به عدم حمايت از مير حسين موسوی کنند. ناطق نوری در خاطرات خود تاييد کرده که برای راضی کردن آِيت الله خمينی به عدم دفاع از مير حسين موسوی هم با هاشمی رفسنجانی ملاقات کرده و هم با واسطه هاشمی رفسنجانی از آِيت الله خمينی برای سران جناح راست وقت ملاقات گرفته است.(۳)
نامه مهدوی کنی و يزدی به آِيت الله خمينی
در همين چارچوب آِيت الله مهدوی کنی و آِيت الله يزدی به عنوان نماد جامعه روحانيت تهران و جامعه مدرسين قم در نامه ای به آِيت الله خمينی نوشتند که نظر وی مولوی است و يا ارشادی ؟ يعنی اينکه دستور است يا نظرشخصی. آِيت الله خمينی در پاسخ گفته بود اين نظر شخصی وی است.
از طرف ديگر ۱۳۵نماينده حامی مير حسين موسوی نيز در نامه ای به آِيت الله خمينی از وی درباره مير حسين موسوی اعلام نظر خواستند.(۴)
آِيت الله خمينی در ۶ مهر به طور علنی به اين نامه پاسخ داد و گفت به اعتقاد وی دولت موسوی در آن شرايط موفق عمل کرده و نظرش بر ابقای مير حسين موسوی است اگر چه اختيار قانونی با رييس جمهور و مجلس است.
اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود ذکر کرده که اين پاسخ آِيت الله خمينی باعث عصبانيت حجت الاسلام خامنه ای و نمايندگان طرفدار وی در مجلس شده است.(۵)
نطق انتقادی حجت الاسلام خامنه ای از دولت موسوی
در ۱۳ مهر حجت الاسلام خامنه ای طی نطقی در مجلس مراسم تحليف خود را به جای آورد اما در اين نطق به طور تلويحی دولت موسوی را، تحميلی بر خود دانست.
اين سخنان حجت الاسلام خامنه ای باعث نارضايتی آِيت الله خمينی ونامه وی در اين باره به حجت الاسلام خامنه ای شد . احمد خمينی فرزند آِيت الله خمينی نقل کرده که آيت الله خمينی چنين اتفاقی را محصول تاثير پذيری حجت الاسلام خامنه ای از شيطنت اطرافيانش دانسته است. (۶)
۹۹ رای مخالف عليه موسوی
سرانجام در ۲۱ مهر ماه مجلس درباره کابينه مير حسين موسوی رای گيری کرد واز ۲۶۲ نماينده حاضر ، ۱۶۲ نماينده به مير حسين موسوی و کابينه اش رای مثبت دادند اما ۷۲ نماينده رای مخالف و ۲۶ نماينده ديگر رای ممتنع دادند و در مجموع ۹۹ نفر به موسوی رای ندادند.(۷)
در آن دوران که در درون حاکميت جمهوری اسلامی موافقت يا مخالفت با آرا و نظريات آِيت الله خمينی ملاک مهمی در معرفی مواضع افراد به شمار می رفت، در محافل عمومی اين گونه مطرح شد که اين ۹۹ نفر از ولی فقيه حرف شنوی ندارند.
اما حجت الاسلام خامنه ای کمی بعد به مجلس رفت و گفت اينها ۹۹ نفر نيستند و با من ۱۰۰ نفر هستند.(۸)
يادداشت ها :
۱- برای اطلاعات بيشتر رجوع شود به کتاب "روزگاری شد" خاطرات علی اکبر ولايتی در دوران وزارت خارجه ، چاپ مرکز چاپ و نشر وزارت امور خارجه ايران.
۲- رجوع شود به خاطرات سال ۱۳۶۴ اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس شورای اسلامی ، رويدادهای مربوط به ۱۵ مرداد تا ۲۲ مهر ۱۳۶۴ (اين خاطرات در سايت رسمی اکبر هاشمی رفسنجانی به آدرس زير در دسترس است.
www.hashemirafsanjani.ir
۳- خاطرات علی اکبر ناطق نوری منتشر شده در سايت رسمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به آدرس
www.irdc.ir
۴- رجوع شود به خاطرات سال ۱۳۶۴ اکبر هاشمی رفسنجانی رييس وقت مجلس شورای اسلامی ، رويدادهای مربوط به ۱۵ مرداد تا ۲۲ مهر
۱۳۶۴
۵- همان
۶-خاطرات هاشمی رفسنجانی مربوط به تحولات روز بيست و يکم مهر ماه ۱۳۶۴
۷- روزنامه اطلاعات ،چاپ تهران ، دوم آبان ۱۳۶۴
۸-مصاحبه ابراهيم اسرافيليان نماينده وقت مجلس با روزنامه وطن امروز چاپ تهران،
www.vatanemrooz.ir
