روز گذشته قربان بيک باکييف رييس جمهوری قرقيزستان حين ديدار از مسکو اعلام داشت که تصميم به تعطيل پايگاه هوايی «ماناس» آمريکا در شمال کشور خود گرفته است.
پس از تعطيل پايگاه هوايی ديگر امريکا در جنوب ازبکستان در ماه نوامبر سال ۲۰۰۵ ، که به دستور اسلام کريموف رييس جمهور آن کشورصورت گرفت، ماناس تنها پايگاه باقی مانده امريکا در آسيای مرکزی برای ادامه خدمات تدارکاتی مورد نياز عمليات نظامی ناتو در افغانستان بشمار ميرفت.
پيش از شکل گرفتن تحول اخير در قرقيزستان و اعلام تعطيل پايگاه هوايی ماناس، با توجه به افزايش عمليات نظامی ناتو در افغانستان، گشايش مسير های متفاوت برای ارسال محموله های تدارکاتی بداخل افغانستان مورد بر رسی جدی کشورهای عضو ناتو قرار گرفته بود. اينک با تعطيل پايگاه ياد شده، ادامه عمليات نظامی ناتو در افغانستان با دشواری های تازه روبرو شده و در نتيجه ضرورت تامين مسير های تازه تدارکاتی و ارسال خدمات پشتيبانی بيش از احساس ميگردد.
پس از تعطيل پايگاه هوايی ديگر امريکا در جنوب ازبکستان در ماه نوامبر سال ۲۰۰۵ ، که به دستور اسلام کريموف رييس جمهور آن کشورصورت گرفت، ماناس تنها پايگاه باقی مانده امريکا در آسيای مرکزی برای ادامه خدمات تدارکاتی مورد نياز عمليات نظامی ناتو در افغانستان بشمار ميرفت.
در حال حاضر پاکستان تنها مسير باقيمانده برای تامين نياز های تدارکاتی آمريکا و ناتو در افغانستان محسوب می شود. مسير ديگری که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته ولی همواره مورد توجه بالقوه ناتو قرار داشته، مناطق شرقی ايران، در امتداد مرزهای مشترک با پاکستان و افغانستان است. در صورت دست يافتن به توافق برای استفاده از اين مسير، محموله های مورد نياز ناتو ميتوانند در بندر چاه بهار واقع در دريای عرب تخليه و از طريق خاک ايران به افغانستان حمل بشوند.
در روز ۲ فوريه جاری (يک روز پيش از اعلام تصميم قزقيزستان داير بر تعطيل پايگاه امريکايی ماناس) ، ژنرال جان کرادوک فرمانده ارشد ناتو اعلام داشته بود که اتحاديه اتلانتيک شمالی در مقابل توافق های دوجانبه احتمالی و همکاری اعضاء پيمان ناتو با ايران در زمينه استفاده از مسير آن کشور جهت حمل نيازهای تدارکاتی آنها به افغانستان نخواهد ايستاد.
«تشویق اعضای ناتو به همکاری با ایران»
پيش از او، جاپ هووپ شيفر دبيرکل ناتو نيز طی بيانيه ای در روز ۲۶ ژانويه سال جاری، اعضاء ناتو را به همکاری با ايران در زمينه عمليات جاری در افغانستان تشويق کرده بود.
اين دوبيانه که هردو پيش از اعلام تصميم اخير نسبت به تعطيل پايگاه ماناس در آسيای مرکزی انتشار يافته اند، به هيچ وجه تصادفی نبوده و دقيقا نشانه اهميت نقشی است که ايران ميتواند در جريان عمليات نظامی ناتو در افغانستان و کمک به افزايش شانسهای توفيق آن در آينده ايفا کند. دست يافتن به توافقی در اين زمينه مابين هريک ار اعضاء ناتو و ايران، حتی پيش از و يا بدون پيوستن امريکا به آن، يک تحول استراتژيکی بسيار با اهميت در منطقه خواهد بود.
پايگاه هوايی «ماناس» در قرقیزستان
