همايش دوحه روز شنبه، ۱۶ فوريه، کار خود را با سخنرانی محمد روميحی، دستيار وزير امور خارجه قطر و استيفن گراند، مدير پروژه روابط «آمريکا با جهان اسلام» در «بروکینگز» کار خود را آغاز کرد.
اين همايش با پشتيبانی وزارت امور خارجه قطر و «سابان سنتر» از مرکز پژوهشی «بروکینگز» آمريکا برگزار می شود و دو سخنگو از اين دو نهاد مراسم گفت و شنود با رسانه ها را اجرا کردند و از هدف های اين همايش گفتند.
دستيار وزير امور خارجه قطر به سابقه پنج ساله اين همايش دو روزه اشاره کرد و گفت که امسال انديشمندانی از ۳۶ کشور جهان در اين همايش شرکت کرده اند.
وی موضوع های مورد بحث در اين همايش را به سه بخش تقسيم کرد: اول، بررسی چالش های آمريکا با جهان اسلام؛ دوم، فشارها و فرصت های حاصل از اين چالش ها و سوم، بررسی موضوعاتی همچون ثبات منطقه خليج فارس، اسلام سياسی و اقليت های مسلمان در کشورهای غربی.
آقای گراند نيز گفت: رويداد ۱۱ سپتامبر آسيبی جدی به روابط آمريکا با جهان اسلام وارد کرد، اما در حال حاضر به نظر می رسد که فصل جديدی در حال شکل گرفتن است.
او در ادامه گفت بايد ديد که مسلمانان از آمريکا چه می خواهند و انتخابات پيش روی آمريکا چه تاثيری بر اين رابطه خواهد گذاشت.
مدير پروژه روابط «آمريکا با جهان اسلام» در گفت و گویی با رادیو فردا شرکت کرده و در پاسخ به اين سوال که چه مباحث و چالش هايی در روابط آمريکا با جهان اسلام وجود دارد، گفت: «چالش های بسياری وجود دارد. يکی از اين چالش ها نياز به تغيير سياست خارجی آمريکاست به گونه ای که نسبت به کشور های منطقه کمتر تهديد کننده باشد و نشان دهد که آمريکا در پی اشغال کشورهای مسلمان نيست بلکه مايل است برای حل مشکلات توسعه به اين کشورها کمک کند.»
وی افزود: «البته درگيری هايی در منطقه وجود دارد مانند عراق، ايران و کشتار در سودان که دو طرف باهم اختلاف دارند و يکی از چالش ها يافتن راهی برای همکاری مشترک دو طرف در اين درگيری ها است. منافع هردو طرف در ثبات منطقه خاورميانه است.»
رويارويی جهان اسلام با دنيای نوين
آقای گراند در پاسخ به اين پرسش که دو طرف دقيقا بر سر چه مسائلی اختلاف دارند، گفت: «بايد توجه داشت که منطقه پيشينه ی طولانی دارد و احتمالا بسيار از مسائل به دوران استعمار برمی گردد و روند جهانی شدن و ترس از استيلای خارجی. بسياری متعتقدند که آمريکا قدرت سلطه گر جديدی است و متاسفانه سياست خارجی آمريکا نيز به اين عقيده دامن می زند.»
وی همچنین افزود: « اما يک چالش اساسی در منطقه [خاورمیانه] رويارويی جهان اسلام با دنيای نوين است. هر چه قدر هم که سياست خارجی آمريکا تغيير کند دست آخر اين شيوه حکومت کشورهای منطقه است که در نحوه توزيع دست آوردهای توسعه در ميان مردمان مسلمان نقش اساسی را بازی می کند. و ريشه اين مشکل در آموزش است در توزيع درآمد و فقر است و در نقشی است که زنان در جامعه ايفا می کنند. »
- «آمريکا با برجسته کردن برنامه اتمی به عنوان پيش شرط مذاکره با ايران باعث نارضايتی بسياری از متحدان خود شده است.»
استيفن گراند در مورد ديدگاه منطقه در مورد برنامه اتمی ايران و تاثير اين موضوع بر رابطه جهان اسلام با آمريکا دارد، گفت: «اين فقط آمريکا نيست که نگران برنامه اتمی و حرکات ايران در زمينه سياست خارجی است، کشورهای بسياری با آمريکا هم عقيده هستند. آمريکا با برجسته کردن برنامه اتمی به عنوان پيش شرط مذاکره با ايران باعث نارضايتی بسياری از متحدان خود شده است.»
دکتر گراند در مورد اين که در چه صورتی ثبات به منطقه باز خواهد گشت گفت که اين سوال سختی است.
به نظر او، «ثبات به شيوه حکومت کشورهای منطقه بستگی دارد، به همکاری های منطقه ای، به روابط دو جانبه آمريکا با کشورهای منطقه و فرا منطقه، و همچنين به اعتلای بنيان های انسانی بستگی دارد.»
مدير پروژه روابط «آمريکا با جهان اسلام» در مورد چگونگی رشد مردم سالاری در منطقه خاورميانه گفت: «به نظر من آمريکا با تاکيد بيش از حد بر آزادی خود را در موقعيت سختی قرار داده است. در تاريخ، موارد بسيار معدودی از اعمال دموکراسی به زور را می توان يافت. يک سياست خارجی عاقلانه تر برای آمريکا حمايت از تلاش های محلی برای بسط آزادی ها و نيازهای انسانی است، و حمايت از اصلاحات محدودتر که در نهايت باعث تغیيرات اساسی خواهد شد.»
آقای گراند در مورد اين که چرا صدای ميانه روها در جهان اسلام شنيده نمی شود، گفت: «اين به همان شيوه های حکومتی برمی گردد. در حکومت هايی که آزادی بيان وجود ندارد اگر حرف بزنيد برای شما گران تمام می شود، اما تندروها به مساجد می چسبند و چون اين حکومت ها جرات بستن مساجد را ندارند صدای تندروها شنيده می شود در حالي که حرف ميانه رو ها به گوش کسی نمی رسد.»
وی افزود که اما مشخص است که بعضی ها در منطقه به دنبال انجام تغييرات کوچک هستند که نشان از تغييرات بزرگتر آتی دارد. اين گام های اوليه مهمی است و آغازی برای برخورد با مشکلات مردم و مشکلات شيوه حکومت است.
