کوفی عنان نماينده ويژه سازمان ملل و اتحاديه عرب برای حل بحران سوريه، پس از دو روز مذاکره با بشار اسد رييس جمهوری اين کشوربه ترکيه بازگشت.اين در حالی است که مخالفان حکومت دمشق روز دوشنبه از قتل بيش از ۴۷ زن و کودک توسط نيروهای دولتی در شهر حمص خبر داده اند.
رادیو فردا در گفت وگو با محسن ميلانی استاد علوم سياسی در دانشگاه فلوريدای جنوبی ابتدا اين پرسش را مطرح کرده که چرا بشار اسد با هيچ يک از پيشنهادهای کوفی عنان برای پايان دادن به خشونت ها موافقت نکرد؟
ميلانی: امروز مسئله سوريه يک مسئله بين المللی شده است. يعنی فقط مسئله داخلی سوريه مطرح نيست.
آقای اسد هم تنها کسی نبوده است که با برنامه های آقای کوفی عنان مخالفت کرده باشد. بلکه مخالفين آقای اسد هم با يکسری از پيشنهادهای آقای کوفی عنان مخالف بودند.
بنابر اين به اعتقاد من اين خيلی امر معمولی است که هر دو طرف در اين مقطع تاريخی اول مخالفت کنند و بعد ممکن است که به موافقت برسند.
اهميت اين سفر به نظر من در اين است که آقای کوفی عنان دارد تلاش می کند که هم ديدگاه ها و هم منافع کشورهايی را که دارند از اسد طرفداری می کنند، يعنی جبهه روسيه، ايران، شايد هم چين ، عراق و مقداری هم دولت لبنان از يک سو و جبهه ديگر که متشکل از آمريکا و اروپا، کشور قطر و کشور عربستان سعودی است، را در نظر بگيرد ويک نوع بالانس مابين اين دو جبهه ايجاد کند.
به اعتقاد من برنامه ای که دارد مطرح می کند اين است که اين اختلاف سوريه بايد از طرق غير نظامی و مسالمت آميز حل شود.
شما اشاره کرديد به کشورهای عربستان و قطر. آيا کمک های برخی کشورها مثل عربستان و قطر در ماه های آينده به گمان شما برای تجهيز مخالفان بشار اسد بيشتر نخواهد شد؟
هيچ کدام از کشورهای منطقه نه عربستان سعودی و نه قطر و نه ترکيه و ايران و عراق و لبنان به تنهايی نمی توانند مسئله سوريه را حل کنند.
تا زمانی که موافقتی بين آمريکا و کشورهای غربی و روسيه در رابطه با آينده سوريه انجام نشود، بعيد به نظر می رسد که کمک های نظامی و اقتصادی قطر و عربستان سعودی بتواند جنگ داخلی سوريه را به نفع مخالفين اسد به پايان برساند.
تا امروز حداقل مخالفين نتوانسته اند از لحاظ نظامی خطر عمده ای برای اسد باشند و کمک های احتمالی عربستان سعودی و قطر هم بدون پشتوانه دولت های غربی به جايی نخواهد رسيد.
آقای ميلانی، بشار اسد حتی از دسترسی مردم حمص به کمک های بشردوستانه سازمان ملل مخالفت کرده است. اين مخالفت در افکار عمومی جهانی از بشار اسد يک تاثير منفی به جای خواهد گذاشت. آيا اساسا بشار اسد به اين گونه قضاوت ها توجهی ندارد؟
من شخصا فکر می کنم که بشار اسد يک مرده سياسی است که فعلا دارد راه می رود و به زودی حکومتش به پايان خواهد رسيد. چه اين پايان چند ماه ديگر و چه يکسال به طول بيانجامد.
ولی به خاطر اين جنايت هايی که عليه ملت خودش اعمال کرده است، ديگر نه می تواند حکومت کند و نه حکومتش حقانيت دارد و نه در جامعه بين المللی مورد احترام خواهد بود.
بنابر اين الان تنها کاری که بايد بکند اين است که اگر فردا حکومتش ساقط شد، مورد تعقيب قانونی قرار نگيرد و بتواند اجازه بدهد که سيستمی که خودش و پدرش در سوريه ساخته اند، از بين نرود.
بنابر اين من از اينکه ايشان با اين برنامه ها مخالفت کرده متعجب نيستم به خاطر اينکه استراتژی ايشان مبنی بر اين است که هر نوع نقطه ضعفی اگر در قبل مخالفينش و جامعه بين المللی از خودش نشان دهد، سر آغاز شکست های بعدی خواهد بود.
يکی از روزنامه های چاپ ترکيه با نام روزنامه راديکال به نقل از احمد داوود اغلو، وزير خارجه ترکيه گزارش داده است که ايران و ترکيه پشتيبانی خود از دولت بشاراسد را دارند کاهش می دهند. به تصور شما آيا اين ارزيابی درستی است؟
من اين مقاله را نخوانده ام. ولی در رابطه با اينکه ايران چه برنامه ای دارد؟ مقداری آشنايی و شناخت دارم.
به نظر من اولين اقدام و تلاش ايران اين است که سعی می کند آقای اسد را نگه دارد. چون اگر حکومت خاندان اسد که پدر و پسر درست کرده اند، ساقط شود، از لحاظ استراتژيک ضرر خيلی شديدی به ايران وارد خواهد کرد.
سوريه مهمترين طرفدار ايران در دنيای عرب است. از طريق سوريه است که دولت ايران کمک های مالی و اسلحه به حزب الله لبنان می رساند.
اگر حکومت اسد ساقط شود، اين برای ايران نه تنها شکست در سوريه خواهد بود، بلکه شرايط ايران را در لبنان هم خيلی بدتر خواهد کرد.
به همين دلايل هم جمهوری اسلامی تلاش خواهد کرد که اسد را نگه دارد.
ولی اگر هم نتوانند شخص اسد را نگه دارند؛ در تهران تلاش خواهند کرد که حکومت را را کماکان حفظ کنند.
يعنی شخص اسد برود ولی حکومتی که در سوريه بنيان گذاشته است باقی بماند.
و اين عين اتفاقی است که فعلا در مصر رخ داده است. بدين معنا که حسنی مبارک رفته است ولی يکسال بعد از رفتن او هنوز هم می بينيم که ارتش که در حقيقت پايه قدرت حکومت حسنی مبارک بود، هنوز هم از بين نرفته است.
همين اتفاق هم در يمن افتاده است.
