لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۲۰

خطر استفاده از سلاح شيمیايی در رويارويی های داخلی سوريه


ساختمانی آسیب دیده در حوله
ساختمانی آسیب دیده در حوله
تهديد به استفاده از سلاح شيميايی طی درگيری های مسلحانه نيروهای طرفدار اسد و مخالفان، مقاومت دولت آمريکا برای خودداری از مداخله نظامی در سوريه را دشوار تر از پيش ساخته است.

روز يکشنبه فارس نيوز، خبرگزاری منسوب به سپاه پاسداران، به نقل از پايگاه خبری «دام پرس» سوريه مدعی شد در آن کشور «گروه های مسلح تحت حمايت غرب به سلاح شيمايی مجهز شده اند.»

ظاهرا به اين دليل که سوريه منکر در اختيار داشتن سلاحهای ميکربی و شيمايی است، سايت خبری ياد شده، منبع تامين سلاحهای شيمايی را ليبی اعلام کرد.

دور روز پيش از انتشار خبر ياد شده، مسعود جزايری معاون امور بسيج و فرهنگ دفاعی ستاد کل نيروهای مسلح جمهوری اسلامی، و يکی از سخنگوی سپاه، طی گفتگويی با مشرق نيوز، وابسته به سپاه، ضمن تهديد اسرائيل، و کشور های عرب مخالف اسد اظهار داشت: «شکست دشمن در اين مرحله يک رويداد راهبردی بزرگ است که به خواست خدای متعال شاهد آن خواهيم بود.»

روز يکشنبه سايت اسرائيلی دبکا فايل نزديک به محافل امنيتی و نظامی اسرائيل، با نقل اظهارات مسعود جزايری، تهديد به کشتار جمعی مخالفان اسد را به عنوان تهديد به استفاده از سلاح شيميايی تعبير کرد.

دو هفته قبل نيز( ۲۹ ماه آوريل ) روزنامه هاآرتص که قديمی ترين روزنامه چاپ اسرائيل است، از قول يکی از رهبران شورای ملی سوريه (مخالفان اسد)، مدعی شد که جنگجويان در صدد اند به انبار های اسلحه آن کشور منجمله ذخاير سلاحهای شيميايی دست يابند.

خبر ياد شده را نيز، منابع خبری وابسته به سپاه و گروه های اصولگرا، منجمله فارس، اسلام تايمز و خبرگزاری اهل بيت انتشار دادند.

موضع آمريکا

دولت آمريکا چند روز قبل از طی پيشنهادی به روسيه، خواستار تشکيل يک نيروی ۵۰۰۰ نفره حافظ صلح در سوريه شد. قصد اصلی آمريکا از تشکيل چنين نيرويی، علاوه بر پيشگيری از کشتارهای بيشتر در سوريه، تحت نظارت آوردن ذخيره سلاحهای شيميايی سوريه، و پيشگيری از دست يافتن توسط يافتن عوامل القاعده به اين ذخاير بود.

اخوان المسلمين سوريه با هدايت سنی های مخالف حکومت علوی ها و مسيحيان، در رديف قدرتمند ترين مخالفان اسد بشمار ميروند. گفته ميشود، که عوامل القاعده با اخوان المسلمين در سوريه همکاری ميکنند. به اين دليل، پيوند اخوان المسلمين و القاعده در سوريه در غرب نگرانی هايی را بوجود آورده است.

آمريکا پيشنهاد کرده بود که ارتش روسيه قسمت اعظم سپاه صلح ۵۰۰۰ نفری پيشنهادی آمريکا را تشکيل داده و کنترل سلاحهای شيمايی نيز توسط اين نيرو صورت گيرد. روسيه اين پيشنهاد را، ضمن مخالفت با حضور تعداد بيشتری از سربازان سازمان ملل در سوريه رد کرد.

روسيه و ايران، در صورت قطع اميد از بقای رژيم اسد، مايل اند که وضعيت بحرانی ناشی از آن به مداخله نظامی آمريکا نسبت داده شود.

هر دو کشور حضور نظامی آمريکا در اوضاع داخلی سوريه را درگير شدن در يک ماجراجويی پيچيده تازه در کشورهای مسلمان ميدانند.

کليد داران حل بحران

ايران و روسيه تنها متحدان رژيم اسد بشمار ميروند. در عين حال تهران و مسکو از راه نزديکی با رهبران نظامی سوريه، قادر ترتيب طرح برکناری تاکتيکی رژيم اسد و جانشين ساختن آن با يک دولت نظامی ديده ميشوند.

تهران که در گذشته خواستار حضور فعال در تصميم گيری های مربوط به امور سوريه بود، اينک مشارکت خود را در کنار ۵ عضو ثابت شورای امنيت، ترکيه، عربستان سعودی و قطر، برای پرداختن به امور سوريه مشروط به پذيرفته شدن به عنوان يک قدرت منطقه ای ساخته است.

آمريکا، از زبان هيلاری کلينتون وزير خارجه آن کشور، با اطلاع از مواضع اسرائيل در مورد عدم پذيرش ايران در هر نوع طرح مربوط به انتقال قدرت در سوريه، شرکت دادن تهران در گروه سوريه را موکول به برداشتن قدمهای محکم در مذاکرات اتمی مسکو و پذيرفتن خواسته های جامعه جهانی از سوی تهران ساخته است.

حضور فعال تر کرد ها

به اين ترتيب کشتار های ناشی از درگيری های داخلی سوريه که رقم آن اينک به ۱۵۰۰۰ نفر رسيده، همچنان در حال افزايش است. به اين نگرانی های اينک امکان استفاده از سلاح شيميايی نيز افزوده شده.

طی تحول تازه ای، اپوزيسيون سوريه با کنار گذاشتن برهان غليون از رياست شورای ملی و گماردن عبدالباسط صيدا، فعال سياسی کرد مقيم سوئد، به رياست گروه، زمينه حمايت بيشتر کرد ها از جنبش مخالفان اسد را فراهم ساخت.

جمعيت کرد ها در حدود ۲۰ درصد جمعيت کل سوريه برآورد ميشود. کرد ها تاکنون از ايفای نقش فعال و يکپارچه عليه رژيم اسد خودداری ورزيده اند.

انتخاب رييس شورای ملی سوريه ( مخالفان مرکب از هفت گروه اصلی) هر سه ماه يکبار صورت ميگيرد. برهان غليون، مورد حمايت اخوان المسلمين سوريه بود و در گذشته دو بار به اين سمت برگزيده شده بود. انتخاب يک نماينده کرد بجای يک نماينده اخوان المسلمين به نوعی نشانه نزديکتر شدن مخالفان اسد است.

گزارشهای منابع اطلاعاتی حاکی از در اختيار داشتن سلاحهای شيميايی توسط رزيم قذافی در ليبی بود. با اين وجود، و عليرغم حضور عوامل شناخته شده القاعده در ميان جنگجويان مخالف قذافی، گزارشی مبنی بر انتقال سلاحهای شيمايی به گروههای القاعده، بعد از تغيير رژيم در ليبی انتشار نيافت.

از اين لحاظ، تهديد های کنونی داير بر احتمال استفاده از سلاح های شيميايی در درگيری های داخلی سوريه را تا حدودی ميتوان به جنگ روانی گروه های مخالف و حاميان رژيم اسد نسبت داد- با اين تفاوت که حساسيت وضعيت داخلی سوريه، بخصوص به دليل درگيری مستقيم اسرائيل و همچنين گره خوردن تکليف برنامه اتمی ايران به آن، حساسيت بحران جاری در آن کشور به درجات بالاتر وضعيت سال گذشته در ليبی است.
XS
SM
MD
LG