دولت بغداد روز دوشنبه اول آبان درخواست وزیر خارجه آمریکا برای خروج واحدهای شبهنظامی ایرانی و شیعه مورد حمایت تهران در عراق به کشورهای خود را رد کرد.
دفتر حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق، با صدور بیانیهای با رد این درخواست گفته است: «هیچ نیروی خارجی در عراق حضور ندارد و هیچ طرفی هم حق ندارد که در امور عراق دخالت کند».
در این بیانیه به نام نخستوزیر اشاره نشده و از یک «منبع» نزدیک به او این نقل قول آمده است.
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، روز یکشنبه پس از نشست کمیته هماهنگی میان ریاض و بغداد که با حضور حیدر العبادی نخستوزیر عراق، و ملک سلمان پادشاه عربستان برگزار شد، خواستار خروج «شبهنظامیان شیعه ایرانی و مورد حمایت تهران» به کشورهای خود شد.
او گفته بود که «شبه نظامیان ایرانی در عراق حضور دارند» و حال که جنگ با گروه خلافت اسلامی (داعش) رو به پایان است شبهنظامیان ایرانی و مورد حمایت ایران موسوم به «حشدالشعبی» باید به کشورهای خود برگردند.
واشینگتن که از دولت بغداد برای مقابله با گروه داعش حمایت میکند نگران است که ایران با استفاده از این گروههای شبه نظامی حضور خود را در عراق و سوریه بسط داده و بدین طریق نفوذش را در منطقه خاورمیانه گسترش دهد.
شبهنظامیان حشدالشعبی که از سوی ایران آموزش دیده و تجهیز شدهاند در عملیاتهای یکسال اخیر ارتش عراق علیه گروه خلافت اسلامی حضور پررنگی داشته و آخرین حضور آنها به تصرف استان کرکوک توسط نیروهای دولت مرکزی عراق در هفته گذشته بر میگردد.
به گزارش رویترز، این نیروها از دولت عراق حقوق میگیرند و به نخستوزیر گزارش میدهند ولی عربهای سنی و سیاستمداران کرد معتقدند که حشدالشعبی شاخهای از نیروی قدس سپاه پاسداران است.
دیدهبان حقوق بشر و عفو بینالملل حشدالشعبی را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کردهاند.
این نیروها شامل داوطلبانی است که دولت عراق پس از تضعیف ارتش این کشور در برابر گروه خلافت اسلامی در سال ۲۰۱۴ برای بهکارگیری آنها فراخوان داده بود.
همسایگان سنی عراق از جمله عربستان همان نگرانیهای آمریکا درباره نفوذ ایران در عراق را ابراز میکنند. ولی دفتر نخستوزیر عراق در بیانیه روز دوشنبه خود گفته که نیروهای حشدالشعبی زیر نظر دولت بغداد بوده و آنها «وطنپرستهای عراقی» هستند.
ایالات متحده در سالهای گذشته دهها هزار سرباز عراقی را برای ایجاد نیروهای مسلح عراقی آموزش داده و بیش از پنج هزار نیروی خود را به این کشور اعزام کرده است. واشینگتن با پوشش هوایی به حمایت گسترده از عملیات زمینی نیروهای عراقی علیه داعش پرداخته است.
اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا با واکنش همتای ایرانی خود نیز روبهرو شده و محمد جواد ظریف روز یکشنبه در توئیتی نوشت: «مردم عراق که برای دفاع از خانه خود به نبرد داعش پرداختند، دقیقاً باید به چه کشوری بازگردند؟ سیاست خارجی شرمآور آمریکا، با دلارهای نفتی دیکته میشود».
آقای ظریف که در آفریقای جنوبی به سر میبرد، روز دوشنبه نیز در سخنانی گفت که کسانی که در برابر داعش مقاومت کردند، «در خانههای خود هستند و منتظر دستور کسی هم نبوده و نخواهند بود. چراکه اگر تاکنون منتظر دستور تیلرسون و دولت آمریکا بودند امروز ما داعش را در بغداد و اربیل داشتیم».
مقامهای ایرانی از زمان سفر دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، به عربستان سعودی در تابستان امسال و امضای قراردادهای کلان نظامی و تجاری با ریاض، ایالات متحده را متهم میکنند که سیاست خارجی خود علیه ایران را تابعی از مواضع عربستان و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس کرده است.
آقای ترامپ روز ۲۲ مهر راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران را اعلام کرد و ضمن خودداری از تأیید پایبندی ایران به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، از تحریم کل مجموعه سپاه پاسداران به دلیل نقش آن در «برهم زدن امنیت و ثبات در منطقه خاورمیانه» خبر داد.