وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب روز پنجشنبه ۱۸ شهریور مواضع آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران و دیگر مسئولان این کشور را علیه عربستان سعودی محکوم کردند.
به گزارش رسانهها، این وزیران در پایان نشست فوقالعاده خود در قاهره پایتخت مصر، مواضع اخیر آیتالله علی خامنهای علیه عربستان را «ستیزه جویانه و شرمآور» توصیف کرده و آن را «با شدیدترین عبارتها» محکوم کردند.
در این بیانیه آمده است که چنین سخنانی نباید «بر زبان رهبر یک کشور» جاری شود.
آیتالله خامنهای روز ۱۵ شهریور در پیام شدیداللحنی به مناسب مراسم سالانه حج، مقامهای سعودی را به کشتن مجروحان حادثه منا متهم کرد و گفت: «مردان قسی القلب و جنایتکار» سعودی، «مجروحان نیمه جان» را «با جانباختگان، در کانتینرهای در بسته محبوس ساختند و به جای درمان و کمک یا حتّی رساندن آب به لبان تشنه آنان، آنها را به شهادت رساندند».
وی رهبران عربستان را با صفاتی چون «شیطانهایی خُرد و حقیر»، «بیدین و بیوجدان»، «گمراه» و «روسیاه»، «فتنهانگیز» و «از خدا بیخبر»، «طواغیت» و «شجره خبیثه ملعونه» خطاب کرده بود.
در بیانیه اتحادیه عرب تاکید شده است که سخنان رهبر جمهوری اسلامی ایران «هیچ ارتباطی به حقیقت و آنچه پادشاهی سعودی به رهبری خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز برای اسلام و مسلمانان و خدمت به حجاج و عمرهگذران انجام میدهند... ندارد».
این بیانیه افزوده است که بر پایه منطق «احترام به کشورها» این تنها عربستان سعودی است که «اختیار تنظیم امور حج و خدمت به مهمانان خدا را» «بدون دخالتهای خارجی» بر عهده دارد.
وزیران امور خارجه عرب همچنین با آنچه «استفاده از فرایض اسلام برای ایجاد اختلافهای مذهبی به منظور دستیابی به اهداف سیاسی خاص در موسم حج» نامیدند، اعلام مخالفت کردند.
آنها در بیانیه خود، «اتهامها و ادعاهای» ایران را «مغرضانه» و «در تضاد با ارزشهای اسلامی» توصیف کردند و افزودند که اینگونه رفتارها «با سیاست حسن همجواری نیز در تناقض است و کمکی به بنای روابط سازنده میان کشورهای اسلامی نمیکند».
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به بیانیه اتحادیه عرب واکنش نشان داده و گفته است که حمایت آنها «میتواند در اندک زمانی خود این کشورها را گرفتار سیاستهای بیثباتساز ریاض کند».
بر اساس گزارش خبرگزاریهای ایران، بهرام قاسمی افزوده است: «اگر این شورا در تمایلش برای کمک به همزیستی مسالمتآمیز میان کشورهای منطقه صادق است و ارادهای جدی برای ایجاد همگرایی و تقویت حسن همجواری در منطقه دارد، ضروری است تنها برای یکبار از حمایتهای غیرسازنده خود از ریاض دست بردارد».
سال گذشته طی حادثهای در مراسم حج، چند صد تن از حجاج که اکثر آنها ایرانی بودند در «منا» کشته شدند. این حادثه خشم ایران را برانگیخت.
خبرگزاری آسوشیتدپرس میگوید بر اساس برآوردهایی که انجام داده است، دو هزار ۴۲۶ نفر در حادثه منا که ناشی از زیر دست و پا ماندن زائران بود، کشته شدهاند. ۴۶۴ نفر از این تعداد، ایرانی هستند.
عربستان تنها مرگ ۷۶۹ نفر را پذیرفته است و افزوده که ۹۳۴ نیز مجروح شده بودند.
ریاض هنوز هیچ گزارشی از تحقیقات احتمالی صورت داده در این زمینه منتشر نکرده است.
عربستان سعودی دی ماه پارسال یک روحانی برجسته شیعه به نام «شیخ نمر باقر النمر» را به اتهام تروریستی اعدام کرد. در پی این اقدام، دهها معترض ایرانی به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد حمله کرده و آنها را به آتش کشیدند.
این حادثه باعث شد که عربستان سعودی و شمار دیگری از متحدانش، روابط خود را با ایران قطع کنند. در پی این اختلافها، تهران و ریاض نتوانستند بر سر پروتکل تنظیم کننده حج به توافق برسند، از این رو امسال حجاج ایرانی از ادای مناسک خود باز ماندند.