دادگاهی در سودان روز دوشنبه ۹ دی ۲۹ نفر از پرسنل نهادهای امنیتی این کشور را به جرم شکنجه و قتل یکی از شرکت‌کنندگان در اعتراضات سال ۲۰۱۹ علیه عمر البشیر، دیکتاتور برکنار شده، به اعدام محکوم کرد.
قتل احمد الخیر، يک معلم بازداشت شده در فوریه امسال نقطه عطف و نماد اعتراضاتی شد که پس از مدتی به برکناری عمر البشیر توسط ارتش سودان انجامید. صدور اين حکم که هنوز امکان اعتراض به آن وجود دارد اولین مورد از محاکمه‌های مربوط به قتل‌های دوران قیام مردم سودان است.
قیام مردم سودان از اعتراض به افزایش شدید بهای نان و وخامت اوضاع اقتصادی کشور در دسامبر ۲۰۱۸ آغاز شد و پس از مدتی به یک جنبش گسترده خواهان دمکراسی بدل شد.
در نتیجه این اعتراضات عمر البشیر در ماه آوریل توسط ارتش برکنار و پس از چند ماه شورایی متشکل از نظامیان و سیاستمداران مخالف رژیم سابق تشکیل شد که وظیفه آن بازسازی کشور و برگزاری انتخابات سراسری طی سه سال آینده است.
در سالگرد آغاز این اعتراضات در شهرهای مختلف سودان تظاهرات گسترده‌ای در خارطوم، پایتخت و شهرهای دیگر سودان برگزار شد.
حکم اعدام ۲۹ پرسنل نیروهای امنیتی روز دوشنبه در دادگاهی در شهر ام درمان صادر شد. صدها نفر از تظاهرکنندگان از جمله ساکنان ناحیه کسلا، زادگاه احمد الخیر، در این شهر تجمع کرده بودند.
جامعه شاغلان حرفه‌ای، گروهی متشکل از اتحادیه‌های گوناگون که رهبری اعتراضات علیه عمر البشیر را برعهده داشت از حکم دادگاه استقبال کرد. این نهاد اعلام کرد که اقدامات خود برای محاکمه و مجازات پرسنل نیروهای امنیتی که به شکنجه معترضان متهم شده‌اند را ادامه خواهد داد.
محمد الفکی سلیمان، یک عضو شورای ملی سودان، گفت این حکم «اعتماد مردم به نهادهای قضایی کشور را احیا می‌کند».
احمد الخیر روز ۳۱ ژانویه امسال در کسلا بازداشت و دو روز بعد مرگ او اعلام شد. خانواده او گفتند جسدش که به بیمارستان منتقل شده بود پر از زخم و آثار شکنجه بود. در آن زمان پلیس ارتکاب هرگونه خلافی را تکذیب کرد و بدون دادن جزئیات گفت دلیل مرگ او «بیماری» بوده است.
اما قاضی دادگاه در حکم خود گفت او در دوران بازداشت به شدت ضرب و شتم و شکنجه شده بود.
دادگاه علاوه بر صدور مجازات اعدام برای ۲۹ نیروی امنیتی سه نفر دیگر را به زندان و هفت نفر دیگر را تبرئه کرد. همه افرادی که به زندان محکوم شدند ماموران پلیس در زندان کسلا و یا ماموران امنیتی هستند که در این منطقه کار می‌کردند.
بر اساس قوانین شریعت، دادگاه به خانواده احمد الخیر امکان داده بود که مجرمان را ببخشند و در نتیجه آنها مورد عفو قرار می‌گرفتند. ولی آنها این پیشنهاد را رد کردند.
چند هفته پیش دادگاهی در خارطوم عمر البشیر را به جرم پولشویی و فساد مالی به دو سال زندان محکوم کرد.
تصاویر دیکتاتور سابق سودان در قفس مخصوص متهمان در دادگاه که از طریق تلویزیون سراسری پخش شد یک پیام جدی برای کشور بود.
عمر البشیر توسط دیوان کیفری بین‌المللی به ارتکاب جرایم جنگی و نسل‌کشی در سرکوب شورش مسلحانه ناحیه دارفور متهم شده ولی ارتش سودان تاکنون با استرداد او برای محاکمه در لاهه مخالفت کرده است.
او اکنون منتظر محاکمه بعدی به اتهام کشتار معترضان در ماه‌های قبل از برکناری است.
