ششمين برنامه هفتگی «صدای ديگر» (برنامه ای که صدای زنان را بازتاب می دهد اما منحصر به زنان نيست)، مانند هر بار با بررسی هفتگی ادامه دار جنبش فمينيسم آغاز می شود.
در اين شماره مروری کوتاه داريم بر آرای ژان ژاک روسو فيلسوف فرانسوی (۱۷۱۲ - ۱۷۷۸) درباره زنان و نگاه به کارنامه مِری ولستن کرافت آموزگار پيشروی مدرسه ای دخترانه در بريتانيا و «پايه گذار جنبش فمينيسم در جهان غرب» (۱۷۵۹ - ۱۷۹۷) را آغاز می کنيم.
اما يادآوری نقش قمرالملوک وزيری ( ۱۲۸۴ - ۱۳۳۸ ) صدای ديگر و پيشرو پهنه موسيقی زنان ايران در ارتقاءِ منزلت زن در جامعه ايران، در کانون برنامه اين هفته جای گرفته است.
پيش از اين در نيمه مرداد ماه در برنامه صدای ديگر ديديم که آغاز جنبش بيداری زنان ايران تا چه حد مديون جنبش مشروطيت ايران بود و تا چه اندازه فعاليت زنان پيشروی ايران، با اين جنبش سازگار بود.
اينک در پايان مرداد ماه (ماه درگذشت قمر در سال ۱۳۳۸) نگاهی داريم به زندگی و کارنامه فرهنگی و اجتماعی قمر موسيقی ايران که ده روز پيش از صدور فرمان مشروطيت زاده شد و وقتی دوران کودکی و نوجوانی را پشت سر گذاشت و سرانجام در کار خوانندگی استاد شد، در برابر هنجارهای مردسالار سنتی و ديوانسالار نمايندگی کننده اش، با شجاعت، صراحت و استدلال، از آواز سر دادن خود در علن و در برابر تماشاگران مرد و زن دفاع کرد.
در اين بخش به تلاش های مداوم قمر (که مادر بزرگش روضه خوان زنان حرم ناصرالدين شاه قاجار بود) برای به در آوردن صدای زنان از اندرونی حرم و حصار خانه می پردازيم که در اوج خود در يک سر فصل تاريخی در سال ۱۳۰۳ به سر دادن آواز يک زن (شخص قمر) برای نخستين بار در اجرايی معروف در کنسرت «گراند هتل لاله زار» انجاميد؛ بدون حجاب و نقاب در برابر تماشاگران مرد و زن از جمله با تصنيفی از ايرج ميرزا در بر گيرنده اين بيت :
«نقاب دارد و دل را به جلوه آب کند نعوذ بالله اگر جلوه بی نقاب کند»
در اين بخش از برنامه «صدای ديگر» همچنين از اين می شنويم که قمرالملوک وزيری، تاج زرين بر سر، شب برگزاری نخستين کنسرت عمومی خود را «شب آرزوی» خود می نامد و چون احتمال می دهد هدف حمله عناصر متعصب قرار گيرد که قصد جانش را کرده بودند و زنده از صحنه پايين نيايد، پيش از اجرا، وصيتنامه خود را می نويسد.
برای دادن تصوير کوشش های قمر در مسير ميدان دادن به صدا و موسيقی زنان ايران، از محمود خوشنام موسيقی شناس و کارشناس موسيقی معاصر ايران و پوران فرخزاد پژوهشگر تاريخ تلاش های زنان پيشرو و کارآمد ايران می شنویم که چگونه قمر از جمله راهگشای تصنیف سازی و ترانه سرایی شد و شاعرانی برجسته مانند ملک الشعرای بهار، عارف قزوینی، میرزاده عشقی، امیرجاهد و پژمان بختیاری را بر آن داشت تا برای او تصنیف بسازند.
می شنویم که چگونه قمر راه را برای دیگر زنان هنرمند و آوازه خوان مانند روح انگیز، ملوک ضرابی، پروانه، پروین، مرضیه، دلکش، پریسا و هنگامه اخوان و دیگران هموار کرد.
در بخش سوم اين برنامه هم مانند هميشه مروری داريم بر برخی از مهمترين خبرهای مربوط به زنان و فعالان حامی پيشبرد برابری حقوق زن و مرد.
در اين بخش مروری را می شنويم بر اين خبرها: ادامه بحث درباره لايحه «حمايت از خانواده» (معروف به لايحه پذيرش چندهمسری) و تهديد فاطمه راکعی چهره شاخص جناح اصلاح گرای جمهوری اسلامی و نماينده مجلس ششم به تحصن در صورت تصويب اين لايحه در شور اول در مجلس؛ اقدام خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ايران (ايرنا) در بهايی خواندن نرگس توسليان فرزند شيرين عبادی برنده جايزه نوبل صلح و وعده شيرين عبادی درباره شکايت از ايرنا به قوه قضاييه به علت «نشر اکاذيب»؛ و حمله پيام فضلی نژاد روزنامه نگار در روزنامه کيهان(چاپ تهران) و ايرنا به فعالان زن .
برای شنيدن برنامه اين هفته «صدای ديگر» فايل برنامه را که در بالای همين صفحه (سمت چپ) قرار دارد، باز کنيد.
«صدای ديگر» را روزهای يکشنبه بعد از خبرهای ساعت ۷ و نيم شب به وقت تهران از راديو فردا می شنويد. اين برنامه در مجله نيمه شب پس از خبرها (نيم بامداد) و در مجله نيمروزی پس از خبرهای ساعت ١٣ تکرار می شود.
نشانی ايميل برنامه «صدای ديگر»: zan@radifarda.com
شماره پيامک گير راديو فردا: ۰۰۴۲۰۶۰۳۸۷۴۱۵۰
