تونی بلر، نماینده کمیسیون چهار جانبه صلح خاورمیانه روز دوشنبه با «ماموریت برای صلح» به اسراییل سفر می کند تا ماموریت خود را برای برقراری صلح میان فلسطینی ها و اسراییل آغاز کند.
آقای بلر پیش از سفر به اسراییل، بامداد روز دوشنبه وارد امان، پایتخت اردن، شد و قرار است که با عبدالله خطیب، وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفت وگو کند. وی سپس عازم اسراییل و کرانه باختری رود اردن می شود.
همزمان با سفر تونی بلر به اورشليم، اين بحث که آيا وی بايد با نمايندگان سازمان اسلامگرای حماس نيز گفت و گو کند يا ازهرگونه ديدار با آنها خودداری نمايد، در ميان محافل سياسی اسراییل و فلسطينی ها نیز آغاز شده است.
سازمان حماس آمادگی خود را برای انجام اين مذاکرات اعلام کرده و تاکيد نموده که هر گونه گفت وگویی با فلسطيني ها بايد حماس را نيز در بر گيرد.
اما از يک سو اسراییل از آقای بلر می خواهد که از اين امر اجتناب کند و از سوی ديگر، جنبش فتح و رهبر حکومت خودگردان فلسطينی خواهان دور کردن حماس از مذاکرات با نماينده جديد صلح خاورميانه هستند.
اما برخی عوامل بين المللی به آقای بلر توصيه کرده اند که حماس را از گردونه مذاکرات خود کنار نگذارد.
ده نفر از وزيران امور خارجه کشورهای عضو اتحاديه اروپا، از جمله فرانسه، اسپانيا، ايتاليا و پرتغال تاکيد کرده اند که بدون مذاکره با حماس نمی توان مذاکرات را پيش برد.
ماسيمو دالما، وزير امور خارجه ايتاليا، هفته گذشته گفته بود که «حماس يک واقعيت وجودی است و فلسطيني های بسياری از آن حمايت مي کنند.»
اين سخنان آقای دالما با ناخشنودی شديد اسراییل روبرو شده بود. کالین پاول، وزير امور خارجه پيشين آمريکا، نيز به تونی بلر توصيه کرده که درچارچوب تلاش های صلح خاورميانه، با حماس گفت وگو کند.
دیدارهای بلر
در نخستين سفر آقای بلر به منطقه به عنوان نماينده ويژه صلح، وی روز دوشنبه با سفير بريتانيا در اسراییل و سپس با وزيران امور خارجه و دفاع اسراییل ديدار می کند.
تونی بلر فردا را به گفت و گو با رهبر اپوزيسيون دولت اسراییل و نيز به ديدار با رییس جمهوری اسراییل اختصاص خواهد داد و سپس برای گفت گو با سلام فياض، نخست وزير دولت فلسطين و محمود عباس، رهبر تشکيلات خودگردان فلسطینی، به رام الله خواهد رفت.
يکی از ساختمان های قديمی انگليسی که در زمان قيموميت بريتانيا بر اين سرزمين در اختيار نيروهای انگليسی بود، و به آن «کاخ اورشليم» گفته می شود، و بر گنبد طلایی مسجدالاقصی مشرف است، برای اقامت آقای بلر در ماموريت های وی در نظرگرفته شده است.
اسراییل تدابير امنيتی شديدی را در اطراف اين منطقه به مرحله اجرا گذاشته است.
به نوشته روزنامه بريتانيایی «ساندی تايمز»، شین بت، سازمان امنيت داخلی اسراییل، در روزهای اخير دستکم ۲۰ فلسطينی افراطی را به ظن تلاش برای سوء قصد به آقای بلر بازداشت کرده است.
اين نگرانی مطرح شده که به دليل نقش بريتانيا در بحران عراق و حمايت نخست وزیر سابق بریتانیا از سياست های آمريکا در قبال عراق، افراطيون مسلمان درصدد حمله به آقای بلر در طول ماموريت وی در اسراییل و سرزمين های فلسطينی برآيند.
ماموریت دشوار یا غیر ممکن؟
جيمز وولفنسون، نماينده سابق کميسيون چهار جانبه صلح خاورميانه، هفته گذشته در مصاحبه ای با روزنامه اسراییلی «هاآرتص» گفته بود که اختيارات آقای بلر همان اختياراتی است که وی داشت و دامنه مانور سياسی او محدود خواهد بود .
عبدالباری اطوان، سردبير روزنامه عرب زبان القدس العربی، چاپ لندن، گفته است: تونی بلر بايد از سوی اعراب با پرتاب تخم مرغ و گوجه فرنگی مورد استقبال قرار گيرد، زيرا، به گفته آقای اطوان، «بلر به اعراب و مسلمانان لطمه زده است.»
رامی خوری، يک روزنامه نگار سرشناس عرب نيز در مقاله ای نوشته است: «سپردن ماموريت صلح به تونی بلر مانند آن است که بره را بدست گرگ بسپاريد.»
وی آقای بلر را به «نرون»، که موجب آتش زدن روم باستان شد، تشبيه کرده است.
خبرگزاری رويترز نيز روز دوشنبه ماموریت تونی بلر را «ماموريتی غير ممکن » توصيف کرده و يادآور شده که «۶۰ سال پس از آنکه بريتانيا به قيموميت خود بر اين سرزمين پايان داد، اکنون برقراری صلح ميان ساکنان اين سرزمين مورد اختلاف، به يک شخصيت بريتانيایی سپرده شده است.»
اما ديپلمات های غربی ابراز اميدواری کرده اند که آقای بلر با بهره گيری از جذبه شخصی و تجربيات موفقيت خود در برقراری صلح در ايرلند شمالی، موجب تکوين پايه های صلح ميان اسراییل و فلسطيني ها شود.
فعالیت کمیسیون چهار جانبه
کميسيون چهار جانبه صلح خاورميانه، شامل نمايندگان ايالات متحده، روسيه، اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد، در نشست هفته گذشته خود در ليسبون ، پايتخت پرتغال، کشوری که رياست نوبتی اتحاديه اروپا را در نيمه دوم سال جاری ميلادی در دست دارد، رسما تونی بلر را به عنوان نماينده جديد صلح برگزيد.
پيش از آن، ماه گذشته، نمايندگان اين کميسيون در همايشی در اورشليم اين احتمال را مورد بررسی قرار داده بودند.
انتصاب آقای بلر به اين مقام، ابتکار رییس جمهوری ايالات متحده است. آقای بوش در نطق هفته گذشته خود، که در آن از برپایی يک کنفرانس صلح اسراییلی- عربی در پائيز آينده خبر داد، تاکيد کرد که مسووليت آقای بلر کمک به فلسطيني ها برای تقويت نهادهای دولتی و اجتماعی خود در آستانه استقلال کشور فلسطين است.
تونی بلر متعهد شده که در پی ماموريت نخست، هر ماه يک هفته را در اسراییل و سرزمين های فلسطينی به سر برد و برای تحقق رويای فلسطيني ها – که تشکيل کشور مستقل فلسطين است- تلاش کند.
