به نظر مى رسد تلاش در راستاى محدود كردن فضاهاى عمومى براى زنان اين روزها شدت بيشترى گرفته است. در تازه ترين طرح و برنامه مسئولان جمهورى اسلامى براى اجرايى كردن طرح موسوم به «عفاف و حجاب»، معاونت مركز امور زنان و خانواده نهاد رياست جمهورى اعلام كرده است كه طرح حجاب و عفاف بايد از مراكز تجمع دختران مثل مدارس و دانشگاه‌ها آغاز شود.
شادى صدر، حقوقدان و فعال حقوق زنان، در گفت و گو با رادیو فردا معتقد است که برنامه مسئولان جمهوری اسلامی تمرکز بر روی تمام اماکن عمومی است که زنان در آن حضور پر رنگی دارند.
رادیو فردا: اساسا برنامه جمهوری اسلامی برای سختگیری در زمینه حجاب روی چه محورها و زمینه هایی متمرکز است؟
شادى صدر: من فكر مى كنم اين بحث هايى كه مقامات دولتى اخيراً در مورد حجاب مطرح كرده اند نشان مى دهد كه مى خواهند تمركز اصلى را بگذارند روى همه اماكن عمومى كه به نوعى زنان در آن حضور پر رنگ دارند. اين اماكن شامل مدارس دخترانه، دانشگاه ها و خلاصه هر جايى كه زن حضور اجتماعى دارد، مى شود. زنان در تمامى اماكن اجتماعى، در آن چارچوب هايى كه دولت تعيين مى كند، حضور داشته باشند، به آن شكلى كه دولت تعيين مى كند، لباس بپوشند و طبيعتاً از نظر اجتماعى هم آسان تر است در اماكنى به عنوان مثال مانند مدرسه يا دانشگاه ابزارهاى كنترل بيشتر در اختيار دولت است و هزينه هاى كمترى هم دارد براى دولت از سطح خيابانها.
در خبرى كه اخیرا منتشر شده به شهرها اشاره شده است. علاوه بر فضاهايى كه كنترل شان آسان تر است مثل مدرسه يا دانشگاه كه شما اشاره كرديد، به نظر شما اين مكان ها در سطح شهرها كجاها مى تواند باشد؟ آيا واقعاً زنان ايرانى مراكز تجمع خاصى دارند در سطح شهرها كه اينها الان هدف قرار گرفته شده؟
با توجه به اينكه اساساً فضاهاى اجتماعى براى زنان خيلى محدود است در ايران، مثال هايى كه مى تواند وجود داشته باشد، تنها مراكز ورزشى زنان است يا بازارها و مراكز خريد كه زنان بيشتر در آن تجمع دارند. يا فرض كنيد كافى شاپ ها، رستوران ها يا جاهايى كه زنان جوان در آن رفت و آمد دارند.
به نظر مى رسد دولت نگران همه مراكزى است كه تعدادى از زنان به خصوص زنان جوان در آن حضور دارند. يعنى دولت فكر مى كند كه اساساً حضور اجتماعى اين زنان دارد به «عفاف» اجتماعى لطمه مى زند و بايد فكرى به حال آن كرد.
من فكر مى كنم كه مشكل اصلى حضور اجتماعى زنان است بيش از اينكه مسئله حجاب يا عفاف باشد.
مرتب تكرار مى شود كه بحث حجاب در كنار بحث عفاف مى آيد و الان هم در خبر جديدى كه آمده تاكيد شده روى مشاغل خانگى. در اين زمينه نظر شما چيست؟ آيا اين مى تواند يك نوع تلاش باشد براى بازگرداندن زنان به خانه؟
همانطور كه مى بينيد يكى از سياست هايى كه دارد اعمال مى شود براى تهى كردن فضاى اجتماعى و فضاى بازار كار از زنان، تشويق زنان به روى آوردن به مشاغل سنتى است و در خانه كار كردن است. حتى ما مى بينيم طرح هايى وجود دارد كه زنان كارمند بروند از خانه كارهايشان را انجام دهند.
معاون مركز امور زنان و خانواده نهاد رياست جمهورى، برخلاف نظر شما اعلام كرده كه مشاغل خانگى باعث مى شود كه افراد به صورت زنجيره وار به هم متصل شوند و مقايسه كرده اين مسئله را با كشور چين و گفته است كه مى توانيم برويم الگو بگيريم كه آنها مشاغل خانگى براى زنان توليد كرده اند و آنها را وارد فضاى امن خانه كرده اند. در مورد اين الگو گيرى از چين نظرتان چيست؟
من فكر مى كنم اين يك كمى افسانه است، براى اينكه يكى از بزرگترين جمعيت هاى كارگر مونث را كشور چين دارد و اساساً بدون اين همه كارگر زن، اين همه توليدات صنعتى يا توليدات مختلف چينى نداشتيم.
اينكه زنان در خانه كارهايشان را بكنند، اتفاقاً برعكس، من فكر مى كنم آنها را ايزوله مى كند و رابطه آنها را با جامعه قطع مى كند و مهمتر از همه این است كه روابط اجتماعى را براى زنان به طور كامل قطع مى كند. يعنى زنى كه توى خانه است با زنى كه در بيرون از خانه كار مى كند، در روز با ده نفر سر و كله مى زند، حقوقش را طلب مى كند، خيلى متفاوت است ميزان رشدش.
با تمام اين طرح ها و برنامه هايى كه داده مى شود، به نظر شما مراكز تجمع زنان، هرچه كه باشد در شهر دارد هدف گرفته مى شود، اصلاً اين برنامه ها مى تواند به نتيجه برسد؟ يعنى عملاً جمعيت جوان ايران كه زنان هم قسمت قابل توجه آن هستند، مى توانند از مراكز تجمع شان اينها را حذف كنند يا نه؟
قطعاً هيچگاه اين سياست ها نتوانسته صد در صد آن طور كه سياستگذاران مى خواستند، اجرا شود.
شادى صدر، حقوقدان و فعال حقوق زنان، در گفت و گو با رادیو فردا معتقد است که برنامه مسئولان جمهوری اسلامی تمرکز بر روی تمام اماکن عمومی است که زنان در آن حضور پر رنگی دارند.
رادیو فردا: اساسا برنامه جمهوری اسلامی برای سختگیری در زمینه حجاب روی چه محورها و زمینه هایی متمرکز است؟
شادى صدر: من فكر مى كنم اين بحث هايى كه مقامات دولتى اخيراً در مورد حجاب مطرح كرده اند نشان مى دهد كه مى خواهند تمركز اصلى را بگذارند روى همه اماكن عمومى كه به نوعى زنان در آن حضور پر رنگ دارند. اين اماكن شامل مدارس دخترانه، دانشگاه ها و خلاصه هر جايى كه زن حضور اجتماعى دارد، مى شود. زنان در تمامى اماكن اجتماعى، در آن چارچوب هايى كه دولت تعيين مى كند، حضور داشته باشند، به آن شكلى كه دولت تعيين مى كند، لباس بپوشند و طبيعتاً از نظر اجتماعى هم آسان تر است در اماكنى به عنوان مثال مانند مدرسه يا دانشگاه ابزارهاى كنترل بيشتر در اختيار دولت است و هزينه هاى كمترى هم دارد براى دولت از سطح خيابانها.
در خبرى كه اخیرا منتشر شده به شهرها اشاره شده است. علاوه بر فضاهايى كه كنترل شان آسان تر است مثل مدرسه يا دانشگاه كه شما اشاره كرديد، به نظر شما اين مكان ها در سطح شهرها كجاها مى تواند باشد؟ آيا واقعاً زنان ايرانى مراكز تجمع خاصى دارند در سطح شهرها كه اينها الان هدف قرار گرفته شده؟
با توجه به اينكه اساساً فضاهاى اجتماعى براى زنان خيلى محدود است در ايران، مثال هايى كه مى تواند وجود داشته باشد، تنها مراكز ورزشى زنان است يا بازارها و مراكز خريد كه زنان بيشتر در آن تجمع دارند. يا فرض كنيد كافى شاپ ها، رستوران ها يا جاهايى كه زنان جوان در آن رفت و آمد دارند.
به نظر مى رسد دولت نگران همه مراكزى است كه تعدادى از زنان به خصوص زنان جوان در آن حضور دارند. يعنى دولت فكر مى كند كه اساساً حضور اجتماعى اين زنان دارد به «عفاف» اجتماعى لطمه مى زند و بايد فكرى به حال آن كرد.
من فكر مى كنم كه مشكل اصلى حضور اجتماعى زنان است بيش از اينكه مسئله حجاب يا عفاف باشد.
مرتب تكرار مى شود كه بحث حجاب در كنار بحث عفاف مى آيد و الان هم در خبر جديدى كه آمده تاكيد شده روى مشاغل خانگى. در اين زمينه نظر شما چيست؟ آيا اين مى تواند يك نوع تلاش باشد براى بازگرداندن زنان به خانه؟
همانطور كه مى بينيد يكى از سياست هايى كه دارد اعمال مى شود براى تهى كردن فضاى اجتماعى و فضاى بازار كار از زنان، تشويق زنان به روى آوردن به مشاغل سنتى است و در خانه كار كردن است. حتى ما مى بينيم طرح هايى وجود دارد كه زنان كارمند بروند از خانه كارهايشان را انجام دهند.
معاون مركز امور زنان و خانواده نهاد رياست جمهورى، برخلاف نظر شما اعلام كرده كه مشاغل خانگى باعث مى شود كه افراد به صورت زنجيره وار به هم متصل شوند و مقايسه كرده اين مسئله را با كشور چين و گفته است كه مى توانيم برويم الگو بگيريم كه آنها مشاغل خانگى براى زنان توليد كرده اند و آنها را وارد فضاى امن خانه كرده اند. در مورد اين الگو گيرى از چين نظرتان چيست؟
من فكر مى كنم اين يك كمى افسانه است، براى اينكه يكى از بزرگترين جمعيت هاى كارگر مونث را كشور چين دارد و اساساً بدون اين همه كارگر زن، اين همه توليدات صنعتى يا توليدات مختلف چينى نداشتيم.
اينكه زنان در خانه كارهايشان را بكنند، اتفاقاً برعكس، من فكر مى كنم آنها را ايزوله مى كند و رابطه آنها را با جامعه قطع مى كند و مهمتر از همه این است كه روابط اجتماعى را براى زنان به طور كامل قطع مى كند. يعنى زنى كه توى خانه است با زنى كه در بيرون از خانه كار مى كند، در روز با ده نفر سر و كله مى زند، حقوقش را طلب مى كند، خيلى متفاوت است ميزان رشدش.
با تمام اين طرح ها و برنامه هايى كه داده مى شود، به نظر شما مراكز تجمع زنان، هرچه كه باشد در شهر دارد هدف گرفته مى شود، اصلاً اين برنامه ها مى تواند به نتيجه برسد؟ يعنى عملاً جمعيت جوان ايران كه زنان هم قسمت قابل توجه آن هستند، مى توانند از مراكز تجمع شان اينها را حذف كنند يا نه؟
قطعاً هيچگاه اين سياست ها نتوانسته صد در صد آن طور كه سياستگذاران مى خواستند، اجرا شود.
