روز جهانی زن در سال ۱۳۹۲ هم در ایران پشت سر گذاشته شد در حالی که مدافعان حقوق زنان این بار نه تقاضای حقوق برابر داشتند و نه اعتراضهای سالهای گذشته را تکرار کردند. بیش از ۳۵۰ فعال حقوق زنان در بیانیه امسال خود نسبت به فرودستتر شدن زنان ایرانی اعتراض کردند.
فعالان حقوق زنان هشدار دادهاند که در سال پیش رو خصوصیسازی نظام سلامت و بهداشت بیش از دو میلیون زن را تحت تاثیر قرار داده و در فقدان نظارتهای مردمی خصوصی سازی نظام سلامت، سلامت زنان را به خطر خواهد انداخت.
فاطمه حقیقتجو، آگاه به مسائل زنان ساکن آمریکا معتقد است که در سال گذشته زنان ایرانی در عین پیشرفتهای کوچک پسرفتهایی هم در شرایط سیاسی و اجتماعی داشتند:
«پیشرفتها بیشتر در حوزه آموزشی بوده که در سالهای اخیر تداوم داشته و همینطور در حوزه بهداشتی وضعیت مناسبتری شکل گرفته بود در سالهای گذشته. منتها به نظر میرسد که حتی در همین دو حوزه بعضی از سیاستگذاران نگرشهای غلطی دارند و در این دو حوزه هم اگر فعالان زن فعالانهتر عمل نکنند احتمال دارد که این دستاوردها در حوزه آموزش عالی هم مواجه به محدودیتهای خاصی شود. نکته دوم در دهههای گذشته که سیاست کشور در ایران کنترل جمعیت بود از سال گذشته سیاست کنترل جمعیت در حال تغییر است. منتها این تغییر سیاست ممکن است که در یک حوزههای جدی به ضرر بهداشت زنان باشد که این سیاست جدید جمعیتی ممکن است زمینهای را فراهم کند که ابزارهای جلوگیری از بارداری در دسترس زنان نباشد و این لزوماً منجر به افزایش تعداد بچه نمیشود بلکه این مسئله زمینه افزایش سقط جنین غیرقانونی را در کشور فراهم میکند که میتواند جان مادران را به خطر بیاندازد.»
بر پایه آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در سال ۹۱ سهم زنان از بازار اشتغال در ایران تنها ۱۳ درصد است. این سهم اندک از منابع کسب و درآمد در کنار تصویب طرحهایشان، طرح جامع افزایش جمعیت و سیاستهای آموزشی که دسترسی زنان را به رشتههای درآمدزا محدود کرده آنها را به مرور فقیرتر و وابستهتر میکند. تنها بازار کاری که در انتظار زنان است بازار غیر رسمی با دستمزدهای ادواری و پایین و بیثبات است.
فریدون خاوند استاد اقتصاد در فرانسه در مورد وضعیت اقتصادی زنان در ایران میگوید:
«وقتی به جایگاه زنان در بازار کار ایران نگاه میکنیم قبل از هرچیز متوجه یک تناقض بزرگ میشویم. میبینیم که از یک طرف سطح سواد در بین زنهای ایرانی به شکل قابل ملاحظهای بالا رفته و به خصوص حضور آنها در آموزش عالی کاملاً چشمگیر است ولی از طرف دیگر نرخ مشارکت اقتصادی زنان در سطح پایینی است. نرخ مشارکت اقتصادی در ایران برای مردان ۶۰ درصد است و برای زنان ۱۳ درصد. نزدیک به یک پنجم مردها. نرخ مشارکت زنها در ایران حتی از استانداردهای خاورمیانه که از این نظر یکی از واپس مانده ترین نقاط دنیا است عقبتر است.»
هشتم مارس در حالی در تمام دنیا پاس داشته شد که در ایران و برای اولین بار در سالهای اخیر فعالان زن توانستند مراسم محدودی را برگزار کنند. هرچند در شهر رشت که در تمامی سالهای دولت محمود احمدینژاد فعالان زن مراسمی بسیار کوچک را برگزار کرده بودند امسال با محدودیت شدید روبهرو شدند. در تهران نیز بنا بود دو مراسم برگزار شود یکی در خیابان هدایت توسط کانون شهروندی زنان و موسسه اسلامی زنان و دیگری در موسسه «عصر خرد».
مراسم خیابان هدایت با سخنرانی نرگس محمدی، شهلا اعزازی، نسرین ستوده، شهلا لاهیجی و گیتی پورفاضل برگزار شد.
زهرا رحیمی همسر ابوالفضل قدیانی زندانی سیاسی در مورد این مراسم به رادیو فردا گفت: در جهت آگاهی خانمها و همچنین در جهت اینکه اعلام خواستههایشان خوب است. خوب از این نظر که اینقدر خانمهایی داریم که بتوانند بیایند خواستههای دقیق خانمهایی که نمیتوانند یا آگاهی ندارند خواستههای آنها را بگویند. منتها محدود است دیگر.»
اما مراسم موسسه «عصر خرد» که قرار بود سخنرانان آن الهه کولایی، عالیه شکربیگی، ثریا عزیزپناه باشند برگزار نشد. گفته شده که تماس مستقیم مسئولان وزارت اطلاعات سبب لغو این سخنرانی شده است و الهه کولایی اجازه حضور در محل سخنرانی را پیدا نکرده.
فعالان مسائل زنان و فعالان دانشجویی به مناسبت روز جهانی زن کمپینی را در حمایت از بهاره هدایت برپا کردند. در این کمپین ده روزه با بهاره هر روز به یک جنبه از شخصیت او پرداخته خواهد شد.
در متن فراخوان این کمپین آمده است: این کمپین در اعتراض به ده سال زندانی شدن او است که برای مطالبه ابتداییترین خواستهها و حقوق انسانی ما برخاست.
سوسن طهماسبی فعال مسایل زنان در مورد دلیل انتخاب بهاره هدایت برای این کمپین میگوید:این نقش دوگانهاش بود یعنی نقشی که در جنبش زنان داشت و نقشی که در جنبش دانشجویی داشت و این پیوندی که بین این جنبشها ایجاد کرده بود باعث شد که بهاره انتخاب شود. یک دلیل دیگر هم این است که بهاره در واقع تنها زنی است که الان در زندان برای فعالیت در حوزه زنان و در رابطه با حضورش در تجمع هفت تیر که به منظور ارائه خواستههای زنان، خواستههای برابری، خواستههای قانونی زنان برگزار شده بود دارد دو سال حکم را سپری میکند. بنابراین فکر کردند فرصت خوبی است هشت مارس را به بهاره اختصاص بدهند و در رابطه با شرایط بهاره در زندان اطلاعرسانی کنند. به خصوص که بهاره الان دوره سختی را میگذراند و از نظر سلامتی مشکلات زیادی دارد.»
مطابق با ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی جدید بهاره هدایت میتواند پس از سپری کردن نیمی از مدت زندانش آزاد شود.
سوسن طهماسبی: بهاره متوجه میشود که نه جنبش زنان فراموش کرده و نه جنبش دانشجویی فراموش کرده که دوره حبس خیلی طولانی مدتی را دارد سپری میکند. یعنی در واقع ۱۰ سال حکم. ۱۰ سال برای بعضیها به نظر عدد میآید. ولی واقعاً ۱۰ سال یک عمر است. یک عمر. به خصوص این دختری که ۲۹ سالش بود. شش ماه بود که ازدواج کرده بود ولی بلافاصله راهی زندان شد و این جوری که معلوم است انگار قرار است ۱۰ سال در زندان سپری کند. بنابراین شاید باعث شود که مسئولان یک نگاه مجددی به پرونده بهاره کنند و اقدامی برای آزاد کردن او برحسب قوانین جدید و بر حسب مقررات داخلی و مقررات بینالمللی هم صورت بگیرد».
بهاره هدایت دانشآموخته دانشگاه علوم اقتصادی تهران و عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در دهم دی ماه سال ۱۳۸۸ در منزلش بازداشت شد.
در اردیبهشت ماه سال ۸۹ شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه وی را به اتهام اجتماع و تبانی علیه نظام، توهین به رهبری و توهین به رییس جمهوری و تبلیغ علیه نظام به هفت سال و نیم زندان محکوم کرد.
همچنین حکم دو سال حبس تعلیقی بهاره هدایت به اتهام اقدام علیه امنیت از طریق برگزاری تجمع ۲۲ خرداد سال ۸۵ نیز به اجرا درآمده و وی در مجموع به ۹ سال و نیم حبس محکوم شده است.
فعالان حقوق زنان هشدار دادهاند که در سال پیش رو خصوصیسازی نظام سلامت و بهداشت بیش از دو میلیون زن را تحت تاثیر قرار داده و در فقدان نظارتهای مردمی خصوصی سازی نظام سلامت، سلامت زنان را به خطر خواهد انداخت.
فاطمه حقیقتجو، آگاه به مسائل زنان ساکن آمریکا معتقد است که در سال گذشته زنان ایرانی در عین پیشرفتهای کوچک پسرفتهایی هم در شرایط سیاسی و اجتماعی داشتند:
«پیشرفتها بیشتر در حوزه آموزشی بوده که در سالهای اخیر تداوم داشته و همینطور در حوزه بهداشتی وضعیت مناسبتری شکل گرفته بود در سالهای گذشته. منتها به نظر میرسد که حتی در همین دو حوزه بعضی از سیاستگذاران نگرشهای غلطی دارند و در این دو حوزه هم اگر فعالان زن فعالانهتر عمل نکنند احتمال دارد که این دستاوردها در حوزه آموزش عالی هم مواجه به محدودیتهای خاصی شود. نکته دوم در دهههای گذشته که سیاست کشور در ایران کنترل جمعیت بود از سال گذشته سیاست کنترل جمعیت در حال تغییر است. منتها این تغییر سیاست ممکن است که در یک حوزههای جدی به ضرر بهداشت زنان باشد که این سیاست جدید جمعیتی ممکن است زمینهای را فراهم کند که ابزارهای جلوگیری از بارداری در دسترس زنان نباشد و این لزوماً منجر به افزایش تعداد بچه نمیشود بلکه این مسئله زمینه افزایش سقط جنین غیرقانونی را در کشور فراهم میکند که میتواند جان مادران را به خطر بیاندازد.»
بر پایه آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در سال ۹۱ سهم زنان از بازار اشتغال در ایران تنها ۱۳ درصد است. این سهم اندک از منابع کسب و درآمد در کنار تصویب طرحهایشان، طرح جامع افزایش جمعیت و سیاستهای آموزشی که دسترسی زنان را به رشتههای درآمدزا محدود کرده آنها را به مرور فقیرتر و وابستهتر میکند. تنها بازار کاری که در انتظار زنان است بازار غیر رسمی با دستمزدهای ادواری و پایین و بیثبات است.
فریدون خاوند استاد اقتصاد در فرانسه در مورد وضعیت اقتصادی زنان در ایران میگوید:
«وقتی به جایگاه زنان در بازار کار ایران نگاه میکنیم قبل از هرچیز متوجه یک تناقض بزرگ میشویم. میبینیم که از یک طرف سطح سواد در بین زنهای ایرانی به شکل قابل ملاحظهای بالا رفته و به خصوص حضور آنها در آموزش عالی کاملاً چشمگیر است ولی از طرف دیگر نرخ مشارکت اقتصادی زنان در سطح پایینی است. نرخ مشارکت اقتصادی در ایران برای مردان ۶۰ درصد است و برای زنان ۱۳ درصد. نزدیک به یک پنجم مردها. نرخ مشارکت زنها در ایران حتی از استانداردهای خاورمیانه که از این نظر یکی از واپس مانده ترین نقاط دنیا است عقبتر است.»
هشتم مارس در حالی در تمام دنیا پاس داشته شد که در ایران و برای اولین بار در سالهای اخیر فعالان زن توانستند مراسم محدودی را برگزار کنند. هرچند در شهر رشت که در تمامی سالهای دولت محمود احمدینژاد فعالان زن مراسمی بسیار کوچک را برگزار کرده بودند امسال با محدودیت شدید روبهرو شدند. در تهران نیز بنا بود دو مراسم برگزار شود یکی در خیابان هدایت توسط کانون شهروندی زنان و موسسه اسلامی زنان و دیگری در موسسه «عصر خرد».
مراسم خیابان هدایت با سخنرانی نرگس محمدی، شهلا اعزازی، نسرین ستوده، شهلا لاهیجی و گیتی پورفاضل برگزار شد.
زهرا رحیمی همسر ابوالفضل قدیانی زندانی سیاسی در مورد این مراسم به رادیو فردا گفت: در جهت آگاهی خانمها و همچنین در جهت اینکه اعلام خواستههایشان خوب است. خوب از این نظر که اینقدر خانمهایی داریم که بتوانند بیایند خواستههای دقیق خانمهایی که نمیتوانند یا آگاهی ندارند خواستههای آنها را بگویند. منتها محدود است دیگر.»
اما مراسم موسسه «عصر خرد» که قرار بود سخنرانان آن الهه کولایی، عالیه شکربیگی، ثریا عزیزپناه باشند برگزار نشد. گفته شده که تماس مستقیم مسئولان وزارت اطلاعات سبب لغو این سخنرانی شده است و الهه کولایی اجازه حضور در محل سخنرانی را پیدا نکرده.
فعالان مسائل زنان و فعالان دانشجویی به مناسبت روز جهانی زن کمپینی را در حمایت از بهاره هدایت برپا کردند. در این کمپین ده روزه با بهاره هر روز به یک جنبه از شخصیت او پرداخته خواهد شد.
در متن فراخوان این کمپین آمده است: این کمپین در اعتراض به ده سال زندانی شدن او است که برای مطالبه ابتداییترین خواستهها و حقوق انسانی ما برخاست.
سوسن طهماسبی فعال مسایل زنان در مورد دلیل انتخاب بهاره هدایت برای این کمپین میگوید:این نقش دوگانهاش بود یعنی نقشی که در جنبش زنان داشت و نقشی که در جنبش دانشجویی داشت و این پیوندی که بین این جنبشها ایجاد کرده بود باعث شد که بهاره انتخاب شود. یک دلیل دیگر هم این است که بهاره در واقع تنها زنی است که الان در زندان برای فعالیت در حوزه زنان و در رابطه با حضورش در تجمع هفت تیر که به منظور ارائه خواستههای زنان، خواستههای برابری، خواستههای قانونی زنان برگزار شده بود دارد دو سال حکم را سپری میکند. بنابراین فکر کردند فرصت خوبی است هشت مارس را به بهاره اختصاص بدهند و در رابطه با شرایط بهاره در زندان اطلاعرسانی کنند. به خصوص که بهاره الان دوره سختی را میگذراند و از نظر سلامتی مشکلات زیادی دارد.»
مطابق با ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی جدید بهاره هدایت میتواند پس از سپری کردن نیمی از مدت زندانش آزاد شود.
سوسن طهماسبی: بهاره متوجه میشود که نه جنبش زنان فراموش کرده و نه جنبش دانشجویی فراموش کرده که دوره حبس خیلی طولانی مدتی را دارد سپری میکند. یعنی در واقع ۱۰ سال حکم. ۱۰ سال برای بعضیها به نظر عدد میآید. ولی واقعاً ۱۰ سال یک عمر است. یک عمر. به خصوص این دختری که ۲۹ سالش بود. شش ماه بود که ازدواج کرده بود ولی بلافاصله راهی زندان شد و این جوری که معلوم است انگار قرار است ۱۰ سال در زندان سپری کند. بنابراین شاید باعث شود که مسئولان یک نگاه مجددی به پرونده بهاره کنند و اقدامی برای آزاد کردن او برحسب قوانین جدید و بر حسب مقررات داخلی و مقررات بینالمللی هم صورت بگیرد».
بهاره هدایت دانشآموخته دانشگاه علوم اقتصادی تهران و عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در دهم دی ماه سال ۱۳۸۸ در منزلش بازداشت شد.
در اردیبهشت ماه سال ۸۹ شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه وی را به اتهام اجتماع و تبانی علیه نظام، توهین به رهبری و توهین به رییس جمهوری و تبلیغ علیه نظام به هفت سال و نیم زندان محکوم کرد.
همچنین حکم دو سال حبس تعلیقی بهاره هدایت به اتهام اقدام علیه امنیت از طریق برگزاری تجمع ۲۲ خرداد سال ۸۵ نیز به اجرا درآمده و وی در مجموع به ۹ سال و نیم حبس محکوم شده است.