یک ماه پس از مرگ مشکوک آلبرتو نیسمان، دادستان پیشین آرژانتین، که دولت کریستینا کرشنر رییس جمهوری این کشور را در آستانه بحران قرار داده و شهر بوئنوس آیرس خود را برای برگزاری راهپیمایی بزرگی به این مناسبت آماده می‌کند، سوال‌های بسیاری برای افکار عمومی بی‌پاسخ مانده است.
آلبرتو نیسمان، دادستان پرونده رسیدگی به بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در «آمیا»، انجمن یهودیان شهر بوئنوس آیرس بود. او یک روز پیش از ارائه شواهد و نتیجه تحقیقاتش در پارلمان کشور درگذشت.
آلبرتو نیسمان قرار بود در این جلسه، دلایل ایراد اتهام «لاپوشانی» به رییس جمهوری کشور و وزیر امور خارجه را درباره دخالت مقامات ایرانی در این بمبگذاری به نمایندگان ارائه کند.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به نکات کلیدی، پس زمینه و سوال‌های بدون پاسخ در پرونده مرگ او می‌پردازد.
بمبگذاری مرگبار
ریشه‌های این رسوایی به بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در انجمن یهودیان آرژانتین یا آمیا باز می‌گردد. این مرگبار‌ترین حمله تروریستی تاریخ آرژانتین بود که ۸۵ کشته و بیش از ۳۰۰ مجروح به جا گذاشت. دو سال پیش از آن نیز، در بمبگذاری با هدف حمله به سفارت اسراییل در بوئنوس آیرس ۲۹ نفر کشته و ۲۰۰ تن دیگر مجروح شدند.
با گذشت بیشر از ۲۰ سال این پرونده همچنان در دستگاه قضایی آرژانتین باز مانده است. دو رییس جمهوری آرژانتین، کارلوس منم و کریستینا کرشنر به کارشکنی در روند تحقیقات قضایی متهم شده‌اند.
بن بست در تحقیقات
پس از تحقیقات طولانی که با موجی از جنجال همراه بود، چند مظنون به دخالت در بمبگذاری از جمله یک مامور پلیس و مردی به نام کارلوس تجلدین به اتهام تامین مواد منفجره دستگیر شدند. در پایان سه سال محاکمه، تحقیقات با تبرئه همه متهمان در سال ۲۰۰۴ خاتمه یافت.
همچنین خوان خوزه گالئانو، قاضی پرونده تحقیقات سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۳ به پرداخت رشوه ۴۰۰ هزار دلاری به کارلوس تجلدین با هدف متهم کردن یکی از مظنونان پرونده متهم شد. کارلوس منم، رییس جمهوری آرژانتین در سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۹ به جلوگیری از اجرای عدالت متهم شد.
دخالت ایران
سال ۲۰۰۶، آلبرتو نیسمان که به عنوان مسئول رسیدگی مجدد به پرونده بمبگذاری انتخاب شد ایران را متهم کرد که دستور انجام این حمله را به گروه حزب‌الله لبنان داده است. دستگاه قضایی آرژانتین سال ۲۰۰۷ حکم جلب بین‌المللی دستگیری پنج مقام ایرانی، از جمله هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری وقت ایران را به عنوان مسئولان طراحی این حمله صادر کرد.
سال ۲۰۱۳ دولت‌های ایران و آرژانیتن توافقنامه‌ای امضا کردند که بر اساس آن، مقدمات تشکیل کمیسیونی از کار‌شناسان بین‌المللی برای تحقیق در مورد بمبگذاری را فراهم می‌کند و همچنین به دادستان آرژانتین اجازه می‌دهد از مظنونان در ایران بازجویی کند. این موافقتنامه اعتراض شدید جامعه یهودیان آرژانتین را برانگیخت.
آلبرتو نیسمان کیست؟
پس از دادگاه بی‌نتیجه سال ۲۰۰۴، نسترو کرشنر رییس جمهوری وقت آرژانتین آلبرتو نیسمان را به عنوان مسئول تحقیق ویژه در مورد پرونده بمبگذاری منصوب کرد.
آلبرتو نیسمان، دادستان ۵۳ ساله یهودی که از همسرش جدا شده و دو فررند دارد، از دهه نود میلادی در تحقیقات مربوط به انفجار مرکز آمیا شرکت داشته است.
به دنبال انتشار مکاتبات و ارتباطات آلبرتو نیسمان و دفتر او با کارکنان سفارت آمریکا در بوئنوس آیرس در مدارک محرمانه‌ای که ویکی لیکس در سال ۲۰۱۰ افشا کرد، منتقدان آقای نیسمان او را به نزدیکی بیش از حد به آمریکا متهم کردند.
انگشت اتهام به سوی کریستینا کرشنر
روز ۱۴ ژانویه ۲۰۱۵ آلبتو نیسمان نتیجه تحقیقات خود را در پرونده ۳۰۰ صفحه‌ای منتشر کرد. او در این پرونده کریستینا کرشنر، هکتور تیمرمن، وزیر امور خارجه و یکی دیگر از مقامات ارشد را به تلاش برای دفاع از ایرانیانی که مظنون به دخالت در بمبگذاری هستند، متهم کرد. این اتهام جنجالی بر اساس اطلاعات بدست آمده از هزاران ساعت شنود مکالمات تلفنی استوار است.
طرفداران رییس جمهوری معتقدند این اتهامات بخشی از نقشه ماموران ناراضی سرویس اطلاعاتی آرژانتین است که از برنامه کریستینا کرشنر برای بازسازی سازمان‌های اطلاعاتی عصبانی هستند.
مرگ نیسمان: خودکشی یا قتل؟
معمای مرگ اسرارآمیز آلبرتو نیسمان از روز ۱۸ ژانویه که جسد او در حمام آپارتمانش در طبقه سیزدهم و اسلحه کالیبر ۲۲ در کنار او پیدا شد، هنوز حل نشده است.
گمانه زنی‌ها درباره مشکوک بودن مرگ او که چهار روز پس از ایراد اتهام به رییس جمهوری و یک روز پیش از ارائه شواهد درباره این اتهام به پارلمان روی داد، تقویت شده است.
سارا گارفونکل، مادر آلبرتو نیسمان که جسد او را پیدا کرد و همسر سابق آقای نیسمان گفته‌اند باور نمی‌کنند او خودکشی کرده باشد.
تحقیقات درباره این پرونده ادامه دارد.
