مشاور امنیت ملی آمریکا میگوید که خواست دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، برای گفتگو با حسن روحانی، همتای ایرانیاش، درباره برنامه هستهای تهران «به معنای نرم شدن سیاست سختگیرانه واشینگتن علیه جمهوری اسلامی نیست».
جان بولتون که به اوکراین سفر کرده است، روز سهشنبه پنجم شهریور در مصاحبهای مفصل با رادیو اروپای آزادی/ رادیو آزادی گفت آقای ترامپ مدتهاست که به روشنی گفته است که «آماده دیدار با هر کسی است. ایشان یک مذاکرهکننده است. یک معاملهگر».
وی در عین حال افزود: «اما گفتوگو با آنها [ایرانیها] برای پرزیدنت ترامپ به معنای این نیست که موضع [آمریکا] در حال تغییر است».
مشاور امنیت ملی آمریکا تصریح کرد: «اگر شما به آنچه که پرزیدنت ترامپ درباره توافق هستهای ایران گفتهاند توجه کنید، که آن را بدترین توافق در تاریخ دیپلماسی آمریکا خوانده است- دیدگاهی که از نظر من با واقعیات میخواند- ایشان قرار نیست دوباره همان اشتباه پرزیدنت اوباما را انجام دهند».
ایران و شش قدرت جهانی از جمله آمریکا در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما در تیرماه سال ۱۳۹۴ به توافقی موسوم به «برجام» دست یافتند تا یک دهه اختلاف بر سر برنامه هستهای ایران و لغو تحریمها را حلوفصل کنند.
آمریکا تا ۱۸ اردیبهشت پارسال به برجام پایبند بود ولی بعد از آن خارج شد و تحریمهای معلق شده ایران را برگرداند.
جان بولتون میگوید: «این ایده که ایران یکسری مزایای اقتصادی ملموس دریافت کند صرفا برای اینکه کارهایی انجام ندهد که اساسا نباید انجام بدهد، در گام نخست یک اقدام کارساز نیست».
وی افزود: «اگر بعدا یک توافق جامع بدست آید البته که در نتیجه آن همه تحریمهای ایران لغو خواهد شد».
مشاور امنیت ملی آمریکا تاکید کرد: «هر زمان که رژیم ایران برای چنین گفتوگویی آماده باشد، در نتیجه ملاقاتی صورت خواهد گرفت».
یک روز پیشتر، دونالد ترامپ در یک نشست خبری مشترک با همتای فرانسویاش گفت که اگر شرایط ملاقات با حسن روحانی فراهم شود، آماده انجام این دیدار است.
وی در این زمینه شرایطی مطرح کرد و افزود: ما نمیخواهیم ایران سلاح هستهای و موشکهای بالستیک داشته باشد و دوره توافق باید طولانیتر باشد.
حسن روحانی روز سهشنبه در واکنش گفت اگر رئیسجمهوری آمریکا میخواهد با او عکس بگیرد، اول باید تحریمهای ایران را لغو کند.
تشدید تنش بین ایران و آمریکا
تنش در روابط ایران و آمریکا از زمان خروج ایالات متحده از برجام افزایش یافته است.
تشدید تحریمها علیه تهران، قرار گرفتن سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی، تحریم رهبر جمهوری اسلامی و وزیر امورخارجه ایران، لغو معافیت خریداران نفتی ایران، سرنگونی پهپاد آمریکایی و ایرانی، حمله به نفتکشهای خارجی در خلیج فارس و برنامهریزی آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف نظامی برای حمایت از امنیت حمل و نقل دریایی در خلیج فارس از جمله رویدادهایی بوده است که در طول ۱۶ ماه گذشته رخ داده است.
از سوی دیگر، مقام های آمریکایی گفتهاند با تشدید تحریم های اقتصادی در چارچوب «کارزار فشار حداکثری»، ایران مجبور خواهد شد تا پای میز مذاکره حاضر شود.
در همین راستا، وزیر امورخارجه آمریکا ۱۲ شرط را به عنوان گامهای مهم برای تغییر رفتار ایران اعلام کرده است.
آمریکا خواهان مذاکره درباره آینده برنامه اتمی ایران پس از پایان برجام، برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران است. به گفته واشینگتن، فعالیتهای منطقهای ایران بر محور دخالت مخرب در امور داخلی کشورهای دیگر استوار شده است.
جمهوری اسلامی اتهامهای چندباره واشینگتن در مورد «دخالت» در امور دیگر کشورها را رد کرده و میگوید بدنبال ساخت سلاح هستهای نیست و برنامه موشکیاش ماهیت «دفاعی» دارد.
تهران در عین حال آمریکا را متهم کرده که با خروج از «برجام» تعهدات بینالمللیاش در توافق اتمی را نقض کرده است.
حکومت ایران همچنین مذاکره درباره برنامه موشکیاش را رد کرده است.
در هفتههای اخیر تلاشهای گستردهای با محوریت امانوئل مکرون، رئيسجمهوری فرانسه، برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا انجام شده است.
رئیسجمهوری فرانسه روز چهارم شهریور گفت تلاشهایش برای نزدیک کردن ایران و ایالات متحده به یکدیگر «شکننده» است، ولی ایجاد روابط حسنه بین دو کشور پس از دههها تنش همچنان «مسیری محتمل» است.
او گفت مانور دیپلماتیک پرمخاطرهاش باعث شده که «شرایط انجام یک ملاقات سودمند امکانپذیر شود».