گسترش درگیری ها میان ارتش اسرائیل و فلسطینی ها در نوار غزه

در حالی که عمليات گسترده نظامی ارتش اسرائيل عليه تشکل های مسلح فلسطينی در نوار غزه روز پنجشنبه، ۲۵ آبان، ادامه يافت، برای نخستين بار اصابت يک فروند راکت شليک شده از سوی فلسطينی ها به يک خانه اسرائيلی، سه نفر از شهروندان اين کشور را کشت.

اقدامات نظامی اسرائيل عليه غزه از بعد از ظهر چهارشنبه و با حمله اسرائيل به خودروی حامل فرمانده شاخه نظامی حماس شدت گرفت؛ حمله ای از يک جنگنده اسرائيلی به اتومبيلی که در آن احمد الجعبری و پسرش کشته شدند.

چند ساعت پس از این حمله، سيزده فلسطينی ديگر در حملات هوايی اسرائيل به نقاط مختلف نوار غزه کشته شدند.


در حالی که در سراسر پنجشنبه حملات متقابل اسرائيل و تشکل های مسلح فلسطينی ادامه داشت، در همين روز، آيين تشييع جنازه احمد الجعبری با حضور دهها هزار فلسطينی در خيابان های مرکزی شهر غزه در جريان بود.

رسانه های اسرائيل در اين ساعات که تشييع جنازه ادامه داشت و سران اصلی حماس نيز در آن شرکت کرده بودند، تأکيد داشتند که عمليات هوايی اسرائيل کاهش يافته اما انتظار می رود که اين حملات در پايان مراسم ياد شده، شدت گيرد.

روز پنجشنبه از يکسو در حملات راکتی تشکل های فلسطينی به جنوب اسرائيل سه اسرائيلی کشته و نيز در حملات اسرائيل به بخش شمالی نوار غزه در بامداد اين روز، دو فلسطينی در منطقه «جبليه» کشته شدند تا شمار فلسطينی هايی که در چند ساعت به قتل رسيدند، به سيزده نفر افزايش يابد و شمار ديگری نيز زخمی شوند.

ارتش اسرائيل که عمليات نظامی خود را «ستون دود» نامگذاری کرده است، شماری از نيروهای ذخيره خود را به خدمت زير پرچم فراخوانده است؛ امری که تنها در زمان برنامه ريزی برای يک حمله زمينی انجام می شود. نيروهای ذخيره که خود را معرفی کرده اند و نيز سربازان دوره منظم به جنوب کشور اعزام شده و در چند قدمی مرز با غزه مستقر شده اند.

دولتمردان اسرائيل و نيز فرماندهان ارشد ارتش اين کشور گفته اند که نه تنها آماده اعزام نيروی نظامی زمينی به غزه، حتی تا حد تسلط دوباره بر این باريکه هستند بلکه می توانند سران اصلی حماس و از جمله اسماعيل هنيه نخست وزير حماس در غزه را هدف قرار دهند و سران حماس در پوشش «کادر سياسی» از مسئوليت حملات راکتی به اسرائيل در امان نخواهند بود.

اسرائيل در کشتن سران سياسی و رهبر روحانی بنيانگذار حماس شيخ احمد ياسين سابقه طولانی دارد. اما در سال های اخير اين نوع اقدامات را بسيار محدود کرده بود تا تفاهم نانوشته خود با حماس را رعايت کرده باشد.

احمد سعيد خليل الجعبری سه روز پس از آن کشته شد که بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل درجلسه دولت خود تأکيد کرد که تداوم حملات راکتی از غزه را بيش از اين تحمل نمی کند و آماده است که «وضع را وخيم تر کند»؛ به گفته ارتش اسرائيل، از نهم نوامبر بيش از صد و پنجاه راکت به اسرائيل اصابت کرده است.

رسانه های اسرائيلی گفته اند حمله راکتی فلسطينی ها که پنجشنبه جان دو زن و يک مرد اسرائيلی را در شهرک «کريات ملاخی» گرفته است، نتيجه اصابت مستقيم راکت به يک ساختمان بوده است که در کنار کشته شدن سه اسرائيلی، ساختمان آنها نيز دچار آتش سوزی شد.

در دور تازه تشديد حملات اسرائيل و غزه عليه يکديگر، اين نخستين بار است که چند اسرائيلی در حملات راکتی کشته می شوند؛ اسرائيل هميشه واکنش بسيار شديدی به کشته شدن حتی يک شهروند خود نشان می دهد.

يک نماينده دولت اسرائيل که پنجشنبه از شهر «کريات ملاخی» ديدار می کرد، در مصاحبه با راديوی سراسری اسرائيل گفت که اسرائيل زخمی شدن يک نوزاد و ريخته شدن خون او را با وخامت بسيار تلقی کرده است، و اين را نيز گفت که «خون يک يهودی بيشتر از خون تمامی چند ميليون مردم غزه اهميت دارد و اگر لازم به گسترش عمليات نظامی باشد، کاری خواهيم کرد که همه مردم غزه به صحرای سينای فرار کنند».

سيستم ضد راکتی «گنبد آهنين» توانسته است که شماری از راکت ها را مهار کند اما نظر به کشته شدن سه اسرائيلی در حمله بامداد پنجشنبه، به نظر می رسد که موفقيت اين سيستم صددرصدی نيست بويژه اينکه اسرائيل خود اذعان دارد که از شمار کافی اين سيستم ها، به دليل کمبود بودجه، برخوردار نيست.

اسرائيل می گويد که از ماه گذشته که امير قطر از غزه ديدار کرد، حملات راکتی از غزه پس از مدت ها آرامش، از سرگرفته شده و برای نخستين بار نيز شاخه نظامی حماس تأييد می کند که در اين حملات نقش دارد.

در سه هفته گذشته، دو بار و هربار به مدت چند روز، حملات متقابل به يکديگر شدت گرفت؛ دور تازه از هفته گذشته و پس از آنکه يک راکت به يک خودروی ارتش اسرائيل در نزديکی غزه اصابت کرد و موجب زخمی شدن چهار نيروی نظامی اسرائيلی شد، آغاز گرديد.

تمامی تشکل های مسلح فلسطينی در حملات راکتی دور جديد و نيز در دور پيشين که سه هفته پيش بود، مسئوليت بر عهده گرفته اند؛ «يگان های عزالدين القسام» شاخه نظامی حماس، «يگان های القدس» شاخه نظامی سازمان جهاد اسلامی فلسطين، «يگان های صلاح الدين» شاخه نظامی «کميته های مقاومت مردمی»، «گردان های ابوعلی مصطفی» شاخه نظامی «جبهه مردمی آزاديبخش فلسطين» و نيز تشکل های ديگر.

شاخه نظامی حماس در حالی در اين دو دور حملات راکتی به اسرائيل قبول مسئوليت کرده است که اين سازمان که بر باريکه غزه حاکم است، در سه سال گذشته تفاهم نانوشته ای را با اسرائيل رعايت می کرد.

خبرنگاران نظامی رسانه های اسرائيل می گويند ارزيابی ارتش اين کشور اين است که حماس به خاطر کشته شدن فرمانده شاخه نظامی خود، اکنون در حال برنامه ريزی برای يک عمليات بزرگ عليه اسرائيل است تا پرستيژ شبه نظاميان و روحيه آنان را حفظ کند.

خبرنگاران نظامی اسرائيلی می گويند اين احتمال وجود دارد که حماس بخواهد با راکت های دوربردتر، اين بار به تل آويو نيز ضربه بزند. اين در حالی است که هزاران اسرائيلی، مناطق مسکونی جنوب را ترک کرده و نزد بستگان خود در ساير نقاط اين کشور بسيار کوچک و کم مساحت رفته اند.

بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل چهارشنبه گفته بود که حماس از راکت های ايرانی فجر- ۵ برخوردار شده است.

اهود باراک وزير دفاع اسرائيل پنحشنبه گفت که بخشی از حملات هوايی چهارشنبه شب اين کشور عليه غزه، ضربه به انبار راکت های «فجر» بوده، اما بعيد ندانست که حماس بخواهد از بقيه راکت هايی از اين نوع که دارد، حتی به تل آويو حمله کند.

مقامات فلسطينی چه در کرانه باختری و چه در غزه می گويند که نخست وزير و وزير دفاع اسرائيل در آستانه انتخابات پارلمانی «کنست»، دستور حمله دوباره به غزه را داده اند تا خود را در چشم مردم اسرائيل به عنوان رهبرانی قدرتمند نشان دهند و رای بدست آورند؛ اما اسرائيل می گويد که تنها برای تامين امنيت مردم خود اين اقدامات نظامی را انجام می دهد تا فلسطينی ها از راکت پرانی دست بردارند و اين وضعيت، «ارتباطی با انتخابات اسرائيل ندارد».

در شبانه روز گذشته، در دو سوی مرز حالت اضطراری برقرار شده است؛ مدارس در سوی اسرائيلی بسته شده و مردم با شنيدن هر آژير خطر حمله راکتی، به سوی پناهگاه ها می دوند و در غزه، مردم نگران گسترش حملات هوايی اسرائيل و به بار آمدن کشته ها و مجروحين بيشتر هستند.

وضعيت نظامی جديد نگرانی های عميق سران منطقه را در پی آورده است؛ محمود عباس رهبر تشکيلات خودگردان فلسطينی که به اروپا رفته بود تا پشتيبانی کشورهای اروپايی را از درخواست فلسطينی ها برای ارتقای جايگاه اين تشکيلات در سازمان ملل بدست آورد، سفر خود را در حالی که به سوييس رسيده بود، ناتمام گذاشت و برای رسيدگی نزديک از اوضاع، به رام الله بازگشت.

آقای عباس و يارانش در تشکيلات فلسطينی که حضور فيزيکی در غزه ندارند، اسرائيل را قوياً نکوهش کرده و خواهان فشار جامعه جهانی بر اسرائيل، برای قطع اين حملات، شده اند.

مصر نيز که در دو دور حملات متقابل اسرائيل و فلسطينی ها برای برقراری آرامش تلاش کرده بود، پنجشنبه از آمريکا خواست که مانع از ادامه تجاوزگری های اسرائيل شود؛ محمد عمرو وزيرخارجه مصر در تماس تلفنی با هيلاری کلينتون وزيرخارجه آمريکا خواهان آن شد که با ايجاد فشار بر اسرائيل، نگذارد که وضع از اين وخيم تر شود.

مصر برای نشان دادن خشم خود، سفير جديدش در تل آويو را که تنها سه هفته پيش به اسرائيل اعزام شده بود، شامگاه چهارشنبه برای رايزنی از اسرائيل فرا خواند و پس از ساعتی نيز سفير و معاون سفير اسرائيل در مصر، از بيم بروز خشم مردم مصر، قاهره را ترک کردند و به اسرائيل بازگشتند.

از يکسو باراک اوباما رييس جمهوری آمريکا در تماس تلفنی با محمد مرسی رييس جمهوری مصر خواهان ايفای نقش مثبت مصر در اين بحران شده است و از سوی ديگر، نخست وزير اسرائيل در تماس تلفنی با باراک اوباما، دلايل حمله اسرائيل به غزه را توضيح داده است.

اعراب تلاش کرده اند که نشست شورای امنيت در روز پنجشنبه (به وقت نيويورک) نيز برای دومين روز پی در پی به بررسی اضطراری حمله اسرائيل به غزه اختصاص يابد و اسرائيل تقبيح شود زيرا نشست چهارشنبه شب شورای امنيت بدون نکوهش اسرائيل پايان گرفته بود؛ نشستی که در آن سوزان رايس نماينده آمريکا در سازمان ملل به تندی حملات راکتی فلسطينی ها به اسرائيل را سرزنش کرد.

در ميان حمايت يکجانبه و چشمگير آمريکا و شخص باراک اوباما از انگيزه های اسرائيل از تشديد حملات، بسياری از سران جهان و سازمان های بين المللی از طرفين نزاع خواسته اند که شکيبا باشند.

سازمان ملل، روسيه، فرانسه و کشورهای ديگر، طرفين را به خودداری از تشديد وضع فراخوانده اند هرچند که واکنش ترکيه از جنس ديگری بوده است؛ احمد داوود اوغلو وزيرخارجه ترکيه به اسرائيل هشدار داد که با ادامه اين حملات، ترکيه عليه اسرائيل در نهادهای بين المللی تلاش خواهد کرد.

ايران حمله نظامی وسيع اسرائيل به غزه را نکوهش کرده و آن را «ترور سازماندهی شده دامنه دار رژيم صهيونيستی» به غزه ناميد.

رامين مهمان پرست سخنگوی وزارت خارجه ايران روز پنجشنبه از کشورهای «غير متعهد» نيز خواست که با اسرائيل قطع رابطه کنند، و گفت: «انفعال و سکوت سازمان ها و نهادهای بين المللی در برخورد با جنايات رژيم صهيونيستی، سبب جری ترشدن بيش از پيش اين رژيم شده است.»

امير حسين عبداللهيان معاون عربی و آفريقای وزارت خارجه ايران نيز روز پنجشنبه به خبرگزاری «فارس» گفت: «مقاومت در فلسطين پاسخی دندان شکن به تل آويو خواهد داد».

رمضان شريف «رييس ستاد انتفاضه و قدس» در سپاه پاسداران ايران نيز روز پنجشنبه در گفت و گو با «فارس» گفت که «حمله اسرائيل به غزه، آزمون بزرگی برای دولت های مصر، قطر و امارات است و افکار عمومی منتظر واکنش اين کشورها نسبت به ترور ناجوانمردانه و حمله به غزه است».

محمد رضا فرقانی مدير امور بين الملل در دفتر رياست جمهوری محمود احمدی نژاد نيز پنجشنبه به «فارس» گفت: «حمله به غزه به آسانی برای رژيم صهيونيستی تمام نخواهد شد...و اين اقدام می تواند منطقه را به طور کل دچار التهاب کند؛ منطقه ای که بخاطر اوضاع سوريه و تحولات کشورهای عربی، در حالت بحرانی قرار دارد و اين اقدام صهيونيست ها می تواند برالتهابات منطقه بيفزايد که عاقبت آن برای رژيم صهيونيستی و هم پيمانان آن کاملاً نامشخص است».

در برخی از کشورها، تظاهرات حمايت از فلسطينی ها و نکوهش اسرائيل از سرگرفته شده است؛ ترکيه نخستين کشوری بود که اين تظاهرات در آن از سرگرفته شد.

احمد الجعبری ارشدترين و مهم ترين نيروی نظامی حماس بود که از سالها پيش در فهرست سياه تروريستی نيروهای تحت تعقيب اسرائيل قرار داشت.

ربودن گيلعاد شليط سرباز اسرائيلی که پنج سال و نيم عضو حماس بود، و احمد الجعبری عامل آن شناخته شده بود، مانع از آن شد که اسرائيل قصد خود را برای ضربه زدن به الجعبری عملی کند زيرا نگران کشته شدن شليط در اسارت نيروهای تحت فرمان الجعبری بود؛ روزی که حماس شليط را سال گذشته در برابر آزادی يک هزار و يکصد زندانی امنيتی به اسرائيل تحويل داد، احمد الجعبری خود شليط را به افسران مصری که ميانجی اين معامله بودند، تحويل داد.

اسرائيل در تابستان ۲۰۰۵ بنا به تصميم اريئل شارون نخست وزير وقت اسرائيل، به طور يکجانبه و بدون توافق با فلسطينی ها، به اشغال غزه پس از چهار دهه پايان داد اما از آن زمان، هزاران راکت از غزه به اسرائيل شليک شده است.

اسرائيل در ژانويه ۲۰۰۹ نيز عمليات نظامی وسيع «سرب مذاب» را عليه تشکل های فلسطينی در غزه به مدت ۲۲ روز پيگيری کرد که در آن، بين ۱۱۰۰ تا بيش از ۱۴۰۰ فلسطينی کشته و شمار کثير ديگری زخمی شدند و ويرانی های بسياری به بار آمد که هنوز کمک جامعه جهانی و اميرنشين های خليج فارس برای بازسازی آن ادامه دارد. ايران نيز در اين بازسازی ها کمک های مالی چشمگيری اهداء کرده بود.

باريکه غزه در سال های اخير به بازسازی و عمران مشغول بود و همين ماه گذشته بود که امير قطر با انجام نخستين ديدار تاريخی ازغزه ۴۵۰ ميليون دلار به فلسطينی ها برای بازسازی ها هديه کرد؛ چند روز پس از آن نيز امير بحرين نمايندگان ارشد دربار خود را با کمک های مالی وسيع به غزه فرستاد.