لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳ تهران ۱۱:۰۹

هدف آمريکا از تحریم ایران؛ تغییر رژیم سیاسی یا توقف برنامه هسته ای؟


شبکه تلویزیونی «سی ان ان» در سایت خود مطلبی به قلم ديويد فروم منتشر کرده و در آن، ضمن بررسی تبعات تحريم های اقتصادی غرب به رهبری آمريکا عليه ايران تلاش کرده که ابعاد اهداف ايالات متحده از اعمال تحريم های فوق را روشن سازد.

نویسنده در این مقاله با اشاره به اینکه در شرايط کنونی، تحريم ها تا حد زيادی بر پيکره اقتصاد ايران و کيفيت زندگی مردم تاثيرگذار بوده اند در پی این است که به اين پرسش اساسی پاسخ دهد که مرحله بعد در روند فعلی چه خواهد بود؟

در تحليل «سی ان ان» آمده است: آژانس بين المللی انرژی تاييد کرده است که ميزان صادرات نفت ايران در اثر تحريم ها به پايين ترين سطح خود در ۲۳ سال گذشته رسيده است.

تاثير تحريم ها بر روی اقتصاد ايران چشمگير بوده و تنها طی ۱۲ ماه ميزان سود حاصل از محل فروش نفت ايران تا ۶۰ درصد کاهش نشان داد. همين مساله خود موجب سقوط ارزش واحد پول ايران شد و ريالی که در اوايل سال ۲۰۱۰ نرخ برابری اش با دلار آمريکا ۱۲۰۰ تومان در برابر يک دلار بود امروز به ۳۵۰۰ تومان در مقابل هر دلار سقوط کرده است.

عناصری در حاکميت امروز ايران حضور دارند که خوشحال خواهند شد برنامه ای پرهزينه و ناموفق را در برابر امتيازهای اقتصادی به کنار نهند و برای رژيم در خانه خودش اقبال عمومی خريداری کنند. در اين بين، به گفته «سی ان ان»، آمريکا ايران را از تهديدی جهانی به يک مترسک قرون وسطايی در منطقه تبديل می کند. اگر هم چنين ايرانی را دوست نداشته باشيم، دست کم می توانيم با آن زندگی کنيم.
تابستان امسال، ايران مشتری های اروپايی خود را از دست داد و سامانه بانکی کشور نيز در اثر تحريم های پيشنهادی «مارک کرک» و «رابرت منندز» [سناتورهای آمريکايی] از مجموعه جهانی قطع شده و جابجايی نقدينگی در معاملات را با دشواری های عديده ای مواجه ساخت.

ايران که زمانی سومين صادرکننده نفت دنيا بود امروز در قعر جدول ۱۰ صادر کننده نفت جهان ايستاده است.

بعد از نفت، فرش و پسته بزرگترين بخش صادرات ايران را تشکيل می دهند. ايران مواد خوراکی، ماشين آلات و حتی بنزين مورد نياز خود را از خارج تأمين می کند و توانايی پالايش مقدار کافی بنزين برای خودروهای درون کشور را ندارد.

اقتصاد ايران در سال ۲۰۱۱ افت زيادی داشت و نرخ تورم بين ۲۰ تا ۲۵ درصد تخمين زده می شود، البته بسته به اينکه چه کسی رقم را محاسبه کند. سقوط ۳۰ درصدی ارزش ريال نيز در اين ميان به گرانی فزاينده در کشور دامن زده است.

در اين کشاکش، پرسشی که از سياستمداران آمريکايی مطرح می شود این است که ايالات متحده از اين رهگذر در پی چه چيزی است؟

به نظر نویسنده مقاله «سی ان ان»، اهداف آمريکا در قبال ايران را می توان به سه گروه تقسيم کرد: کوتاه مدت، ميان مدت و درازمدت:

• هدف کوتاه مدت، مجاب کردن حکومت ايران به تسليم درباره برنامه هسته ای و پذيرش کامل و بی قيد و شرط نظارت نهادهای بين المللی است.

• هدف ميان مدت، در کل تعديل رفتار ناپسند جمهوری اسلامی است که از آن جمله می توان به حمايت ايران از اعمال تروريستی از جمله تلاش اخير برای ترور سفير عربستان سعودی در ايالات متحده اشاره کرد.

• هدف درازمدت آمريکا نيز اعمال فشار اقتصادی کافی در جهت شکل گيری يک انقلاب داخلی و سقوط رژيم در ايران است.

از ميان اين سه، هدف درازمدت بيشتر از دو هدف ديگر مورد توجه کسانی قرار گرفته که دوست دارند جهان آينده مکانی امن تر و بهتر از آنچه امروز هست باشد. جمهوری اسلامی در فهرست بدنام ترين و خطرناک ترين نظام های جهان در رده های بالای اين فهرست قرار دارد. جمهوری اسلامی با مردم خود بدرفتاری کرده، همجنسگرايان را اعدام و زنان را سرکوب می کند. اين حکومت گروه حزب الله را مورد حمايت های مالی خود قرار داده و از تروريسم پشتيبانی می کند.
فراموش نکنيم که تحريم های کنونی برای توقف برنامه هسته ايران وضع شد. اگر اين برنامه متوقف شود، تحريم های شديد نيز بايد لغو شوند. هدف ما [ايالات متحده آمريکا] تغيير رژيم، يا حتی اصلاح آن نيست، چنين اهدافی مربوط به مردم ايران است که خود به نحوی که صلاح می دانند، باید در زمان مناسب، انجام دهند.

از جهت تاريخی نيز، اولين اقدام جمهوری اسلامی در عرصه بين المللی اشغال سفارت ايالات متحده آمريکا در تهران و گروگان گيری ۵۲ نفر از اعضای سفارتخانه بود. با چنين سابقه ای خواست طرفداری از هدف درازمدت موجه می نمايد اما ‫مشکل بزرگی نيز در «چشم انداز درازمدت» به چشم می خورد.

جمهوری اسلامی ایران تا کنون اثبات کرده که نظام سرسختی است و خوب بلد است خود را سرپا نگاه دارد.‬

مقاله نویس «سی ان ان» می می نویسد: حکومت اسلامی ایران در سال ۲۰۰۳ با موج بزرگی از اعتراض ها روبرو شد و با خشونت آن ‫حرکت را خاموش کرد. اين رژيم بار ديگر در سال ۲۰۰۹ رفتار مشابهی را در برابر اعتراض های وسيع به نتايج انتخابات رياست جمهوری از خود نشان داد‬. امروز نيز نظام حاکم بر ايران به سرکوب ناراضيان اقتصادی می پردازد. می بايست به اين نکته توجه داشت که تحريم ها به تنهايی توانايی تغيير رژيم را نداشته و «هدف درازمدت» ياد شده به ابزاری فراتر از تحريم صرف نياز دارد.

نویسنده «سی ان ان» در ادامه نتيجه می گيرد که «تغيير رژيم در ايران راهبردی است که آمريکا را به سوی رويارويی با ايران خواهد کشاند» و می پرسد «کيست که در اين شرايط خواهان چنين نتيجه ای باشد؟»

«سی ان ان» می افزايد: آنچه در عراق اتفاق افتاد می تواند مثالی هشدار دهنده برای مورد ايران نيز به شمار آيد: تحريم های عراق که در سال ۱۹۹۱ وضع شد، در طول يک دهه ای که از اجرای آنها گذشت، رفته رفته جديت اوليه خود را از دست داد و دچار فرسايش شد.

در مقابل هدف درازمدت که دور از دسترس می نماید، امتياز هدف کوتاه مدت این است که از رژيم ايران امتيازی را طلب می کند که امکان انجامش را دارد. جمهوری اسلامی می تواند از برنامه هسته ای خود دست بردارد و به حيات خود ادامه دهد.

در عين حال عناصری در حاکميت امروز ايران حضور دارند که خوشحال خواهند شد برنامه ای پرهزينه و ناموفق را در برابر امتيازهای اقتصادی به کنار نهند و برای رژيم در خانه خودش اقبال عمومی خريداری کنند. در اين بين، به گفته «سی ان ان»، آمريکا ايران را از تهديدی جهانی به يک مترسک قرون وسطايی در منطقه تبديل می کند. اگر هم چنين ايرانی را دوست نداشته باشيم، دست کم می توانيم با آن زندگی کنيم.

نویسنده مقاله «سی ان ان» در نهايت تصريح می کند: فراموش نکنيم که تحريم های کنونی برای توقف برنامه هسته ايران وضع شد. اگر اين برنامه متوقف شود، تحريم های شديد نيز بايد لغو شوند. هدف ما [ايالات متحده آمريکا] تغيير رژيم، يا حتی اصلاح آن نيست، چنين اهدافی مربوط به مردم ايران است که خود به نحوی که صلاح می دانند، باید در زمان مناسب، انجام دهند.
XS
SM
MD
LG