موفقیت یک برنامه تلویزیونی ماهواره ای در جذب مخاطب، باعث تولید برنامه ای مشابه آن در داخل ایران شده است.
«بفرمایید شام»، اجرای فارسی شده مسابقه تلویزیونی معروف come dine with me است که امتیاز آن توسط شبکه ماهواره ای فارسیزبان من و تو از شبکه ITV انگلستان خریداری شده و از زمان پخش تاکنون بینندگان زیادی را در ایران جذب کرده است.
در این برنامه هر هفته چهار آشپز آماتور که تا به حال یکدیگر را ندیدهاند و از میان ایرانیان ساکن شهر لندن انتخاب می شوند، در خانههایشان برای هم شام درست میکنند و مخفیانه به هم امتیاز میدهند.
با موفقیت این برنامه در جذب بینندگان زیاد در داخل ایران، از چند ماه قبل زمزمه های مختلفی در محافل رسانه ای ایران مبنی بر مطرح شدن طرح های تولید برنامه هایی مشابه «بفرمایید شام» به گوش می خورد.
حالا خبرگزاری مهر گزارش داده که تصویربرداری یکی از این طرح ها با نام «بفرمایید شام ایرانی» به كارگردانی بیژن بیرنگ شروع شده است.
بر اساس این گزارش، این برنامه برای عرضه در شبكه نمایش خانگی ساخته میشود و قرار است خوانندگان موسیقی پاپ و سنتی، بازیگران سینما و ورزشكاران رشتههای مختلف در این برنامه باهم رقابت میكنند.
با آنکه سازندگان این برنامه گفته اند که برنامه آنها شبیه «برنامهای كه از شبكههای ماهوارهای پخش میشود» نیست و آنها قصد دارند بر اساس «موازین شرعی و عرفی جامعه و با استفاده از آداب و فرهنگ غنی اسلامی ایرانی» برنامه ای تولید کنند، ولی خبرگزاری مهر در تحلیلی با رد ادعای سازندگان این برنامه مبنی بر عدم مشابهت برنامه شان با «بفرمایید شام» نوشته است: سازندگان برای این که بتوانند بدون مشکل کارشان را به سرانجام برسانند، هر گونه شباهت فرمی و محتوایی را انکار میکنند و از طرفی دیگر ایده اصلی برنامه را از «بفرمائید شام» میگیرند.
رضا صدیق، روزنامه نگار حوزه فرهنگ و هنر، درباره علت تولید برنامه هایی مشابه «بفرمایید شام» در داخل ایران به رادیو فردا می گوید: «این موضوع بر می گردد به این نکته که این برنامه به شدت مخاطبان داخلی را جذب کرده و پربیننده است. حالا قرار است که ورژن ایرانی آن ساخته شود و ایرانیزه شود.
ایرانیزه یعنی اینکه حکومتی شود. یعنی به سبک و ذائقه حکومت جمهوری اسلامی ساخته شده و به خورد مخاطب داده شود. این شباهت ها و اینکه هر برنامه ای که پر مخاطب می شود، می خواهند شبیه آن را در داخل بسازند، موضوع تازه ای نیست و سابقه داشته است؛ مثل مسابقه های تلویزیونی، برنامه های طنز و یا خیلی از سریال های تلویزیونی که مشابه سریال های خارجی بوده است.»
طی ماه های گذشته، رسانه های نزدیک به اصولگرایان ایران با انتشار مطالبی، از لزوم توجه به برنامه های غیر سیاسی چون «بفرمایید شام» خبر داده و گفته بودند این گونه برنامه ها ادامه تلاش های غرب برای مقابله فرهنگی با ایران است.
آقای صدیق درباره دلایل به وجود آمدن چنین حساسیت هایی پیرامون برنامه های غیرسیاسی مانند «بفرمایید شام» اعتقاد دارد:
رضا صدیق: به نظرم نکته اصلی که درباره برنامه «بفرمایید شام» مطرح است، همین نکته غیر سیاسی بودن و فرهنگی بودن آن است. فرهنگی نه به معنای فرهنگی عرف، بلکه به معنای فرهنگ سازی ای است که این برنامه انجام می دهد. چون برنامه بفرمایید شام، وارد زندگی ایرانی های خارج از کشور می شود و نوع زندگی، سلیقه های آنها، علایق شان، حتی نوع برخوردها و پشت هم حرف زدن های آنها را نشان می دهد. به نوعی در حال نشان دادن واقعیت زندگی ایرانی های خارج از کشور است.
بعضی جاهای آن تنه به تنه اخلاق عرف جامعه ایران می زند. خود این، نکته حساسیت برانگیزی است که (روزنامه) کیهان هم روی همین نکته پافشاری کرده و بر فرهنگ سازی این برنامه مانور داده است. همینکه این برنامه یک زندگی سکولار را از ایرانی های خارج از کشور نشان می دهد که شاید باعث شده است مدیران فرهنگی داخل کشور به این فکر بیفتند برنامه ای بسازند که این بی پردگی در آن نباشد و یک زندگی از زندگی ایرانی های داخل نشان دهند که تاکنون شبیه آن وجود نداشته است.»
خبرگزاری مهر در پایان تحلیل خود درباره تولید برنامه ای مشابه «بفرمایید شام» با ابراز تردید نسبت به موفقیت چنین برنامه ای نوشته است: «این که گروهی ایرانی می خواهند این برنامه را تقلید کنند تاسف آور است، این نشان می دهد ضعف برنامه سازی و خلاقیت در برنامه سازان ما جدی است.»
«بفرمایید شام»، اجرای فارسی شده مسابقه تلویزیونی معروف come dine with me است که امتیاز آن توسط شبکه ماهواره ای فارسیزبان من و تو از شبکه ITV انگلستان خریداری شده و از زمان پخش تاکنون بینندگان زیادی را در ایران جذب کرده است.
در این برنامه هر هفته چهار آشپز آماتور که تا به حال یکدیگر را ندیدهاند و از میان ایرانیان ساکن شهر لندن انتخاب می شوند، در خانههایشان برای هم شام درست میکنند و مخفیانه به هم امتیاز میدهند.
با موفقیت این برنامه در جذب بینندگان زیاد در داخل ایران، از چند ماه قبل زمزمه های مختلفی در محافل رسانه ای ایران مبنی بر مطرح شدن طرح های تولید برنامه هایی مشابه «بفرمایید شام» به گوش می خورد.
حالا خبرگزاری مهر گزارش داده که تصویربرداری یکی از این طرح ها با نام «بفرمایید شام ایرانی» به كارگردانی بیژن بیرنگ شروع شده است.
بر اساس این گزارش، این برنامه برای عرضه در شبكه نمایش خانگی ساخته میشود و قرار است خوانندگان موسیقی پاپ و سنتی، بازیگران سینما و ورزشكاران رشتههای مختلف در این برنامه باهم رقابت میكنند.
با آنکه سازندگان این برنامه گفته اند که برنامه آنها شبیه «برنامهای كه از شبكههای ماهوارهای پخش میشود» نیست و آنها قصد دارند بر اساس «موازین شرعی و عرفی جامعه و با استفاده از آداب و فرهنگ غنی اسلامی ایرانی» برنامه ای تولید کنند، ولی خبرگزاری مهر در تحلیلی با رد ادعای سازندگان این برنامه مبنی بر عدم مشابهت برنامه شان با «بفرمایید شام» نوشته است: سازندگان برای این که بتوانند بدون مشکل کارشان را به سرانجام برسانند، هر گونه شباهت فرمی و محتوایی را انکار میکنند و از طرفی دیگر ایده اصلی برنامه را از «بفرمائید شام» میگیرند.
برنامه «بفرمایید شام» یک زندگی سکولار را از ایرانی های خارج از کشور نشان می دهد که شاید باعث شده است مدیران فرهنگی داخل کشور به این فکر بیفتند برنامه ای بسازند که این بی پردگی در آن نباشد و یک زندگی از زندگی ایرانی های داخل نشان دهند که تاکنون شبیه آن وجود نداشته است.
رضا صدیق، روزنامه نگار
رضا صدیق، روزنامه نگار حوزه فرهنگ و هنر، درباره علت تولید برنامه هایی مشابه «بفرمایید شام» در داخل ایران به رادیو فردا می گوید: «این موضوع بر می گردد به این نکته که این برنامه به شدت مخاطبان داخلی را جذب کرده و پربیننده است. حالا قرار است که ورژن ایرانی آن ساخته شود و ایرانیزه شود.
ایرانیزه یعنی اینکه حکومتی شود. یعنی به سبک و ذائقه حکومت جمهوری اسلامی ساخته شده و به خورد مخاطب داده شود. این شباهت ها و اینکه هر برنامه ای که پر مخاطب می شود، می خواهند شبیه آن را در داخل بسازند، موضوع تازه ای نیست و سابقه داشته است؛ مثل مسابقه های تلویزیونی، برنامه های طنز و یا خیلی از سریال های تلویزیونی که مشابه سریال های خارجی بوده است.»
طی ماه های گذشته، رسانه های نزدیک به اصولگرایان ایران با انتشار مطالبی، از لزوم توجه به برنامه های غیر سیاسی چون «بفرمایید شام» خبر داده و گفته بودند این گونه برنامه ها ادامه تلاش های غرب برای مقابله فرهنگی با ایران است.
آقای صدیق درباره دلایل به وجود آمدن چنین حساسیت هایی پیرامون برنامه های غیرسیاسی مانند «بفرمایید شام» اعتقاد دارد:
رضا صدیق: به نظرم نکته اصلی که درباره برنامه «بفرمایید شام» مطرح است، همین نکته غیر سیاسی بودن و فرهنگی بودن آن است. فرهنگی نه به معنای فرهنگی عرف، بلکه به معنای فرهنگ سازی ای است که این برنامه انجام می دهد. چون برنامه بفرمایید شام، وارد زندگی ایرانی های خارج از کشور می شود و نوع زندگی، سلیقه های آنها، علایق شان، حتی نوع برخوردها و پشت هم حرف زدن های آنها را نشان می دهد. به نوعی در حال نشان دادن واقعیت زندگی ایرانی های خارج از کشور است.
بعضی جاهای آن تنه به تنه اخلاق عرف جامعه ایران می زند. خود این، نکته حساسیت برانگیزی است که (روزنامه) کیهان هم روی همین نکته پافشاری کرده و بر فرهنگ سازی این برنامه مانور داده است. همینکه این برنامه یک زندگی سکولار را از ایرانی های خارج از کشور نشان می دهد که شاید باعث شده است مدیران فرهنگی داخل کشور به این فکر بیفتند برنامه ای بسازند که این بی پردگی در آن نباشد و یک زندگی از زندگی ایرانی های داخل نشان دهند که تاکنون شبیه آن وجود نداشته است.»
خبرگزاری مهر در پایان تحلیل خود درباره تولید برنامه ای مشابه «بفرمایید شام» با ابراز تردید نسبت به موفقیت چنین برنامه ای نوشته است: «این که گروهی ایرانی می خواهند این برنامه را تقلید کنند تاسف آور است، این نشان می دهد ضعف برنامه سازی و خلاقیت در برنامه سازان ما جدی است.»