آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۹ شهریور اعلام کرد که ایران به محدودیتهای تعیین شده در چارچوب توافق هستهای میان تهران و شش قدرت جهانی پایبند بوده است.
این سومین گزارش آژانس از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در ژانویه گذشته درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است که تیرماه سال ۱۳۹۴ در وین مورد توافق ایران و گروه پنج به علاوه یک قرار گرفت.
آقای ترامپ این توافق را «بدترین توافقی که تاکنون دیده»، توصیف کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آژانس در گزارش خود تصریح کرده که میزان اورانیوم با غنای پایین ایران تا روز ۲۱ اوت (۳۱ مرداد) ۸۸ کیلو و ۴۰۰ گرم بوده که بسیار پایینتر از ۲۰۲ کیلوگرم و ۸۰۰ گرم تعیین شده در توافق اتمی وین است.
ایران بر اساس این توافق اجازه ندارد تا اورانیوم را بیش از ۳.۶۷ درصد غنیسازی کند.
میزان ذخایر آب سنگین ایران که از آن در راکتورهای تولید پلوتیونیوم استفاده میشود ۱۱۱ تن بوده که پایینتر از محدودیت ۱۳۰ تن تعیین شده در برجام است.
ضمنا در گزارش آژانس اشاره شده که ایران تولید آب سنگین را در روز ۱۷ ژوئن از سرگرفته است. فعالیت این راکتور از ۲۷ آوریل به خاطر تعمیرات متوقف شده بود.
ایران تاکنون دو بار از محدودیتهای تعیین شده برای داشتن ذخایر آب سنگین پیش از انتقال فوری آن به عمان تخطی کرده است.
به گزارش رویترز، منتقدان چنین ترتیباتی میگویند انتقال دادن صرف مواد یاد شده به خارج و انبار کردن تولید اضافی در عمان برای فروش به خریداران بالقوه کافی نیست. اما طرفهای مذاکره با ایران تاکنون با چنین راهحلی مشکلی نداشتهاند.
در ماه ژوئن، اندکی پس از اینکه آژانس در گزارش خود اعلام کرد که ذخایر آب سنگین ایران به سطح ۱۲۸.۲ تن در اواسط ماه مه رسیده است، تهران گفت که ۲۰ تن از ذخایر خود را به خارج منتقل میکند.
گزارش روز پنجشنبه آژانس تایید میکند که ایران به وعده خود عمل کرده است.
تهران پس از دو سال مذاکرات نفسگیر با کشورهای آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا و آلمان پذیرفت که بسیاری از فعالیتهای هستهایش را محدود و راکتور آب سنگین اراک را بازطراحی کند.
در مقابل کشورهای عضو گروه پنج به علاوه یک تحریمهای فلج کننده بر ضد تهران را لغو یا آنها را کاهش دادند. با این حال از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا، واشینگتن گفته که در صدد بازنگری در توافق یاد شده است.
دولت ترامپ از هشت ماه پیش تاکنون دوباره پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است ولی احتمال میرود که در گزارش ماه اکتبر خود رویکرد دیگری در پیش بگیرد.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، هفته گذشته به مقر آژانس در وین رفت و درباره بازرسی احتمالی آژانس از پایگاههای نظامی ایران با یوکیو آمانو، مدیرکل آن، مذاکره کرد.
ایران بازرسی از پایگاههای نظامیاش را رد کرده و آن را «آرزوی آمریکا» دانسته است.