نشست شرم الشیخ و مشکلات مذاکره ایران و آمریکا

توافق ايران برای شرکت در کنفرانس امنيت عراق که قرار است ۱۳ و ۱۴ ارديبهشت، در شرم الشيخ مصر برگزار شود، به بحث های چند روزگذشته دراين باره که آيا اين کنفرانس تمامی نقش آفرينان در مسائل خاور ميانه را در بر خواهد داشت يانه، پايان داد .

همزمان تصميم تهران مبنی بر فرستادن منوچهر متکی، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی به اين کنفرانس، امکانی را فراهم می آورد تا گفت وگوهای مستقيم و احتمالی در سطح مقامات عالی دو کشور ايران و ايالات متحده امريکا پس از تقريبا ۳۰ سال برقرار شود.

تمامی اين مسائل، کنفرانس پيش رو درباره امنيت عراق را در نظر کارشناسان مهم تر جلوه داده است.

آمريکا ديدارمستقيم ميان نمايندگان ايالات متحده و جمهوری اسلامی ايران را در کنفرانس امنيت عراق محتمل دانسته است.

کاندوليزا رايس، وزير امور خارجه ايالات متحده آمريکا روز يکشنبه در گفت وگو با شبکه تلويزيونی ABC آمريکا گفت که ديدار و رويارويی مستقيم ميان وی و وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران، قابل پيشگيری نيست .

محجوب الزويری، کارشناس ارشد مسایل ايران و خاورميانه در مرکز تحقيقات استراتژيک در دانشگاه اردن در گفت وگو با راديو فردا می گويد که کنفرانس شرم الشيخ در اين باره از دو نظر اهميت ويژه ای دارد.

به گفته وی، «در وهله نخست، ايران بدون شک اولين کشوری است که پس از آمريکا در عراق حضور سياسی و نظامی دارد و شکی نيست که حضور ايران در این کنفرانس فرصتی است برای بحث درباره مسئله امنيت و استقرار و ثبات سياسی در عراق. مسئله دوم اين است که می توان گفت حضور در نشست عراق شايد فرصتی باشد برای پايان دادن به اختلافات ميان ايران و آمريکا بر سر مسائل مهمی چون عراق، پرونده اتمی جمهوری اسلامی ايران و نقش ايران در خاورميانه.»

در کنفرانس امنيت عراق، وزيران امور خارجه همسايگان عراق و ديگر کشورهای منطقه، نمايندگان عالی رتبه از کشورهای آمريکا و اتحاديه اروپا و کشورهای گروه جی ۸ شرکت خواهند داشت.

به گفته آقای الزويری، با اين که موضوع اصلی اين کنفرانس تامين امنيت عراق است، اما هر کدام از کشورهای شرکت کننده با فهرستی از خواسته های خود در آن حضور می يابند و همين امر ممکن است مشکلاتی را در پيش روی رسيدن به هدف اصلی فراهم کند.

وی می گويد: «نبايد فراموش کنيم که طرف های شرکت کننده در اين کنفرانس با فهرستی از خواسته های خود شرکت می کنند. به نظر من با اين که ايالات متحده خواستار آن است که فقط درباره مسئله عراق صحبت شود ايران خواستار مذاکره درباره مسئله اتمی است و کشورهای عربی می خواهند که درباره نقش ايران در عراق بحث و گفت وگو شود. به نظرمن اختلاف های موجود ميان کشورهای شرکت کننده مشکلاتی ايجاد خواهد کرد و نمی توانيم بگوييم که همه طرف ها به آسانی راضی می شوند.»

اين کارشناس مسائل ايران اظهار داشت: «گفت وگو های ميان آمريکا و ايران جديد نيست، البته درست است که در سطح وزيران امور خارجه نبوده و همين مسئله جديدی است اما فراموش نکنيم بحث و مذاکرات ميان تهران و واشينگتن به خصوص پس از وقایع سپتامبر ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ وجود داشته است.»

وی افزود: هميشه اتحاديه اروپا منتقل کننده نظرات آمريکا و ايران به يکديگر بوده است و رويارويی ايران و آمريکا در شرم الشيخ اتفاقی است که اگر بيافتد فرصتی به دو کشور می دهد که نظرات يکديگر را مستقيم و بی واسطه بشنوند.

آقای الزويری معتقد است که «ايران همواره مسایل را به يکديگر مرتبط می سازد، يعنی از نظر این کشور، بحث هسته ای ايران با حضور ايران در عراق ارتباط مستقيمی دارد و فکر نمی کنم که ايران قبول کند موضوع بحث تنها مسئله عراق باشد و پرونده هسته ای مورد بحث قرار نگيرد. به همين خاطر من فکر نمی کنم اين مذاکرات به نتيجه آنچنانی برسد.»

به گفته اين کارشناس منطقه خاورميانه، ايران و آمريکا به دليل حدود سه دهه بی ارتباطی اکنون برای از سرگيری روابط با مشکلاتی مواجهند.

به گفته وی، «بدون شک اتفاقاتی که در عراق می افتد فرصتی برای دو کشور ايران و آمريکا است اما از آنجا که بيش از ۲۷ سال از بی ارتباطی اين دو کشور می گذرد حتما مشکلاتی در برقراری ارتباط وجود دارد، حتی از لحاظ روانی و به نظر من نياز به زمان دارد و با فشارهای خارجی از جمله فشار اسراييل و برخی کشورهای عربی بر آمريکا برای محدود کردن نقش ايران، باعث ميشود که واشينگتن در اين مقطع زمانی نتواند نقش زيادی ايفا کند.»