به دنبال آنچه که دخالت «نهادهای غیرمرتبط» با وزارت ارشاد در جلوگیری از اکران فیلمهای دارای پروانه نمایش عنوان شده است، برخی از سینماگران ایرانی به این اتفاق اعتراض کردهاند.
این اعتراضها به بهانه فشار برخی نمایندگان مجلس به وزارت ارشاد برای ممانعت از اکران فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» در روزهای گذشته انجام شده است.
داریوش مهرجویی و غلامرضا موسوی از جمله سینماگرانی هستند که در گفتوگوهایی اعتراض خود را نسبت به دخالت نهادهایی خارج از مجموعه وزارت ارشاد در مورد اکران فیلمها بیان کردهاند.
عصبانی از «عصبانی نیستم»
فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان سال گذشته در جشنواره فجر به نمایش درآمد و با واکنشهای متفاوتی مواجه شد. کارگردان این اثر بنا به درخواست مدیران جشنواره، فیلمش را برای جلوگیری از ایجاد حاشیه، از داوری جشنواره خارج کرد تا جوایزی که به گفته برخی اعضای هیات داوران قرار بود به عوامل «عصبانی نیستم» برسد، نصیب دیگر فیلمها شود.
این فیلم سرانجام چند ماه پیش پس از جرح و تعدیل فراوان، پروانه نمایش دریافت کرد و به گفته حجتالله ایوبی، رییس سازمان سینمایی، از یک فیلم با رگههای سیاسی تبدیل به اثری کاملا اجتماعی شد.
پس از ثبت قرارداد اکران این فیلم در شورای صنفی نمایش، قرار شد تا «عصبانی نیستم» از نیمههای آبان ماه روی پرده برود.
چند روز پس از اعلام قطعی شدن نمایش این فیلم، فشار برخی جریانات و سایتهای تندرو به منظور وادار کردن وزارت ارشاد برای توقیف این فیلم آغاز شد. پس از مدتی کار به مجلس هم کشیده شد و برخی از نمایندگان به خصوص بعضی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس با نوشتن نامهای خطاب به سازمان سینمایی خواستار جلوگیری از نمایش فیلمِ به گفته آنها حامی فتنه «عصبانی نیستم» شدند.
این در حالی است که در شورای صدور پروانه نمایش سینمایی در وزارت ارشاد، یک نماینده مجلس نیز حضور دارد و بر سانسور و اکران فیلمها نظارت میکند.
«سید احمدرضا دستغیب» نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در کنار چند سینماگر، مدیر دولتی و شخصیت سیاسی دیگر، اعضای شورای پروانه نمایش سازمان سینمایی را تشکیل میدهند.
داریوش مهرجویی: به شما چه؟
داریوش مهرجویی یکی از کارگردانانی است که در گذشته فیلمی از او با وجود داشتن پروانه نمایش، برای همیشه توقیف شده است. فیلم «سنتوری» در زمان مدیریت محمدحسین صفار هرندی در وزارت ارشاد، پروانه نمایش را از این مجموعه دریافت کرد اما چند روز مانده به اکران، به خاطر فشار برخی جریانها و شخصیتهای جناح اصولگرا، جلوی نمایش این فیلم گرفته شد.
پس از مدتی نسخه قاچاق فیلم مهرجویی به بازار غیر رسمی راه پیدا کرد و به صورت گسترده در دسترس مردم قرار گرفت.
داریوش مهرجویی در مصاحبهای با ایسنا درباره مخالفت برخی افراد با تصمیمها و مجوزهای سازمان سینمایی گفته است: «اینها در واقع به نوعی ماهیت وزارت ارشاد را نفی میکنند. انگار کسی نیست که به اینها بگوید اصلا به شما چه؟ مگر تخصص دارید که درباره کیفیت یا نمایش دادن فیلمها اظهارنظر میکنید؟»
به گفته مهرجویی، هر فیلمی که بخواهد به تولید برسد، از همان مرحله تصویب فیلمنامه تا زمان نمایش در جشنواره و اکران عمومی، باید از وزارت ارشاد مجوز دریافت کند و اینکه درست در لحظه آخر و نمایش عمومی، عدهای مخالفت میکنند، نتیجه این میشود که انگار تمام آن امضاءها و مهرها بیجهت بوده است.
داریوش مهرجویی معتقد است، باید این موضوع مشخص شود که بالاخره وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد چیست؛ چون با اتفاقاتی که برای اکران برخی فیلمها رخ داده و مخالفتهایی که خارج از مجموعه وزارت ارشاد صورت گرفته است، پروانه ساخت و نمایش فیلمها بیاعتبار و بیمعنا میشود.
غلامرضا موسوی: دخالت مجلس، سیاسی است
غلامرضا موسوی، تهیهکننده سینمای ایران، نیز از جمله افرادی است که دو سال پیش فیلم سینمایی «من مادر هستم» ساخته فریدون جیرانی و به تهیهکنندگی او، با مشکلی مشابه مواجه شد و فشارهایی برای توقیف آن و حتی پایین کشیده شدن از پرده سینماها در میانه اکران، به ارشاد وارد شد.
موسوی درباره دخالت برخی نمایندگان مجلس در مورد اکران فیلمها به خبرگزاری ایسنا گفته است: «اصولا در کشور ایران، ما قائل به تفکیک قوا هستیم و هر قوه کار خود را انجام میدهد. مجلس شورای اسلامی حق قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون دارد اما به نظر میرسد نگاههای مجلس گاهی به جای اینکه نظارتی یا فرهنگی باشد، به سمت مسائل سیاسی گرایش دارد».
به گفته این تهیهکننده سینما، فیلمها همیشه در وزارت ارشاد در کمیسیونهایی با حضور نمایندگان مجلس دیده میشود و گاهی پروانه نمایش پس از اصلاحات فراوان در فیلم داده میشود اما جلوگیری از نمایش فیلمی که پروانه نمایش دارد، نه تنها دخالت در کار قوه مجریه است بلکه به امنیت شغلی سینماگران نیز آسیب میزند.
وضعیت نامشخص اکران برخی فیلمها
پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، نه تنها تعدادی از فیلمهای قدیمی مانند «صدسال به این سالها»، «گزارش یک جشن» و «خیابانهای آرام» که در دولت قبلی توقیف شده بودند، اکران نشدند بلکه چند فیلم دیگر نیز مشکلاتی در راه اکران عمومی پیدا کردند.
فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» ساخته محسن امیر یوسفی توسط خود وزارت ارشاد توقیف شد و وضعیت اکران چند فیلم دیگر مانند «قصهها» ساخته رخشان بنیاعتماد و «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان نیز با وجود داشتن پروانه نمایش، مشخص نیست.
هفته گذشته حسین نوشآبادی، معاون حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت ارشاد، در گفتوگو با روزنامه «شرق» چاپ تهران درباره وضعیت نمایش فیلم «عصبانی نیستم» اعلام کرد که این فیلم دوباره مورد بازبینی و بررسی قرار گرفته و حوزه سینمایی وزارت ارشاد حدود ۲۰ دقیقه از آن را که میتواند سوءتفاهم ایجاد کند یا دیگران را نگران کند،حذف کرده است.
به گفته نوشآبادی، وزیر ارشاد نظرش این است که تا وقتی نواقص این فیلم کاملا برطرف نشده، «عصبانی نیستم» اکران نشود.
در همین رابطه، کانون کارگردانان خانه سینما نامهای را خطاب به حجتالله ایوبی رییس سازمان سینمایی منتشر کردند و از او خواستند تا در برابر فشارهای وارد شده به منظور جلوگیری از اکران برخی فیلمها مقاومت کند و تسلیم نشود.