ترکشهای انتخابات پرمناقشه رياست جمهوری در سال ۸۸ هنوز در فضای سياسی و اجتماعی ايران به قوت خود باقی است و اين ترکشها و چالشها در آستانه انتخابات مجلس نهم نه تنها پايان نيافته بلکه تازه آغاز شده است.
روز جمعه احمد جنتی، دبير شورای نگهبان، در نماز جمعه تهران از داوطلبان شرکت در انتخابات خواست که اول قانون را بخوانند بعد ثبت نام کنند تا آبروی شان نرود.
وی گفت: «کسانی که میخواهند ثبت نام کنند اول بروند اين قانون را بخوانند. شرايطی را که ماده ۲۸ اين قانون برای داوطلبان معين کرده داشته باشد، بايد بخوانند. اگر بين خودشان و خدا می بينند اين شرايط را ندارند نيايند. بالاخره قانون حاکم است و اجازه نمیدهد اينها بيايند در مجلس. آبروی خودشان را میبرند حيثيت خودشان را میبرند و مردم را هم بیخود معطل میکنند، وزارت کشور را هم معطل میکنند، شورای نگهبان را هم معطل میکنند. نکنيد اين کار را.»
مهمترين چالشی که حاکميت جمهوری اسلامی در آستانه اين انتخابات با آن روبرو شده، نگرانی از حضور کمرنگ مردم در انتخابات و کناره گيری جناح های سياسی اصلاح طلب از اين انتخابات است.
چند روز قبل محمد خاتمی، ریيس جمهور سابق ايران، با اشاره به اين که شرکت در اين انتخابات بی معناست تاکيد کرد حرف همانی است که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات اعلام کرده است، يعنی اصلاح طلبان نمیتوانند و نبايد در اين انتخابات نامزد داشته باشند.
جبهه مشارکت هم به عنوان يکی از پر نفوذترين احزاب سياسی اصلاح طلب که دبير کل و تعدادی از اعضای آن هم اکنون در زندان هستند، در بيانيه ای اعلام کرد در انتخابات مجلس نهم که اين حزب تعبير نمايشی بر آن گذاشته شرکت نمیکنند.
اما حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات تا چه اندازه اهميت دارد؟
مهدی مهدوی آزاد، روزنامه نگار و تحليلگر سياسی در آلمان، در پاسخ به اين سوال میگويد: «از منظر آيت الله خامنه ای و هوادارنش مخصوصا سپاه، عدم شرکت اصلاح طلبان درانتخابات اتفاقاً يک موهبت است و طيف اقتدارگرا بدون پرداخت هزينهای مانند هزينه رد صلاحهای گسترده میتواند انتخابات را به نفع خود مهندسی کند. اما از منظر کسانی که خارج از فرقه حاکم بر کشور زندگی میکنند اولا اين انتخابات مطلقاً مشروعيت يک انتخابات واقعی و آزاد و رقابتی را ندارد و مسئله دوم اين است که مشارکت مردم مخصوصا طبقه متوسط در شهرهای بزرگ به شدت کاهش میيابد، هر چند در شهرستانها و روستاها عملا تاثير چندانی نخواهد داشت. در نهايت مجلس بعدی مجلسی ضعيفتر و فرمايشیتر از مجلس هشتم خواهد بود که هر چند در کوتاه مدت منافع آقای خامنه ای و باند او را تامين میکند اما در بلند مدت نظام را از يکی از ظرفيتهای مهم در دموکراسیهای دنيا مخصوصا در شرايط بحرانی محروم میکند.»
در آخرين واکنشها، هشت نماينده سابق مجلس که در خارج از کشور هستند با صدور اطلاعيه ای از انتخابات مجلس نهم با تعابير «نمايشی و فرمايشی ياد کرده و گفته اند شرکت دراين انتخابات هيچ فايده ای برای ملت ايران ندارد.»
البته چالش حاکميت جمهوری اسلامی در انتخابات پيش رو تنها حضور مردم و جناحهای سياسی اصلاح طلب نيست بلکه جريان فکری نزديک به محمود احمدی نژاد، ریيس جمهور ايران است که اصولگرايان نزديک به رهبر جمهوری اسلامی از آن به عنوان جريان انحرافی ياد میکنند و بر اين اعتقادند که اين جريان برای به دست گرفتن تعداد زيادی از کرسیهای مجلس از ماهها قبل هزينه های زيادی را صرف میکند.
برخی از کارشناسان سياسی، مخاطب سخنان هشدارگونه چندی قبل احمدی جنتی در نماز جمعه را جريان نزديک به محمود احمدی نژاد و يا همان جريان انحرافی میدانند.
احمد جنتی درخطبه نماز جمعه گفت: «مردم بايد مواظب باشند به کسانی که وابسته به مراکز ثروت و قدرت هستند به اينها رأی ندهند. از مدتها قبل شروع کردند پولهای بیحساب که از کجا میآورند خدا میداند و يک روزی بايد بيايند جواب بدهند. من از حالا يک جمله ای را اشاره میکنم، اميدوارم بفهمند آنهايی که بايد بفهمند که اجمالا کسانی که پولهای زيادتر از متعارف خرج میکنند و وضعشان مشکوک است و هيچ معلوم نيست از چه راهی به دست آورده اند مشروع يا نامشروع، اينها ممکن است در شورای نگهبان مشکل پيدا کنند. من اين را از حالا دارم میگويم.»
چالشهای انتخابات پيش رو تنها در سطح جريانهای سياسی ايران ادامه ندارد بلکه ۳۹ زندانی سياسی صاحب نام پس از انتخابات سال ۸۸ که همچنان در زندان هستند چند روز قبل بيانيه ای صادر و تاکيد کردند نامزد شدن در انتخابات مجلس، مشروعيت دادن به انتخاباتی است که به تعبير آنها رسوا است و تقويت کننده پايه های استبداد است.
روز جمعه احمد جنتی، دبير شورای نگهبان، در نماز جمعه تهران از داوطلبان شرکت در انتخابات خواست که اول قانون را بخوانند بعد ثبت نام کنند تا آبروی شان نرود.
وی گفت: «کسانی که میخواهند ثبت نام کنند اول بروند اين قانون را بخوانند. شرايطی را که ماده ۲۸ اين قانون برای داوطلبان معين کرده داشته باشد، بايد بخوانند. اگر بين خودشان و خدا می بينند اين شرايط را ندارند نيايند. بالاخره قانون حاکم است و اجازه نمیدهد اينها بيايند در مجلس. آبروی خودشان را میبرند حيثيت خودشان را میبرند و مردم را هم بیخود معطل میکنند، وزارت کشور را هم معطل میکنند، شورای نگهبان را هم معطل میکنند. نکنيد اين کار را.»
مهمترين چالشی که حاکميت جمهوری اسلامی در آستانه اين انتخابات با آن روبرو شده، نگرانی از حضور کمرنگ مردم در انتخابات و کناره گيری جناح های سياسی اصلاح طلب از اين انتخابات است.
چند روز قبل محمد خاتمی، ریيس جمهور سابق ايران، با اشاره به اين که شرکت در اين انتخابات بی معناست تاکيد کرد حرف همانی است که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات اعلام کرده است، يعنی اصلاح طلبان نمیتوانند و نبايد در اين انتخابات نامزد داشته باشند.
جبهه مشارکت هم به عنوان يکی از پر نفوذترين احزاب سياسی اصلاح طلب که دبير کل و تعدادی از اعضای آن هم اکنون در زندان هستند، در بيانيه ای اعلام کرد در انتخابات مجلس نهم که اين حزب تعبير نمايشی بر آن گذاشته شرکت نمیکنند.
اما حضور نيافتن اصلاح طلبان در انتخابات تا چه اندازه اهميت دارد؟
مهدی مهدوی آزاد، روزنامه نگار و تحليلگر سياسی در آلمان، در پاسخ به اين سوال میگويد: «از منظر آيت الله خامنه ای و هوادارنش مخصوصا سپاه، عدم شرکت اصلاح طلبان درانتخابات اتفاقاً يک موهبت است و طيف اقتدارگرا بدون پرداخت هزينهای مانند هزينه رد صلاحهای گسترده میتواند انتخابات را به نفع خود مهندسی کند. اما از منظر کسانی که خارج از فرقه حاکم بر کشور زندگی میکنند اولا اين انتخابات مطلقاً مشروعيت يک انتخابات واقعی و آزاد و رقابتی را ندارد و مسئله دوم اين است که مشارکت مردم مخصوصا طبقه متوسط در شهرهای بزرگ به شدت کاهش میيابد، هر چند در شهرستانها و روستاها عملا تاثير چندانی نخواهد داشت. در نهايت مجلس بعدی مجلسی ضعيفتر و فرمايشیتر از مجلس هشتم خواهد بود که هر چند در کوتاه مدت منافع آقای خامنه ای و باند او را تامين میکند اما در بلند مدت نظام را از يکی از ظرفيتهای مهم در دموکراسیهای دنيا مخصوصا در شرايط بحرانی محروم میکند.»
در آخرين واکنشها، هشت نماينده سابق مجلس که در خارج از کشور هستند با صدور اطلاعيه ای از انتخابات مجلس نهم با تعابير «نمايشی و فرمايشی ياد کرده و گفته اند شرکت دراين انتخابات هيچ فايده ای برای ملت ايران ندارد.»
البته چالش حاکميت جمهوری اسلامی در انتخابات پيش رو تنها حضور مردم و جناحهای سياسی اصلاح طلب نيست بلکه جريان فکری نزديک به محمود احمدی نژاد، ریيس جمهور ايران است که اصولگرايان نزديک به رهبر جمهوری اسلامی از آن به عنوان جريان انحرافی ياد میکنند و بر اين اعتقادند که اين جريان برای به دست گرفتن تعداد زيادی از کرسیهای مجلس از ماهها قبل هزينه های زيادی را صرف میکند.
برخی از کارشناسان سياسی، مخاطب سخنان هشدارگونه چندی قبل احمدی جنتی در نماز جمعه را جريان نزديک به محمود احمدی نژاد و يا همان جريان انحرافی میدانند.
احمد جنتی درخطبه نماز جمعه گفت: «مردم بايد مواظب باشند به کسانی که وابسته به مراکز ثروت و قدرت هستند به اينها رأی ندهند. از مدتها قبل شروع کردند پولهای بیحساب که از کجا میآورند خدا میداند و يک روزی بايد بيايند جواب بدهند. من از حالا يک جمله ای را اشاره میکنم، اميدوارم بفهمند آنهايی که بايد بفهمند که اجمالا کسانی که پولهای زيادتر از متعارف خرج میکنند و وضعشان مشکوک است و هيچ معلوم نيست از چه راهی به دست آورده اند مشروع يا نامشروع، اينها ممکن است در شورای نگهبان مشکل پيدا کنند. من اين را از حالا دارم میگويم.»
چالشهای انتخابات پيش رو تنها در سطح جريانهای سياسی ايران ادامه ندارد بلکه ۳۹ زندانی سياسی صاحب نام پس از انتخابات سال ۸۸ که همچنان در زندان هستند چند روز قبل بيانيه ای صادر و تاکيد کردند نامزد شدن در انتخابات مجلس، مشروعيت دادن به انتخاباتی است که به تعبير آنها رسوا است و تقويت کننده پايه های استبداد است.