ایران با دور زدن تحریمهای غرب هر ماه صدها هزار تن نفت پالایش شده میفروشد.
منابع مطلع از معاملات نفتی در منطقه به خبرگزاری رویترز گفتند که ایران این معاملات را از طریق شرکتهای مستقر در امارات عربی متحده، از متحدان نزدیک آمریکا، انجام میدهد.
طبق تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا که با هدف توقف برنامه هستهای ایران و از سال ۲۰۱۲ اجرای آن آغاز شد، صادرات، خرید و انتقال فراوردههای نفتی ایران ممنوع شده است.
آمریکا همچنین از متحدان خود در سراسر دنیا خواسته است از نقل و انتقال فراوردههای نفتی ایران خودداری کنند.
به گفته چندین منبع تجاری در خاورمیانه، حکومت ایران با کاربرد روشهای غیر معمول توانسته است که محدودیتهای ناشی از تحریمها را کنار بزند.
این منابع گفتند روشهایی که ایران برای دور زدن تحریم محصولات نفتی به کار میبرد شامل خاموش کردن سامانههای ردگیری تانکرهای نفتکش، انتقال از کشتی به کشتی دیگر، تخلیه و بارگیری در بنادر دورافتاده، ترکیب کردن فرآوردههای محصول ایران با نفت کشورهای دیگر برای تغییر مشخصات شیمیایی و دستکاری بارنامه و فروش آنها با اسناد و مدارک عراقی است.
این منابع افزودند نفت پالایش شده ایران به طور عمده از بندر و پایگاه سوختگیری فجیره در امارات متحده عربی عرضه شده و از طریق شرکتهای واسطه به خریدارانی ارائه میشود که ممکن است از ایرانی بودن محموله اطلاعی نداشته باشند.
این واسطهها، شرکتهای کوچکی هستند که محصولات را به قصد درصد سود بالاتر و به زیر قیمت بازار میخرند، در حالی که شرکتهای بزرگ حاضر نیستند با نقض مقررات آمریکا موقعیت خود را در بازارهای بینالمللی به خطر بیاندازند.
خبرگزاری رویترز مینویسد مقامات شرکت ملی نفت ایران و مسئولان بندر فجیره تاکنون به پرسشهایش در این زمینه پاسخ ندادهاند.
تحریمهای غرب که صادرات نفت ایران و اصلیترین محل درآمد کشور را به نصف کاهش داده است، ضربه سختی به اقتصاد جمهوری اسلامی وارد کرده است.
ایران که اکنون صادراتش به حدود یک میلیون بشکه در روز رسیده، در جستجوی راههای افزایش صادرات خود است.
کاهش بهای نفت و تحریمها باعث شده که ایران شرایط خود برای ساخت تاسیسات نفتی به منظور ترغیب سرمایه گذاران خارجی را تسهیل کند.
مازاد تولید
ایران برای تولید برق و سوخت کشتیهای خود از نفت استفاده میکند اما برخلاف فرآوردههای نفتی دیگر مانند بنزین و گازوییل، مازاد تولید نفت دارد.
منابع تجارت انرژی حجم صادرات نفت پالایش شده ایران را در ماههای اخیر بین ۲۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار تن در ماه ارزیابی میکنند. صادرات ایران در سال ۲۰۱۱ و پیش از تحریمها، ۶۰۰ تا ۶۵۰ هزار تن در ماه بود.
آمارها نشان میدهند که میزان صاردات نفت ایران در ماه اکتبر ۲۰۰ هزار تن، در ماه سپتامبر ۴۰۰ هزار تن و در ماه ژوئن سال گذشته ۵۴۰ هزار تن بوده است.
خطر تحریم هدفمند شرکتهای بیمه حمل و نقل دریایی و شرکتهای مالی به خاطر خرید و یا حمل و نقل نفت ایران، معامله مشتریان احتمالی با ایران را دشوار میکند.
اما یکی از منابع تجاری گفت هنوز هم انتقال نفت ایران به امارات متحده عربی جریان دارد و افزود: «نفت ایران همیشه در بازار امارات متحده عربی وجود داشته است و همه این را میدانند. مردم از ایران نفت میخرند و به ایران بنزین صادر میکنند».
هاگار چمالی سخنگوی وزارت خزانه داری آمریکا گفت: «ما درباره موارد خاص توضیحی نمیدهیم. اما تحقیقات در باره نقض تحریمها را از طریق همکاری با مقامات کشورهای دیگر با شدت پیگیری میکنیم».
او افزود: «برای حفظ و اجرای تحریمهای وضع شده علیه ایران با مسئولان امارات متحده عربی همکاری نزدیک داریم و در صورتی که نگرانی داشته باشیم، آن را به آنها منتقل میکنیم».
آمریکا در سال ۲۰۱۲ بعضی از شرکتها از جمله شرکت نفتی «فال اویل» امارات متحده عربی و شرکت سنگاپوری «کیو اویل» را به دلیل معامله با ایران، در فهرست سیاه خود قرار داد.
آمریکا ماه اوت سال گذشته دو شرکت و سه فرد دیگر را به این فهرست افزود و گفت آنها از جانب ایران نفت فروختند و تلاش کردند گاز صادراتی محصول ایران را مخفی کنند.
در یکی از تحلیلهای بخش تحقیقات و چشم اندازهای نفتی رویترز اشاره شده است که صادرات نفت ایران به دلیل افزایش تقاضای داخلی در پاییز امسال به مدت دو تا سه ماه متوقف شد اما از ژانویه از سر گرفته شده است.
دادههای این تحقیق نشان میدهد که به دلیل افزایش حجم انتقال نفت از ایران به پایگاه سوخت گیری فجیره، صدور نفت از امارات متحده عربی به آسیا در ماه فوریه به ۴۸۰ هزار تن رسیده است.
این میزان از حجم ثبت شده در ماه نوامبر بیشتر و از میزان ۳۵۸ هزار تن در دوره مشابه سال گذشته به مراتب بیشتر است.