لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۲۰:۱۲

خاويار اسرائيلی بازار خاويار ايران را «قبضه می‌کند»


در حالی که خاويار مرغوب يکی از مشخصه‌های پرافتخار ايران در جهان بوده است، اکنون اين اسرائيل است که در حال تبدیل شدن به يکی از صادرکنندگان بهترين خاويار به آمريکا و جهان است و حتی بر اساس ضرب‌المثل «زيره به کرمان بردن»، اسرائيل به روسيه نيز که خود توليد کننده خاويار در خزر بوده، خاويار صادر می‌کند.

خاوياری که با شيوه‌های غيرعادی و نه از دريا و درياچه بلکه در يک کيبوتص اسرائيلی توليد می‌شود، اين روزها در گران‌ترين رستوران‌های نيويورک برای دارندگان سليقه‌های خوراکی سختگير، اما پولدار، سرو می‌شود.

دانيل بولو سرآشپز فرانسوی رستوران نيويورکی «دانيل» می‌گويد خاويار اسرائيلی که به تازگی در رستورانش سرو می‌کند، «بسيار عالی» است و مشتريانی که تنها دغدغه مواد اوليه عالی برای اطعمه و اشربه‌ای دارند که در اينجا ارائه می‌شود و گرانی بهای خوراکی‌ها و آشاميدنی‌ها آنها را نمی‌ترساند، از خاويار اسرائيلی استقبال زيادی کرده‌اند.

اين رستوران نيويورکی بسته‌های پنجاه گرمی خاويار توليد شده در اسرائيل را نيز به بهای ۴۷۰ دلار به مشتريان تحويل می‌دهد در حالی که اکثر خريداران حتی آگاهی ندارند که عبارت «توليد اسرائيل» روی آن ديده می‌شود، چرا که تصور توليد خاويار در اسرائيل هم به ذهن‌شان خطور نمی‌کند.

ژان فرانسوا بروال يکی ديگر از سرآشپزهای مشهور فرانسوی در نيويورک نيز به نشريه اقتصادی «دمارکر»، وابسته به مجموعه روزنامه «هاآرتص» می‌گويد: «کيفيت خاويار اسرائيلی به راستی بی‌نظير است؛ دانه‌های خاويار کاملا سالم و برجسته و مزه آن فوق‌العاده است و برخلاف برخی خاويارهای ديگر، مزه‌ای که در دهان بعد از دقايقی می‌ماند، همچنان عالی است زيرا ماهی‌های توليد کننده خاويار را در آب کاملاً تميز و ويژه پرورش داده‌اند».

خاويار ايرانی ديگر در اوج خود نيست و توليد خاوياری که از ماهی‌های استروژنی در دريای خزر و آب سرد آن گرفته می‌شد، در معرض تهديد به نابودی است و افزون بر همه اينها، واردات خاويار از ايران به آمريکا نيز در سال‌های گذشته با هزار و يک مشکل روبرو بوده است
اريک ريپرت، سرآشپز يک رستوران گرانقيمت نيويورکی
تاد براون ميچل صاحب شرکت «براون تريدينگ» نيز که انواع ماهی و محصولات دريايی مرغوب را ميان رستوران‌های گرانقيمت نيويورک توزيع می‌کند، به نشريه «دمارکر» گفته است توزيع خاويار اسرائيلی را برای نخستين بار از ده سال پيش شروع کرد و اشتياق برای آن از پنج سال پيش افزايش يافت و اکنون صاحبان همه رستوران‌های خوب نيويورک می‌دانند که برای مشتريان ويژه خود تنها بايد خاويار اسرائيلی سرو کنند.

اريک ريپرت سرآشپز يک رستوران گرانقيمت نيويورکی به نام «زاگات» می‌گويد: «خاويار ايرانی ديگر در اوج خود نيست و توليد خاوياری که از ماهی‌های استروژنی در دريای خزر و آب سرد آن گرفته می‌شد، در معرض تهديد به نابودی است و افزون بر همه اينها، واردات خاويار از ايران به آمريکا نيز در سال‌های گذشته با هزار و يک مشکل روبرو بوده است».

به نوشته نشريه اقتصادی «دمارکر»، مشتريان نيويورکی و بسياری از سرآشپزهای مشهور در اين شهر حتی نمی‌دانند که خاويار مرغوبی که برای آن سر و دست می‌شکنند، توليد کيبوتص «دان» در منطقه گاليل در شمال اسرائيل است.

اين مزرعه اشتراکی، شرکتی به نام «کارات خاويار» تاسيس کرده است؛ «کارات» در زبان عبری به مفهوم «قيراط» است و منظور از انتخاب اين نام اين است که خاويار مانند الماس ارزش دارد.

کيبوتص «دان» يکی از قديمی‌ترين مزرعه‌های اشتراکی سوسياليستی در اسرائيل است که سابقه‌ای ۷۳ ساله دارد. اينکه اين کيبوتصِ برپا شده بر اساس انديشه‌های سوسياليستی، به توليد خاويار برای کاپيتاليست‌های غربی روی آورده است، نشان از روند تغيير ماهيت کيبوتص‌ها در اسرائيل دارد.

ايگال بن صوی مسئول شرکت «کارات خاويار» در کيبوتص «دان» به «دمارکر» گفته است: «کسب درآمد برای کيبوتص ديگر يک امر شرم‌آور نيست؛ ما اعضای کيبوتص نيز مانند همگان می‌خواهيم درآمد بيشتری داشته باشيم».

به گفته آقای بن صوی، تلاش برای توليد خاويار در اين کيبوتص که ۳۵ سال سابقه پرورش انواع ماهی در درياچه‌های کوچک مصنوعی را دارد، از ۱۵ سال پيش آغاز شد و آزمايش‌ها برای توليد خاويار سرگرفت و در دوره‌ای کوتاه هدف را تامين کرد و موفقيتی بزرگ نصيب آنها کرده است.

ايگال بن صوی می‌گويد پانزده سال پيش که موج بزرگ مهاجران روسی از جمهوری‌های مختلف شوروی پيشين به اسرائيل آغاز شد (و اکنون آنها تا يک پنجم از جمعيت اسرائيل را تشکيل می‌دهند)، کيبتوص «دان» به فکر افتاد برای بخشی از اين مهاجران که به خاويار روسی عادت داشتند، خاويار توليد کند.

مسئولان مزرعه اشتراکی جهت تهيه تخم ماهی‌های اوليه برای توليد خاويار به روسيه رفتند و اکنون خاوياری که کيبوتص ارائه می‌کند، با خاويار روسی که آن هم از بخش شمالی دريای خزر گرفته می‌شود، به خوبی رقابت می‌کند.

با موفقيت در توليد خاويار برای روس‌های مقيم اسرائيل، کيبوتص «دان» توانست در روندی که زير نظر زيست شناسان انجام شد، خاويار را با کيفيتی مرغوبتر هم ارائه کند.

برتری يافتن خاويار اسرائيلی بر خاويار ايرانی به نوعی به سياست نيز ارتباط يافته است؛ مسئول شرکت «کارات خاويار» در کيبوتص اسرائيلی گفته است در روزگاری که ايران، اسرائيل را به نابودی تهديد می‌کند، برتری خاويار ما شايد «انتقامی دلپذير» نيز به حساب آيد.

به نوشته «دمارکر»، يک سوم از خاويار توليد اسرائيل به آمريکا صادر می‌شود؛ اما بخشی نيز به کانادا، اروپا، روسيه، ژاپن و سنگاپور فرستاده می‌شود.

اين کيبوتص در سال ۲۰۱۲ هشت هزار کيلوگرم خاويار صادر کرده و اين روند رو به افزايش است؛ بهای هر کيلو بالای ده هزار دلار آمريکايی است.

اما اين کيبوتص از سوی روحانيون سختگير يهودی که مسئول ارائه خوراک «کاشر» (ذبح يهودی) هستند، به تازگی تهديد شده که اگر خاويار توليدی را در خود اسرائيل بفروشد، مجوزهای «کاشر» از ساير ماهی‌های پرورش يافته در اين کيبوتص از آنها گرفته خواهد شد؛ امری که می‌تواند اين کيبوتص را ورشکست کند زيرا بيش از نيمی از مردم يهودی اسرائيل بررسی می‌کنند که حتی ماهی که می‌خورند مجوز پرورش «کاشر» از سوی ملاهای يهودی را دارد يا نه.

مسئولان کيبوتص غيرمذهبی «دان» با ناخشنودی شکايت می‌کنند که ملاهای سختگير يهودی با اين تهديدشان ما را اسير کرده‌اند اما چاره‌ای نداريم و خاويار توليدی را ديگر در اسرائيل نمی‌فروشيم.
XS
SM
MD
LG