يک هفته پيش از برگزاری دور جديدی از مذاکرات هسته ای بين ايران و گروه ۵ +۱در مسکو، آمريکا اعلام کرد که هفت کشور ديگر از جمله هند و ترکيه از تحريم های يک جانبه آن کشور عليه جمهوری اسلامی معاف شده اند.
پيش از اين ۱۰ کشور اروپايی و ژاپن از اين تحريم ها معاف شده بودند. اين کشورها به دليل کاستن از حجم خريد نفت از ايران توانسته اند از ليست کشورها و شرکت های مورد تحريم خارج شوند. اما چين که بزرگترين مشتری نفت ايران است هنوز نتوانسته که از ليست تحريم ها و مجازات های احتمالی خارج شود.
مهرداد عمادی ، مشاور اقتصادی اتحاديه اروپا در آغاز گفت و گو با رادیو فردا می گويد که معاف شدن هفت کشور از تحريم ها به ايران فرصت می دهد تا جهت حل مسائل مربوط به برنامه هسته ای و تحريم های ناشی از آن تلاش کند.
مهرداد عمادی: اين دولت ها قبلا به وزارت خزانه داری آمريکا تقاضا داده بودند که اگر مدت زمانی به ما داده شود، ما حاضریم به طور پله ای خريد نفت مان را کم کنيم. اينها خريد نفت شان را کم کردند و از آن جایی که خزانه داری و وزارت خارجه آمريکا هيچ وقت نمی خواهند حالت تخاصمی با متحدين و شرکای تجاری خود ايجاد کنند، اين مسئله را پذيرفتند چون راه ميانه خوبی بود.
در عين حال به ايران اين خبر را داد که اگر شما با ما همکاری کنید، باز يک پنجره زمانی برای چند ماه وجود خواهد داشت تا بتوانيد نفت تان را بفروشيد حالا به صورت کاهش يافته، ولی امکان ادامه اش هنوز هم وجود دارد تا به يک ارزيابی مجدد برسيد.
در عمل، این موضوع مقداری دست ايران را باز خواهد گذاشت برای به دست آوردن ارز بين المللی به جای فروش نفت به صورت پاياپای، که برای اقتصاد ايران گام مثبتی است.
در حقيقت ما از اين مسئله به عنوان يک دوره انتقالی از خريد آزاد نفت ايران به دوره ای که خريد نفت از ايران ماه به ماه کاهش خواهد يافت ياد می کنيم.
اين دوره انتقالی به نظر من شايد يکی از آخرين فرصت هايی خواهد بود که ما بتوانيم بن بستی را که در ايران ايجاد شده است از نو برگردانيم و سعی کنيم مشکلاتی که داريم را به شکل سازنده حل کنيم.
در غير اين صورت من فکر می کنم از اواخر ماه دسامبر که فرا خواهد رسيد، فروش نفت ايران به اين کشورها کمتر از ۵۰ درصد آن چيزی خواهد شد که در ماه آوريل بوده است.
آقای عمادی، چرا چين که يکی از بزرگترين مشتريان نفت ايران است و خريد نفت از ايران را هم کاهش داده شامل اين معافيت ها نشده است؟
به خاطر دو مسئله است. نخست اينکه چينی ها نگفته اند که حاضرند خريد نفت شان از ايران را کم کنند و در حقيقت يکی از شرکت های بزرگ چينی از حوزه نفت پارس جنوبی به خاطر همين تحريم ها کنار کشيد.
اما چينی ها در مقابل همکاری با تحريم های ايران خواهان امتيازهايی شده اند که پرداخت اين امتيازها هم برای اتحاديه اروپا و هم برای ايالات متحده آمريکا بسيار سنگين بود.
مقداری از اين امتيازات به دسترسی به منابع تکنولوژيک باز می گشت که اينها از نظر دفاع امنیتی برای غرب اهميت استراتژيکی دارد و در اين مورد غرب راضی نشد.
در مرحله دوم، کاری که چين داشت انجام می داد و غرب آن را با کمی تاخير متوجه شد اين بود که چين از عدم همکاری در چهارچوب تحريم ها استفاده کرد برای بستن يک قرارداد با روسيه در چهارچوب همکاری شانگهای که بر اساس آن، يک سبد جديد ارزی ايجاد کنند که ۸۰ درصد اين سبد به يورو و ۲۰ درصد آن روبل خواهد بود و اين سبد را جانشين و رقيب دلار کنند. يکی از شرايط شان هم اين بود که هر دو کشور- يعنی هم چين و هم روسيه- از طرف های تجاری خودشان درخواست کنند که ديگر از دلار استفاده نکنند بلکه از اين سبد استفاده کنند.
اين مسئله هم در وال استريت و هم در بانک فدرال آمريکا ايجاد نگرانی کرد که به صورت تخاصمی دارد يک ارز موازی ايجاد می شود و مثل يورو نيست که رقابت بين المللی داشته باشد، بلکه يک بعد سياسی خيلی سنگينی دارد.
قرار است از روز يازدهم تيرماه اتحادیه اروپا تحريم نفت ايران را به طور کامل اجرا کند. به نظر شما چقدر احتمال دارد که این اتحاديه تحريم نفت ايران را به تعويق بياندازد و يا اينکه به شرکت های بيمه اجازه بدهد که صادرات نفت ايران را بيمه کنند؟
اين تصميم و جهتی که اتحاديه از همان زمان برای مديريتش نشان خواهد داد، برای ايران خيلی مهم خواهد بود. اتفاقی که در عمل رخ داده اين است که پيشنهاداتی در سطح اتحاديه اروپا مطرح شده است و منجمله يکی از آنها اين است که در حد محدود، ادامه خدمات بيمه برای نفتکش هايی که نفت ايران را حمل می کنند، ميسر شود و اين حداقل تا نوامبر ۲۰۱۲ خواهد بود.
این باز يک پنجره زمانی ايجاد خواهد کرد برای ايران تا به اين کشور نشان داده شود که هنوز امکان همکاری و همگامی برای مديريت مشکلاتی که الان روی ميز است در چهارچوب آژانس وجود دارد. يعنی در حقيقت در را به کلی نبسته اند.
در اين چهارچوب من تصور می کنم دو پيام خواهيم ديد. يکی اين که اين تحريم ها جدی است و مديريت خواهد شد، و ديگر اينکه ممکن است يک سری خدمات محدود به ايران ارائه شود.
اما اين احتمال را که اتحاديه بخواهد اين را به تعويق بياندازد و يا اينکه بعضی کشورها را بدون اينکه نقطه پايان بگذارد، از اين قاعده استثنا کند، بسيار کمرنگ می بينم. به خصوص با وجود صحبت هايی که اين هفته در اتحاديه انجام شده که مديريت بعدی بايد چه سياست هايی در پيش بگيرد.
اين طور به نظر می رسد که اين تحريم ها اجرا خواهد شد. شکست يا موفقيت مذاکرات مسکو که قرار است هفته بعد برگزار شود چه تاثیری بر روی تصميم اتحاديه اروپا در زمينه تحريم کامل نفت ايران خواهد گذاشت؟
همواره به ما و همه دفاتر کشورهای اتحاديه اروپا و حتی دفتر خانم اشتون منتقل کرده اند که سرخط تمام نگرانی ها- چه حل شدنش و چه پر رنگ شدنش- ناشی از ارزيابی آژانس است. اگر در گردهمايی مسکو شرايطی ايجاد شود که خواسته های آژانس در آنجا به طور شفاف مشخص شود و معلوم شود که آن خواسته ها پذيرفته شده است و مهر تاييدی هم از خود دفتر آقای خامنه ای داشته باشد، شايد مشکلات کمی حل شود ولی اگر اين اتفاق نيافتد من تصور می کنم که به سرعت به سمت اجرای تحريم های جديد گام برخواهيم داشت.
چيزی که شايد کمتر در طول اين سه هفته مطرح شده اين است که تحريم های بيشتری هم در حال ارزيابی هستند. هم در واشينگتن و هم در کنگره و هم در اتحاديه اروپا که اگر آنها اعمال شوند نتيجه اش نيمه فلج کردن اقتصاد ايران نيست بلکه فلج کردن کامل اقتصاد ايران است.
در اين چهارچوب من تصور می کنم که ما بايد به مسکو به اين صورت نگاه کنيم که اين يک پنجره ای است که اگر آن پنجره را باز نکنيم برای داد و ستد پيام ها و تصميم های مثبت اجرايی، من واقعا باور دارم که ما شاهد و دچار يک خفقان تجارت خارجی از نظر اقتصاد خارجی خواهيم شد.
پيش از اين ۱۰ کشور اروپايی و ژاپن از اين تحريم ها معاف شده بودند. اين کشورها به دليل کاستن از حجم خريد نفت از ايران توانسته اند از ليست کشورها و شرکت های مورد تحريم خارج شوند. اما چين که بزرگترين مشتری نفت ايران است هنوز نتوانسته که از ليست تحريم ها و مجازات های احتمالی خارج شود.
مهرداد عمادی ، مشاور اقتصادی اتحاديه اروپا در آغاز گفت و گو با رادیو فردا می گويد که معاف شدن هفت کشور از تحريم ها به ايران فرصت می دهد تا جهت حل مسائل مربوط به برنامه هسته ای و تحريم های ناشی از آن تلاش کند.
مهرداد عمادی: اين دولت ها قبلا به وزارت خزانه داری آمريکا تقاضا داده بودند که اگر مدت زمانی به ما داده شود، ما حاضریم به طور پله ای خريد نفت مان را کم کنيم. اينها خريد نفت شان را کم کردند و از آن جایی که خزانه داری و وزارت خارجه آمريکا هيچ وقت نمی خواهند حالت تخاصمی با متحدين و شرکای تجاری خود ايجاد کنند، اين مسئله را پذيرفتند چون راه ميانه خوبی بود.
در عين حال به ايران اين خبر را داد که اگر شما با ما همکاری کنید، باز يک پنجره زمانی برای چند ماه وجود خواهد داشت تا بتوانيد نفت تان را بفروشيد حالا به صورت کاهش يافته، ولی امکان ادامه اش هنوز هم وجود دارد تا به يک ارزيابی مجدد برسيد.
در عمل، این موضوع مقداری دست ايران را باز خواهد گذاشت برای به دست آوردن ارز بين المللی به جای فروش نفت به صورت پاياپای، که برای اقتصاد ايران گام مثبتی است.
در حقيقت ما از اين مسئله به عنوان يک دوره انتقالی از خريد آزاد نفت ايران به دوره ای که خريد نفت از ايران ماه به ماه کاهش خواهد يافت ياد می کنيم.
اگر در گردهمايی مسکو شرايطی ايجاد شود که خواسته های آژانس در آنجا به طور شفاف مشخص شود و معلوم شود که آن خواسته ها پذيرفته شده است و مهر تاييدی هم از خود دفتر آقای خامنه ای داشته باشد، شايد مشکلات کمی حل شود ولی اگر اين اتفاق نيافتد من تصور می کنم که به سرعت به سمت اجرای تحريم های جديد گام برخواهيم داشت.مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا
اين دوره انتقالی به نظر من شايد يکی از آخرين فرصت هايی خواهد بود که ما بتوانيم بن بستی را که در ايران ايجاد شده است از نو برگردانيم و سعی کنيم مشکلاتی که داريم را به شکل سازنده حل کنيم.
در غير اين صورت من فکر می کنم از اواخر ماه دسامبر که فرا خواهد رسيد، فروش نفت ايران به اين کشورها کمتر از ۵۰ درصد آن چيزی خواهد شد که در ماه آوريل بوده است.
آقای عمادی، چرا چين که يکی از بزرگترين مشتريان نفت ايران است و خريد نفت از ايران را هم کاهش داده شامل اين معافيت ها نشده است؟
به خاطر دو مسئله است. نخست اينکه چينی ها نگفته اند که حاضرند خريد نفت شان از ايران را کم کنند و در حقيقت يکی از شرکت های بزرگ چينی از حوزه نفت پارس جنوبی به خاطر همين تحريم ها کنار کشيد.
اما چينی ها در مقابل همکاری با تحريم های ايران خواهان امتيازهايی شده اند که پرداخت اين امتيازها هم برای اتحاديه اروپا و هم برای ايالات متحده آمريکا بسيار سنگين بود.
مقداری از اين امتيازات به دسترسی به منابع تکنولوژيک باز می گشت که اينها از نظر دفاع امنیتی برای غرب اهميت استراتژيکی دارد و در اين مورد غرب راضی نشد.
در مرحله دوم، کاری که چين داشت انجام می داد و غرب آن را با کمی تاخير متوجه شد اين بود که چين از عدم همکاری در چهارچوب تحريم ها استفاده کرد برای بستن يک قرارداد با روسيه در چهارچوب همکاری شانگهای که بر اساس آن، يک سبد جديد ارزی ايجاد کنند که ۸۰ درصد اين سبد به يورو و ۲۰ درصد آن روبل خواهد بود و اين سبد را جانشين و رقيب دلار کنند. يکی از شرايط شان هم اين بود که هر دو کشور- يعنی هم چين و هم روسيه- از طرف های تجاری خودشان درخواست کنند که ديگر از دلار استفاده نکنند بلکه از اين سبد استفاده کنند.
اين مسئله هم در وال استريت و هم در بانک فدرال آمريکا ايجاد نگرانی کرد که به صورت تخاصمی دارد يک ارز موازی ايجاد می شود و مثل يورو نيست که رقابت بين المللی داشته باشد، بلکه يک بعد سياسی خيلی سنگينی دارد.
قرار است از روز يازدهم تيرماه اتحادیه اروپا تحريم نفت ايران را به طور کامل اجرا کند. به نظر شما چقدر احتمال دارد که این اتحاديه تحريم نفت ايران را به تعويق بياندازد و يا اينکه به شرکت های بيمه اجازه بدهد که صادرات نفت ايران را بيمه کنند؟
اين تصميم و جهتی که اتحاديه از همان زمان برای مديريتش نشان خواهد داد، برای ايران خيلی مهم خواهد بود. اتفاقی که در عمل رخ داده اين است که پيشنهاداتی در سطح اتحاديه اروپا مطرح شده است و منجمله يکی از آنها اين است که در حد محدود، ادامه خدمات بيمه برای نفتکش هايی که نفت ايران را حمل می کنند، ميسر شود و اين حداقل تا نوامبر ۲۰۱۲ خواهد بود.
این باز يک پنجره زمانی ايجاد خواهد کرد برای ايران تا به اين کشور نشان داده شود که هنوز امکان همکاری و همگامی برای مديريت مشکلاتی که الان روی ميز است در چهارچوب آژانس وجود دارد. يعنی در حقيقت در را به کلی نبسته اند.
در اين چهارچوب من تصور می کنم دو پيام خواهيم ديد. يکی اين که اين تحريم ها جدی است و مديريت خواهد شد، و ديگر اينکه ممکن است يک سری خدمات محدود به ايران ارائه شود.
اما اين احتمال را که اتحاديه بخواهد اين را به تعويق بياندازد و يا اينکه بعضی کشورها را بدون اينکه نقطه پايان بگذارد، از اين قاعده استثنا کند، بسيار کمرنگ می بينم. به خصوص با وجود صحبت هايی که اين هفته در اتحاديه انجام شده که مديريت بعدی بايد چه سياست هايی در پيش بگيرد.
اين طور به نظر می رسد که اين تحريم ها اجرا خواهد شد. شکست يا موفقيت مذاکرات مسکو که قرار است هفته بعد برگزار شود چه تاثیری بر روی تصميم اتحاديه اروپا در زمينه تحريم کامل نفت ايران خواهد گذاشت؟
همواره به ما و همه دفاتر کشورهای اتحاديه اروپا و حتی دفتر خانم اشتون منتقل کرده اند که سرخط تمام نگرانی ها- چه حل شدنش و چه پر رنگ شدنش- ناشی از ارزيابی آژانس است. اگر در گردهمايی مسکو شرايطی ايجاد شود که خواسته های آژانس در آنجا به طور شفاف مشخص شود و معلوم شود که آن خواسته ها پذيرفته شده است و مهر تاييدی هم از خود دفتر آقای خامنه ای داشته باشد، شايد مشکلات کمی حل شود ولی اگر اين اتفاق نيافتد من تصور می کنم که به سرعت به سمت اجرای تحريم های جديد گام برخواهيم داشت.
چيزی که شايد کمتر در طول اين سه هفته مطرح شده اين است که تحريم های بيشتری هم در حال ارزيابی هستند. هم در واشينگتن و هم در کنگره و هم در اتحاديه اروپا که اگر آنها اعمال شوند نتيجه اش نيمه فلج کردن اقتصاد ايران نيست بلکه فلج کردن کامل اقتصاد ايران است.
در اين چهارچوب من تصور می کنم که ما بايد به مسکو به اين صورت نگاه کنيم که اين يک پنجره ای است که اگر آن پنجره را باز نکنيم برای داد و ستد پيام ها و تصميم های مثبت اجرايی، من واقعا باور دارم که ما شاهد و دچار يک خفقان تجارت خارجی از نظر اقتصاد خارجی خواهيم شد.
