لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۸:۲۱

آغاز سفر خاورمیانه‌ای جان کری؛ ایران و سوریه محور مذاکرات


جان کری سفر خود به خاورمیانه را از مصر آغاز کرد.
جان کری سفر خود به خاورمیانه را از مصر آغاز کرد.
جان کری، وزير امور خارجه آمريکا، سفر جديد خود به خاورميانه، شرق اروپا و شمال آفريقا را روز يکشنبه دوازدهم آبان با اقامتی چند ساعته در مصر آغاز کرد. اما بخش مهم اين سفر او، حضور در اسرائيل و عربستان سعودی در اوج تلاش‌های آمريکا برای رسيدن به توافق هسته‌ای با ايران است.

برای جان کری در اين تور ۹ روزه، ملاقات با رهبران مصر، پادشاه و وزير امور خارجه عربستان سعودی، رهبران اردن، اسرائيل، سرزمين‌های فلسطينی، امارات متحده عربی، لهستان، الجزاير و مراکش برنامه ريزی شده است.

جان کری در حالی روز يکشنبه وارد مصر شد که اين کشور در آستانه نخستين نشست از محاکمه محمد مرسی رييس جمهوری برکنار شده عضو جنبش اخوان المسلمين، دوباره در التهاب شديدی فرو رفته است.

محاکمه آقای مرسی روز دوشنبه چهارم نوامبر، سيزدهم آبان در قاهره آغاز می‌شود؛ امری که موجب تشديد ناآرامی و تظاهرات از سوی حاميان اخوان المسلمين و نيز تشديد تدابير امنيتی در بخش‌های وسيعی از مصر شده است.

آمريکا از اقدامات نظاميان و ليبرال‌های مصر در خلع حاکميت اخوان‌المسلمين که در نيمه تابستان امسال رخ داد، چندان خشنود نبوده و با حاکميت جديد اين کشور مناسبات نزديکی برقرار نکرده است.

در همين حال، يک مقام بلندپايه آمريکايی که نام او فاش نشده است، به خبرگزاری رويترز گفته که سفر کری به مصر با محاکمه محمد مرسی «هيچ ارتباطی ندارد».

مناسبات آمريکا و دولت جديد مصر، در پی تصميم واشينگتن به تعليق کمک‌های نظامی به ارتش مصر سرد شده و روسيه از اين فرصت برای گرم کردن جای پای خود در مصر به خوبی استفاده کرده است.

نبيل فهمی وزير امور خارجه مصر ماه گذشته با تاييد وجود تنش در مناسبات قاهره با واشينگتن، هشدار داد که اين امر می‌تواند بر تمامی خاورميانه اثرات منفی بگذارد.

کشورهای عربی حامی حاکميت جديد مصر نيز با ناخشنودی از آمريکا گفته‌اند که آنها حاضرند کمک‌های تعليق شده از سوی آمريکا به مصر را جبران کنند.

برخی از همپيمانان منطقه‌ای آمريکا و در صدر آنها عربستان سعودی در ماه‌های اخير، از مواضع دولت باراک اوباما در مورد مصر و نيز در ارتباط با سوريه و ايران، ناخشنودی خود را ابراز کرده‌اند.

اوضاع منطقه بويژه سوريه و نيز مسئله هسته‌ای ايران در اقامت کوتاه جان کری يکشنبه شب در عربستان سعودی مورد بحث قرار می‌گيرد.

براساس گزارش‌ها، جان کری حامل پيامی از سوی باراک اوباما برای ملک عبدالله بن عبدالعزيز پادشاه عربستان است.

اين نخستين ملاقات رو در روی کری با پادشاه عربستان در ده ماهی است که آقای کری به پست وزارت خارجه آمريکا منصوب شده است.

عربستان بويژه به تلاش‌های ماه‌های گذشته دولت واشينگتن برای نزديکی به ايران، پس از انتخابات رياست جمهوری ايران نيز روی خوشی نشان نداده است.

شاهزاده بندر بن سلطان از مقامات امنيتی پيشين عربستان به تازگی احتمال سردی در مناسبات کشورش با آمريکا به خاطر موضع‌گيری‌های واشينگتن را علنی کرد.

اين در حالی است که آمريکا همچنان تاکيد می‌کند عربستان سعودی را به چشم يک هم‌پيمان مهم می‌بيند.

از نظر برخی از ناظران، سفر کری به رياض، تلاشی ديگر از سوی دولت آمريکا برای اطمينان دادن به «مناسبات راهبردی» با عربستان سعودی است.

همچنين آقای کری در حالی به اسرائيل می‌رود که ملاقات هفت ساعته دو هفته پيش ميان او و بنيامين نتانياهو نخست وزير اسرائيل در مورد ايران موفقيت آميز نبود و پس از آن، اختلاف نظرهای جدی ميان دو کشور علنی شد.

جان کری چند روز پس از آن ديدار با نتانياهو که در رم انجام شد، در يک سخنرانی، آشکارا گفت کشورش به کسانی که درصدد ارعاب ديپلماتيک هستند و نمی‌خواهند که آمريکا اراده ايران را برای رسيدن به راه حل سياسی در پرونده هسته‌ای بيازمايد، تسليم نمی‌شود.

نتانياهو و نيز تسيپی ليونی مذاکره کننده ارشد اسرائيلی در روزهای گذشته گفته‌اند، برخی کشورهای عرب با اسرائيل در مورد ايران هم نظر هستند و به آمريکا چندان اعتماد ندارند.

تسيپی ليونی حتی گفت نزاع اسرائيلی- فلسطينی مانع از علنی شدن نظرات و برخی همکاری‌های مشترک کشورهای عرب با اسرائيل در مورد ايران می‌شود.

بسياری از ناظران می‌گويند، عربستان در کنار نگرانی از تمايل باراک اوباما برای بهبود مناسبات با ايران، از اينکه آمريکا از حمله نظامی به سوريه که می‌توانست منجر به ساقط کردن حکومت بشار اسد، همپيمان مهم ايران در منطقه شود خودداری کرد، ناخشنود است.

مسئله مذاکرات سياسی اسرائيلی – فلسطينی نيز که چند دور از آن در پشت درهای بسته صورت گرفته، در مذاکرات جان کری با سران اسرائيلی و فلسطينی مطرح می‌شود.

اين در حالی است که در روزهای گذشته منابع خبری فلسطينی از تمايل قوی صائب عريقات و محمد الاشتيه دو مقام ارشد فلسطينی مذاکره کننده با اسرائيل برای کناره‌گيری از تيم گفت‌وگوها در اعتراض به خانه سازی‌های جديد اسرائيل خبر داده‌اند.
XS
SM
MD
LG