نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه روز دوشنبه ۲۴ اسفند تأکید کرد که اگر مذاکرات سوریه با هدف تعیین یک «نقشه راه روشن» به شکست بیانجامد، به جز از سرگیری جنگ، هیچ «برنامه جایگزین» برای سوریه وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، استفان دمیستورا هنگام گشایش مذاکرات برای پایان دادن به پنج سال جنگ خونبار در سوریه گفت که این کشور با یک لحظه تاریخی روبرو است.
دور نخست مذاکرات قرار است تا حدود روز ۲۴ مارس، پنجم فروردین، دنبال شود، سپس بین یک هفته تا ۱۰ روز متوقف خواهد شد، و بعد دومین دور آغاز می‌شود که دو هفته ادامه دارد و پس از توقفی موقت، دور سوم از سر گرفته می‌شود.
آقای دمیستورا می‌گوید که پس از این سه دور، ما «حداقل یک نقشه راه روشن خواهیم داشت. نمی‌خواهم بگویم توافق، ولی یک نقشه راه روشن که آن چیزی است که سوریه از همه ما انتظار دارد».
گفت‌وگوهای سوریه نخستین بار است که ظرف دو سال گذشته و همزمان با اجرای طرح «کاهش خصومت‌ها» برگزار می‌شود که اواخر ماه فوریه از سوی آمریکا و روسیه مطرح شد و بشار اسد، رئیس‌جمهور، و بسیاری از مخالفان مسلح وی با آن موافقت کردند.
اما این آتش‌بس محدود که گروه «حکومت اسلامی» و جبهه النصره، شاخه القاعده، از آن بیرون گذاشته شده‌اند، شکننده است. هر دو طرف بارها یکدیگر را به نقض آتش‌بس متهم کرده‌اند. با این حال هم نمایندگان دولت سوریه و هم مخالفان در قالب «کمیته عالی مذاکرات» به ژنو آمده‌اند تا به طور غیرمستقیم با هم گفت‌وگو کنند.
مخالفان حکومت دمشق می‌گویند که تمرکز مذاکرات باید بر تشکیل دولت انتقالی با در اختیار داشتن قدرت کامل اجرایی باشد و بشار اسد نیز در همان مرحله اولیه تشکیل چنین دولتی از قدرت کنار رود.
این در حالی است که دولت سوریه گفته است مخالفان اسد فریب خورده‌اند اگر فکر می‌کنند می‌توانند از طریق میز مذاکره قدرت را به دست آورند.
بشار الجعفری، رئیس هیئت نمایندگی دولت سوریه، روز دوشنبه نخستین دیدارش با استفان دی میستورا را «مثبت و سازنده» توصیف کرد و گفت که سندی با عنوان «مبانی اولیه راه حل سیاسی» را تسلیم وی کرده است.
به گزارش رویترز، میستورا گفته که در این دیدار درباره برخی از مسائل مطرح بحث شد. وی جلسه روز دوشنبه را نشستی مقدماتی پیش از نشست روز چهارشنبه توصیف کرده که قرار است در آن روی مباحث کلیدی تمرکز شود.
نماینده ویژه سازمان ملل درباره شکاف میان هیئت‌های مذاکره‌کننده گفته که طبیعی است طرفین گفت‌وگودر آغاز مذاکرات موضع سرسختانه‌ای اتخاذ کنند.
وی پیش از دیدارش با بشار الجعفری گفت مذاکرات باید روی گذار سیاسی که «مادر همه مسائل» است متمرکز شود. امدادرسانی به مناطق تحت محاصره و کاهش خصومت‌ها از دیگر موارد مطرح خواهد بود.
نماینده ویژه سازمان ملل تصریح کرد: «تا جایی که من می‌دانم، تنها برنامه جایگزین که در دسترس خواهد بود، بازگشت به جنگ است، حتی بدتر از جنگی که ما تاکنون شاهد آن بوده‌ایم».
از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ که تاکنون بیش از ۲۷۰ هزار کشته برجای گذاشته است، چندین طرح آتش‌بس و مذاکره با شکست روبه‌رو شده است.
صدها نیروی پاسدار صلح در سال ۲۰۱۲ در نقاط مختلف سوریه مستقر شدند ولی پس از سرگیری درگیری‌ها این کشور را ترک کردند. مذاکرات صلح دو سال پیش نیز در ژنو بدون نتیجه ماند و شکست خورد.
آقای دمیستورا روز دوشنبه گفت که اگر ببیند در این دور از تلاش برای توافق سیاسی تمایل به مذاکره وجود دارد، حمایت «آنها که نفوذ دارند را جلب خواهد کرد، که فدراسیون روسیه، آمریکا... و شورای امنیت هستند».
دخالت نظامی روسیه در شهریورماه امسال موازنه قوا را به سمت بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، تغییر داد و نیروهای دولتی توانستند پس از ماه‌ها مناطقی را در غرب و شمال غربی از شورشیان بازپس گیرند.
مخالفان بشار اسد امید کمی دارند که مذاکرات ژنو بتواند آنها را به هدف ساقط کردن رئیس‌جمهور سوریه نزدیک‌تر کند، و دمشق را متهم می‌کنند که خود را آماده جنگ بیشتر می‌کند. آنها همچنین نگران هستند که تمرکز بین‌المللی روی مبارزه با گروه حکومت اسلامی (داعش) باعث شده است که واشینگتن موضع ملایم‌تری در قبال رئیس‌جمهور سوریه اتخاذ کند.
به گزارش رویترز، شورشیان گفته‌اند که به رغم شکست‌های اخیر حاضرند به جنگ ادامه دهند. آنها امیدوارند که در صورت شکست روند سیاسی، حامیان خارجی‌شان بویژه عربستان سعودی، سلاح‌های پرقدرت‌تری از جمله موشک‌های ضدتانک در اختیارشان قرار دهند.
