صنعت نفت و گاز ايران يكى از مهم ترين قربانيان تنش هاى شديدى است كه بر روابط بين المللى اين كشور سنگينى مى كند.
در پى شدت گرفتن انزواى جمهورى اسلامى در صحنه جهانى، شمار زيادى از طرح هاى توسعه ميدان هاى گاز و نفت ايران متوقف شده، تا جایی كه اين كشور براى اجراى اين گونه طرح ها به شركت هاى حاشيه اى از جمله آنگولایی و ونزوئلایی روى آورده است.
پيامدهاى انزوا
گزارش خبرگزارى «مهر» درباره كاهش توليد نفت در ميدان هاى نفتى خليج فارس، كه دوشنبه، ۱۳ مهرماه انتشار يافت، نشان مى دهد كه كمبود سرمايه گذارى، توليد مهم ترين كالاى استراتژيك ايران را، كه ۸۵ درصد دريافتى هاى سالانه ارزى و ۷۰ درصد بودجه كشور را تامين مى كند، با خطر روبرو كرده است.
به گفته «مهر»، هدف مورد نظر برنامه پنجساله چهارم در مورد دستيابى به توليد يك ميليون بشكه در روز در ميدان هاى نفتى خليج فارس تا پايان سال جارى خورشيدى، با شكست روبرو شده و هم اكنون ۱۶ ميدان نفتى اين منطقه از جمله بهرگان، خارگ، لاوان و سيدى با كاهش توليد دست به گريبانند.
«مهر» مى افزايد: «اين كاهش چشمگير توليد نفت خام در ميادين تحت مديريت شركت نفت فلات قاره در حالى اتفاق افتاده كه هم اكنون اجراى طرح هاى مختلف اين شركت همچون ان جى ال خارگ، طرح توسعه بهرگانسر و طرح توليد زودهنگام از ميدان مشترك هنگام نيز با تاخيرهایی همراه است.»
در صنعت گاز ايران نيز پيامدهاى ناشى از انزواى بين المللى به ويژه كمبود سرمايه گذارى، بيش از بيش احساس مى شود.
رسانه هاى تهران به نقل از غلامرضا منوچهرى، مدير عامل شركت پتروپارس، از وجود مشكلات مالى در راه اجراى فاز دوازده، مهم ترين فاز توسعه پارس جنوبى، خبر مى دهند.
براى رفع اين مشكلات، دولت جمهورى اسلامى به ونزوئلا چشم دوخته، كه گويا توافق كرده است با پرداخت ۷۶۰ ميليون دلار در ده درصد توسعه فاز ۱۲ پارس جنوبى شريك شود، و نيز يك شريك آنگولایی، كه قرار است ۵۰۰ ميليون دلار از منابع لازم را، براى اين طرح را تامين كند.
بر پايه ارزيابى مهم ترين نهاد هاى كارشناسى بين المللى، ذخاير شناخته شده نفت خام ايران ۱۳۸ ميليارد بشكه معادل يازده در صد ذخاير جهانى است و بعد از عربستان سعودى، در مقام دوم جاى دارد.
ذخاير شناخته شده گاز ايران نيز، بعد از روسيه، با ۳۰ تريليون متر مكعب، معادل شانزده در صد ذخاير جهانى، در رده دوم قرار مى گيرد. در شرايط عادى، براى ديدار از كشورى با اين همه منابع و گفت و گو با رهبران آن، مسئولان پر آوازه ترين شركت هاى نفت و گاز جهان بايد در صف انتظار بايستند و چندين امتياز بدهند تا بتوانند قرار ملاقات بگيرند.
اين كه دارنده دومين منابع گاز و دومين منابع نفت جهان براى پيشبرد طرح هاى نفت و گاز خود شريكانى معتبر تر از ونزوئلا و آنگولا به دست نمى آورد، يكى از شگفت ترين رويداد ها در تاريخ معاصر انرژى است. تازه به گفته مدير عامل پترو پارس، سرمايه گذارى ونزوئلا در فاز دوازده پارس جنوبى هنوز قطعى نيست.
«هندى ها هم نمى آيند»
شركت ملى نفت ايران مى گويد: در حال حاضر برنامه مدونى را براى اجراى طرح توسعه ۳۰ ميدان نفتى و ۱۱ ميدان گازى فراهم آورده است.
به گفته مسئولان ارشد نفتى جمهورى اسلامى، طى پنج سال آينده ايران براى پيشبرد طرح هاى نفت و گاز خود به ۱۹۶ ميليارد دلار نياز دارد كه شصت درصد آن، معادل ۱۱۸ ميليارد دلار، بايد از خارج تامين شود، حدود ۲۴ ميليارد دلار در سال.
اين همه سرمايه چگونه تامين خواهد شد؟
تكليف غول هاى نفتى آمريكاىى كه روشن است. شركت هاى بزرگ اروپایی و ژاپنى، از نيپون اويل گرفته تا بريتيش پتروليوم و توتال و رپسول و شل و انى، به ايران پشت كرده اند. مذاكرات ايران با شركت «او ام وى» اتريشى براى توسعه فاز دوازده پارس جنوبى متوقف شده است.
حتى شركت هاى دست دوم آسيایی، از جمله مالزياىى و هندى، نيز از حضور در ميدان هاى افسانه اى گاز و نفت ايران طفره مى روند.
برخلاف آنچه مسئولان نفتى جمهورى اسلامى طى چند ماه پيش با شادى و غرور اعلام كرده بودند، شركت دولتى «او ان جى سى» هند نه در بهره بردارى از آزادگان جنوبى مشاركت خواهد كرد، نه در طرح فاز دوازده پارس جنوبى و نه در توسعه يك ميدان گازى در بلوك «فارسى.»
خبرگزارى فارس به نفل از يك رسانه هندى مى نويسد: «ايران جزو كشورهایی نيست كه شركت هاى هندى تمايل زيادى به سرمايه گذارى در پروژه هاى انرژى آن داشته باشند.»
روزنامه «دنياى اقتصاد» چاپ تهران با تاكيد بر متوقف شدن بسيارى از طرح هاى گازى و نفتى ايران مى نويسد: شركت هاى خارجى طرف گفت و گوى تهران، با وجود كسب امتيازها و فرصت هاى بكر براى سرمايه گذارى، از حضور قطعى و جدى در طرح هاى ايران طفره مى روند و مقام هاى تهران پاسخ قطعى از آنها نمى شنوند.
ظرفيت توليد نفت خام ايران در سال پيش از انقلاب از مرز شش ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه در سال گذشت و بر پايه طرح هاى در دست اجرا، قرار بود در نيمه دهه ۱۳۶۰ خورشيدى به هفت ميليون بشكه در روز برسد.
انقلاب اسلامى ۱۳۵۷ به دوران طلایی صنعت نفت ايران پايان داد و راه را براى اوج گيرى رقباى ايران باز كرد، به ويژه عربستان سعودى كه ظرفيت توليد نفتش هم اكنون ده ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه در روز است و با تكيه بر انبوه سرمايه گذارى هاى خارجى، براى دستيابى به ظرفيت توليد دوازده ميليون بشكه در روز تلاش مى كند.
ظرفيت رسمى توليد نفت ايران هم اكنون چهار ميليون و ۳۰۰ هزار بشكه در روز است، ولى بر پايه ارزيابى بعضى محافل كارشناسى در بهترين حالت از چهار ميليون بشكه در روز فراتر نمى رود.
در صورت تداوم وضع موجود، و سپرده شدن ميدان هاى نفتى ايران به شركت هاى آفريقایی و آمريكاى لاتينى، بازگشت ظرفيت توليد نفت ايران به سه ميليون بشكه در روز سناريویی غير واقعى به نظر نمى رسد.
در پى شدت گرفتن انزواى جمهورى اسلامى در صحنه جهانى، شمار زيادى از طرح هاى توسعه ميدان هاى گاز و نفت ايران متوقف شده، تا جایی كه اين كشور براى اجراى اين گونه طرح ها به شركت هاى حاشيه اى از جمله آنگولایی و ونزوئلایی روى آورده است.
پيامدهاى انزوا
گزارش خبرگزارى «مهر» درباره كاهش توليد نفت در ميدان هاى نفتى خليج فارس، كه دوشنبه، ۱۳ مهرماه انتشار يافت، نشان مى دهد كه كمبود سرمايه گذارى، توليد مهم ترين كالاى استراتژيك ايران را، كه ۸۵ درصد دريافتى هاى سالانه ارزى و ۷۰ درصد بودجه كشور را تامين مى كند، با خطر روبرو كرده است.
بیشتر بخوانید:
«مهر» مى افزايد: «اين كاهش چشمگير توليد نفت خام در ميادين تحت مديريت شركت نفت فلات قاره در حالى اتفاق افتاده كه هم اكنون اجراى طرح هاى مختلف اين شركت همچون ان جى ال خارگ، طرح توسعه بهرگانسر و طرح توليد زودهنگام از ميدان مشترك هنگام نيز با تاخيرهایی همراه است.»
در صنعت گاز ايران نيز پيامدهاى ناشى از انزواى بين المللى به ويژه كمبود سرمايه گذارى، بيش از بيش احساس مى شود.
رسانه هاى تهران به نقل از غلامرضا منوچهرى، مدير عامل شركت پتروپارس، از وجود مشكلات مالى در راه اجراى فاز دوازده، مهم ترين فاز توسعه پارس جنوبى، خبر مى دهند.
براى رفع اين مشكلات، دولت جمهورى اسلامى به ونزوئلا چشم دوخته، كه گويا توافق كرده است با پرداخت ۷۶۰ ميليون دلار در ده درصد توسعه فاز ۱۲ پارس جنوبى شريك شود، و نيز يك شريك آنگولایی، كه قرار است ۵۰۰ ميليون دلار از منابع لازم را، براى اين طرح را تامين كند.
بر پايه ارزيابى مهم ترين نهاد هاى كارشناسى بين المللى، ذخاير شناخته شده نفت خام ايران ۱۳۸ ميليارد بشكه معادل يازده در صد ذخاير جهانى است و بعد از عربستان سعودى، در مقام دوم جاى دارد.
ذخاير شناخته شده گاز ايران نيز، بعد از روسيه، با ۳۰ تريليون متر مكعب، معادل شانزده در صد ذخاير جهانى، در رده دوم قرار مى گيرد. در شرايط عادى، براى ديدار از كشورى با اين همه منابع و گفت و گو با رهبران آن، مسئولان پر آوازه ترين شركت هاى نفت و گاز جهان بايد در صف انتظار بايستند و چندين امتياز بدهند تا بتوانند قرار ملاقات بگيرند.
اين كه دارنده دومين منابع گاز و دومين منابع نفت جهان براى پيشبرد طرح هاى نفت و گاز خود شريكانى معتبر تر از ونزوئلا و آنگولا به دست نمى آورد، يكى از شگفت ترين رويداد ها در تاريخ معاصر انرژى است. تازه به گفته مدير عامل پترو پارس، سرمايه گذارى ونزوئلا در فاز دوازده پارس جنوبى هنوز قطعى نيست.
«هندى ها هم نمى آيند»
شركت ملى نفت ايران مى گويد: در حال حاضر برنامه مدونى را براى اجراى طرح توسعه ۳۰ ميدان نفتى و ۱۱ ميدان گازى فراهم آورده است.
به گفته مسئولان ارشد نفتى جمهورى اسلامى، طى پنج سال آينده ايران براى پيشبرد طرح هاى نفت و گاز خود به ۱۹۶ ميليارد دلار نياز دارد كه شصت درصد آن، معادل ۱۱۸ ميليارد دلار، بايد از خارج تامين شود، حدود ۲۴ ميليارد دلار در سال.
در پى شدت گرفتن انزواى جمهورى اسلامى در صحنه جهانى، شمار زيادى از طرح هاى توسعه ميدان هاى گاز و نفت ايران متوقف شده، تا جایی كه اين كشور براى اجراى اين گونه طرح ها به شركت هاى حاشيه اى از جمله آنگولایی و ونزوئلایی روى آورده است.
تكليف غول هاى نفتى آمريكاىى كه روشن است. شركت هاى بزرگ اروپایی و ژاپنى، از نيپون اويل گرفته تا بريتيش پتروليوم و توتال و رپسول و شل و انى، به ايران پشت كرده اند. مذاكرات ايران با شركت «او ام وى» اتريشى براى توسعه فاز دوازده پارس جنوبى متوقف شده است.
حتى شركت هاى دست دوم آسيایی، از جمله مالزياىى و هندى، نيز از حضور در ميدان هاى افسانه اى گاز و نفت ايران طفره مى روند.
برخلاف آنچه مسئولان نفتى جمهورى اسلامى طى چند ماه پيش با شادى و غرور اعلام كرده بودند، شركت دولتى «او ان جى سى» هند نه در بهره بردارى از آزادگان جنوبى مشاركت خواهد كرد، نه در طرح فاز دوازده پارس جنوبى و نه در توسعه يك ميدان گازى در بلوك «فارسى.»
خبرگزارى فارس به نفل از يك رسانه هندى مى نويسد: «ايران جزو كشورهایی نيست كه شركت هاى هندى تمايل زيادى به سرمايه گذارى در پروژه هاى انرژى آن داشته باشند.»
روزنامه «دنياى اقتصاد» چاپ تهران با تاكيد بر متوقف شدن بسيارى از طرح هاى گازى و نفتى ايران مى نويسد: شركت هاى خارجى طرف گفت و گوى تهران، با وجود كسب امتيازها و فرصت هاى بكر براى سرمايه گذارى، از حضور قطعى و جدى در طرح هاى ايران طفره مى روند و مقام هاى تهران پاسخ قطعى از آنها نمى شنوند.
ظرفيت توليد نفت خام ايران در سال پيش از انقلاب از مرز شش ميليون و ۲۰۰ هزار بشكه در سال گذشت و بر پايه طرح هاى در دست اجرا، قرار بود در نيمه دهه ۱۳۶۰ خورشيدى به هفت ميليون بشكه در روز برسد.
انقلاب اسلامى ۱۳۵۷ به دوران طلایی صنعت نفت ايران پايان داد و راه را براى اوج گيرى رقباى ايران باز كرد، به ويژه عربستان سعودى كه ظرفيت توليد نفتش هم اكنون ده ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه در روز است و با تكيه بر انبوه سرمايه گذارى هاى خارجى، براى دستيابى به ظرفيت توليد دوازده ميليون بشكه در روز تلاش مى كند.
ظرفيت رسمى توليد نفت ايران هم اكنون چهار ميليون و ۳۰۰ هزار بشكه در روز است، ولى بر پايه ارزيابى بعضى محافل كارشناسى در بهترين حالت از چهار ميليون بشكه در روز فراتر نمى رود.
در صورت تداوم وضع موجود، و سپرده شدن ميدان هاى نفتى ايران به شركت هاى آفريقایی و آمريكاى لاتينى، بازگشت ظرفيت توليد نفت ايران به سه ميليون بشكه در روز سناريویی غير واقعى به نظر نمى رسد.
